Kadınlar Günü

Bugünün yani 8 Mart'ın tarihçesi 1857 yılında New York'ta 400 işçi kadının 12 saatlik işgününü ve erkeklerden daha düşük ücret almalarını protesto için greve gitmelerine ve polisle çatışmalarına kadar uzanıyor. Gene bir başka 8 Mart (1908) tarihinde ABD Manhattan'da iplik işçisi kadınlar, 8 saatlik işgününü ve işçi kadınların sendikal hakları için greve gittiler ve polisle çatıştılar. Aynı gün New York'ta dokuma işçisi kadınlar işten çıkarılmaları protesto için işyerini işgal ettiler ve çıkan yangında 129 kadın hayatını kaybetti. Bu üç olay 8 Mart tarihini dünya kadınlarının gündemine unutulmaz bir şekilde soktu.

1910 yılında çeşitli ülkelerden kadın kuruluşlarının biraraya geldiği Kadın Enternasyonali'nde 8 Mart tarihi, Dünya Kadınlar Günü olarak kabul edildi. 1970 Dünya Kadın Yılında da Birleşmiş Milletler tarafından bu tarih uluslararası bir gün olarak benimsendi.

Kadınların bilinçlenmesi, dayanışması ve örgütlenmesi hız kazandıkça, 8 Mart kutlamaları sadece emekle sınırlı kalmayıp, kadınların toplumsal ve siyasal katılım konusunda uluslararası arenada seslerini duyurdukları bir güne dönüştü.

Kapitalizmin ilerleyen evrelerinde kadının ucuz işgücü olarak üretim sürecine katıldığı ve özellikle sabır isteyen niteliksiz işlerde çalıştığı görülmektedir. Kadınların yaptığı işlerle aynı teknik düzeyde fakat erkek işi olarak tanımlanan faaliyetlerin nitelikli işgücü olarak değerlendirilmesi, kriterlerin ne ölçüde sübjektif olduğunu göstermesi açısından ilginçtir. Uluslararası sermaye birikimi sürecinde üretimin yer değiştirmesi, birçok yeni sanayileşen ülkede kadının üretimin yükünü sırtlamasına yol açmıştır. Özellikle güneydoğu Asya ülkelerinin ihracata yönelik sanayileşme modelindeki başarısı ucuz kadın emeğine dayanmıştır. Kadınlar bu modelin yedek emek ordusunu oluşturmuşlar, şirketlerin büyüme dönemlerinde istihdam edilirken, ekonomik durgunluk dönemlerinde işten ilk çıkartılanlar olmuşlardır.

Bu arada kalkınma iktisatçıları işin kuramsal senaryosunu çizmişler ve kadının fabrikada çalışmasının kalkınmaya entegrasyonu açısından önemli olduğu fetvasını vermişlerdir. 

Özelleştirme uygulamalarında ilk işten çıkartılanların kadınlar olmasına rağmen, yeniden işe alınmada özel sektörün kadın işçilerine öncelik vermediği görülmüştür.

Günümüzde, kadınların sağlık, eğitim, eğlence sektörü gibi belli hizmet dallarında yoğunlaşması cinsiyetine bağlı meslek ayırımının devam ettiğini göstermektedir. Emek piyasasında kadın-erkek eşitliğine yeterince önem verdiği düşünülen Avrupa Birliği ülkelerinde bile kadınlar aynı işte çalışan erkeklere oranla yüzde 25 daha az ücret alıyorlar. Bu fark kariyerin ileri basamaklarında daha da artmaktadır. Özellikle yönetim kademesinde kişisel yeteneklere dayanan primlerden kadınların fazla yararlandırılmadığı görülmektedir.

Hem geçim hem de aile sorumluluğunu üstlenen kadının siyasette yeterince aktif olmaması çok doğal. Zaten erkeklerin de bu konuda fazla teşvik ettikleri söylenemez. Yaşamlarındaki tüm rollerde sosyal gücü temsil eden erkeklerin politikayı kendi alanları olarak tanımladığı görülüyor. Bunun sonucu olarak kadın hem siyasal gelişmeler hakkında bilgi sahibi olamıyor, hem de politik işleyiş sürecini bilmiyor.

Kadınların politika konusundaki tercihlerinin bilinçli bir şekilde oya dönüşmesi, 1980'li yıllarda gözlenmiştir. Sanayileşmiş ülkelerde ve özellikle ABD'de kadınların erkeklerden farklı yönelişlerle oy kullandığı saptanmış ve "cinsler arası farklılık" olgusu siyaset gündemine girmiştir. Böylece kadın seçmenlerin oylarını bilinçli bir şekilde kadınlarla ilgili konuları savunanlara yönlendirilmesi bir seçim stratejisi olmuştur.

Kadınların tercihlerindeki farklılık ve oy kullanma oranlarındaki artış, kadın siyasetçilerin politikada söz sahibi olmalarına yol açması umuduyla, Kadınlar Günü'nü kutluyoruz.