Temel eğitimin temeli ne olmalı? -1-

Temel eğitimin temel amacı kesinlikle erdemli, saygılı, faziletli, güzel ahlaklı, düşenin elinden tutan, açı doyuran, Allah'ın yarattığı bütün varlıklara merhamet ve şefkat nazarıyla bakan, her canı aziz bilen, adil olan ve varlığı ile dosta güven düşmana korku salan duruş sahibi, güzel ahlakın peşinden koşan nesiller yetiştirmek olmalıdır. 

Eğitim sistemimizin "Temel Eğitim" basamağını; okul öncesi eğitim kurumları, ilkokullar ve ortaokullar oluşturur.

Eğitim, öğretim en önemli meselemizdir. İnsanlık olarak, İlk aileden itibaren eğitimin ve öğretimin amaçlanan hedeflerine ulaşıp ulaşmadığı sanırım tartışılmıştır. Bilemiyorum ama acaba Kabil, kardeşi Habil'in canına kıydığı zaman Âdem babamız, Havva anamızla oturup konuşmuşlar mıdır, biz bu Kabil'in eğitiminde neyi veremedik ki bizim oğlumuz kardeş katili oldu. Biz anne, baba olarak oğlumuzun eğitiminde neyi eksik bıraktık ki bu çocuk böyle oldu? Gibi soruları birbirlerine sordular mı? Acaba! Tabi ki bilemiyoruz. Bir peygamber evladının bu sonuçla karşılaşmasını nasıl izah edeceğiz şimdi? Soru bu. Tarihte buna benzer hadiseleri diğer bazı peygamber evlatlarında, eşlerinde ve yakınlarında da maalesef görüyoruz. Allah ümmeti Muhammedi muhafaza eylesin, akıbetimizi hayreylesin.

Burada bize yardımcı olacak BİLMEK, ANLAMAK, İDRAK kavramlarına bakmamız gerekiyor. Bu kavramlar birbirlerinden amaç ve anlam bakımından tamamen farklıdır. Alınan bilgilerin biz insanlarda nasıl karşılık bulduklarını da ifade ediyor. Eğitimin nihai hedefi alınan (Bilmek), öğrenilen (Anlamak) bilginin insanın idrak seviyesine taşımasını sağlamaktır. Aslında Temel eğitimin en temel amacı, kişilerde en temel bilgileri hayatlarının içinde uygulayabilmeleri için, idrak seviyesine ulaşmasını sağlamaktır, örnek davranışları çok doğal bir biçimde hayatın akışında yaşamının olmazsa olmaz parçası kılmaktır. Erdemli, ahlaklı, haklarını ve sorumluluklarını bilen, temel yaşam bilgilerine sahip, adil, insan haklarına saygılı, topluma faydalı insan yetiştirmektir. Eskiden eğitim ve öğretimin yerine talim ve terbiye kavramları kullanılırdı. Talim derken; öğretim, çalışma, araştırma, egzersiz, hazırlık, prova, tatbikat, uygulama gibi anlamları kapsıyor. 

Terbiye ise; adabı muaşeret, adap, edep, görgü, yol erkân, yol yordam, eğitim, maarif, tahsil, tedrisat, yetiştirme anlamlarına karşılık geliyor. Terbiyesiz denilince eğitimsiz olma anlamına geliyor. Ama bunun da çok ötesinde derin anlamları da içinde taşıyor; arlanmaz, arsız, hayâsız, küstah, perdesi düşük, pişkin, sıkılmaz, utanmaz, yırtık, yüzsüz gibi terbiyesizlikte olumsuzluklar var. Terbiyeli olmakta ise olumluluk ve övgü var. Orta öğretimin amacı terbiyeli nesiller yetiştirmek olmalı. Kendine ve Topluma faydalı, temel yaşam bilgilerine sahip, sorumluluklarının bilincinde olan, millî ve manevi değerlerini içselleştirerek yaşayan onların güzelliğini gören gençler yetiştirmektir.

Gerisi Akademik Bilgidir. Onu her zaman alabilir. Ancak "Ağaç yaş iken eğilir" tecrübesi gereğince, küçük yaşta verilecek olan temel eğitimde iyi bir insan nasıl olması gerektiğini müşahhas örnekleriyle birlikte göstermek gerekiyor, çocuklarımızı yeteneklerine göre branşlaştırarak yetiştirmemiz gerekiyor. O tertemiz dimağlara ve gönüllere güzellikler sunmak zorundayız. Gül kokan, gül eken, vicdanlı, erdemli, ahlaklı nesiller yetiştirmeliyiz. Bu bir ideal olmalı. Yoksa nesillerimizi yabandan gelen melez kültürlere feda ediyoruz yönü hedefi olmayan bir acayip nesil oluşuyor.

"Temel Eğitim" basamağını; okul öncesi eğitim kurumları, ilkokullar ve ortaokullar oluşturur. Okul öncesi eğitimden sonra gelen İlköğretim basamağı, ilk 4 yılı ilkokul (1, 2, 3 ve 4. sınıf) ve sonraki 4 yılı ortaokul (5, 6, 7 ve 8. sınıf) olmak üzere toplam 8 yıldır. Biz temel eğitimi maalesef akademik bilgi vereceğiz diye asıl amacından uzaklaştırıp, pas geçiyoruz ve LGS'ye kurban ediyoruz. Oysaki bu çocuklara temel adabımuaşeret kurallarını kazandırsak daha mutlu nesiller yetiştirmiş olmaz mıyız?

Ondan sonra şikâyet ediyoruz, yaşlılarımız Huzur evlerine daha çok, en iyi okullarda okumuş en iyi öğretim alan evlatlar tarafında terk ediliyor diye. Evet, evladını doktor, mühendis, avukat vs. olabilmesi için belki en iyi hocalardan en iyi bilgileri aldırmış olabilirsiniz ama doktorunuz, avukatınız, mühendisiniz, öğretim görevliniz temel eğitimin konusu olan ahlaklı iyi insan, vicdanlı insan olmanın terbiyesini almadı ise bu alanda yetiştirilemedi ise nankör olur, kadir kıymet bilmez olur. Kendi annesi ve babasıyla, canıyla empati kuramayan bir insandan insanlığa nasıl bir hayır bekleyebiliriz ki? (Devam edecek...)