Deprem gerçeği sümenaltı edilemez

Toplamda 26 milyon nüfusu ve 6 milyonun üstünde konutu barındıran Marmara Bölgesi üst üste endişe verici depremlerle sarsılmaya devam ediyor.

1999'da Kocaeli ve Düzce merkezli iki yıkıcı depremi yaşayan bölge, bu hafta geçirdiği 4,7 ve 5,8'lik iki sarsıntıyla yeniden deprem gerçeğine uyandı.

1999 depremlerinden en ufak bir ders çıkarılmayıp, ciddi bir deprem hazırlığının gerçekleştirilmediği bölgede, yine deprem konuşuluyor, büyük depremin oldukça yaklaştığı ifade ediliyor ama bir hazırlık var mı?

Maalesef yine yok…

Bilim adamlarımız içerisinde "7 üstü deprem olmayacak" diyen yok, herkes "mutlaka olacak" diyor.

Zaman aralığı konusunda farklı görüşler hakim olsa da yine her bir bilim adamımızın ortak görüşü deprem için kesin bir tarih verilemeyeceği…

Yine ortak bir görüş, depreme asla hazır olmadığımız gerçeği…

Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Ersoy, İstanbul'da meydana gelen depremin kaygı verici olduğunu belirterek, mutlaka büyük bir İstanbul depremi olacağını ve bunun için 4 senaryo olduğunu vurguladı ve şunları söyledi:

"En büyüğü de 7,7 büyüklüğündeki deprem olabilir. Bu geçmişte oldu. 1509'da böyle 7,7 büyüklüğünde bir deprem var. İstanbul ve Marmara çevresinde 26 milyon insan yaşıyor. 6 milyon konut var, sanayi orada. Dolayısıyla Marmara'daki bir deprem, ülkemizin milli güvenlik sorunudur. Yönetilmesi zor olan bir şehir… Çünkü çok sayıda insan ölecek, ama geriye kalan milyonlarca insana her gün bakacaksınız, yedireceksiniz, hastalığına bakacaksınız ve güvenliğini sağlayacaksınız. Bu büyük bir iş, kolay bir iş değil."

Ersoy deprem tehdidinin yanı sıra bir tsunami tehlikesinden de bahsediyor:

"Şimdi Marmara Denizi'nde bir depremi konuşuyorsak, tsunamiyi de beraber konuşuruz. 'İç denizidir, göl gibidir, tsunami olmaz', bu yanlış. Barajda bile çok ciddi tsunamiye benzer olaylar var. Tsunami, Marmara için de, Türkiye kıyıları için de bir gerçek."

Büyük depremin 10 yıl içinde mutlaka olacağını ifade eden Ersoy bunun için kesin bir zaman verilemeyeceğini de belirtiyor.

Deprem uzmanı Jeofizik Yüksek Mühendisi Ahmet Ercan, "Dün, bugün ve iki gün önce aynı yerde Silivri önünde olan 4,7 ve 5,8'lik depremler kabuğu kırmak için yeterli bir güç birikimini sağlamıyor. Ama diyor ki ben 'Ben seni uyarıyorum. Daha büyük bir depremi yapacağım.' İşte bu gücün toplanması da hesaplarıma göre 20-25 yıl içinde olabilir" dedi.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Büyük İstanbul Depremi için ise "Ne zaman olacağını maalesef bilmiyoruz ama olacağını ve gitgide yaklaştığını biliyoruz. Ancak zaman vermemiz mümkün değil" diye konuştu.

Öncelikle Türkiye'nin deprem ülkesi olduğunu kabul etmemiz lazım diyen Özener, "Enerji birikiyor ve çıkacak. Bir sona doğru yaklaşıyoruz ama ne zaman olacağını bilmemiz mümkün değil. Şu saatte olacak şu gün olacak gibi konuları vatandaşlarımız gündeminden çıkarıp deprem bilincinde yaşaması gerekiyor" ifadelerini kullandı.

Bütün bu gerçekler bilinmesine ve ifade edilmesine rağmen, bırakın ek önemler almayı, var olanların da devre dışı bırakıldığı görüldü.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul İl Koordinasyon Kurulu Genel Sekreteri Cevahir Efe Akçelik düzenlediği basın toplantısında şu gerçeklerin altını çizdi:

"Ülkemiz 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999'da büyük bir yıkımla karşı karşıya kalmıştır. 1999 depreminden 12 sene sonra meydana gelen Van depreminde aynı yıkımla yüz yüze gelmek ise olumsuzlukların varlığını korumaya devam ettiğinin birinci dereceden kanıtı sayılmalıdır. Dün gerçekleşen deprem sonrası ise toplanma alanları, iletişim ve ulaşım gibi konularda yaşanan problemler, oluşan panik ortamı bizleri endişeye düşürmüştür." 

Beklenen büyük depremin habercisi olan küçük bir depremde bile ulaşımın ve iletişimin kilitlendiğine dikkat çeken Akçelik "1999 depreminden sonra belirlenen bazı deprem toplanma alanları üzerinde bugün AVM, rezidans inşa edildiği de tüm kamuoyu tarafından bilinmektedir" dedi.

Büyük İstanbul depremi gerçeğiyle ilgili en çarpıcı tespitler ve problemin çözümüyle ilgili önemli çözümler Bağımsız Türkiye Partisi'nin (BTP) yerel seçim çalışmalarında sunduğu projelerde gündeme gelmişti. Hem sorunlar bir bir sıralanmış, hem de dikkat çekici çözümler sunulmuştu. Çözümler BTP Genel Başkanı Prof. Dr. Haydar Baş'ın bütün dünyanın kabul ettiği Milli Ekonomi Modeli'nin İstanbul özelinde devreye konulmasıydı. 

BTP'nin, iletişimden, ulaşıma, deprem sonrası arama-kurtarma çalışmalarından gerçek kentsel dönüşüme kadar birçok projesi paylaşılmıştı.

Problemleri teşhis etmek önemliydi, BTP bunu başardı; problemleri çözmek daha da önemliydi, BTP bunu da ortaya koydu; Prof. Dr. Baş'ın dünyaca ünlü Milli Ekonomi Modeli'nin bakış açısıyla… Bu çözümleri her konuda olduğu gibi yine görmezden mi geleceğiz?

Eğer bunu yaparsak; büyük İstanbul depremini mutlaka yaşayacağımıza göre, alınmayan tedbirler sebebiyle milyonlarca insanın ölmesinin, kalanların perişan olmasının hesabını nasıl vereceğiz? Depremin şakası yok; çözümleri ve çözüm sahiplerini sümenaltı ederek, gizleyerek depremi de sümenaltı edemezsiniz.