Suriye ekonomisi çöktü

Suriye'de 14 yıllık çatışma döneminde 800 milyar dolarlık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) kaybı yaşandığı tahmin edilirken, ekonominin gelecek 10 yılda toparlanabilmesi için yıllık büyümenin hızla artması gerekiyor. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından Suriye'ye yönelik hazırlanan ön sosyoekonomik etki değerlendirme raporu, "Suriye'deki Çatışmanın Etkileri: Harap Olmuş Bir Ekonomi, Yaygın Yoksulluk, Sosyal ve Ekonomik Toparlanmaya Giden Zorlu Yol" başlığıyla yayımlandı. Rapora göre, Suriye'de 14 yıl devam eden çatışmalar, yaklaşık 40 yıllık ekonomik, sosyal ve beşeri sermaye ilerlemesini tersine çevirdi. Çatışmalar yaklaşık 618 bin kişinin ölümüne ve 113 bin kişinin kaybolmasına neden olurken, sağlık merkezlerinin üçte birinin hasar görmesi ve ambulans hizmetlerinin neredeyse yarısının devre dışı kalmasına bağlı olarak sağlık sisteminin çökmesi nedeniyle çok sayıda kişinin öldüğü tahmin ediliyor. Çatışmaların sürdüğü 14 yıl boyunca Suriye'de 800 milyar dolarlık GSYH kaybı yaşandığı ve 2011'den beri GSYH'nin yarı yarıya azaldığı hesaplanıyor.


Milyonlar insani yardıma muhtaç

Suriye'de halihazırda her 4 kişiden 3'ü insani yardıma muhtaç ve sağlık, eğitim, gelir yoksulluğu, işsizlik, gıda güvensizliği, su ve sanitasyon, enerji ve barınma gibi temel alanlardan kalkınma desteğine ihtiyaç duyuyor. Çatışmalardan önce yüzde 33 olan yoksulluk oranı, bu dönemde 3 katına çıkarak yüzde 90'a ulaşırken, aşırı yoksulluk ise yüzde 11'den yüzde 66'ya yükseldi. Bu kapsamda, her 10 Suriyeliden 9'unun yoksulluk içinde yaşadığı, her 4 Suriyeliden 1'inin ise işsiz olduğu belirtiliyor. Rapora göre, Suriye'de 6 ile 15 yaş arasındaki çocukların yaklaşık yüzde 50'si ise okula gitmiyor.

Nüfusun yarısının temiz su ve hijyene erişimi yok

Çatışma yıllarında tüm konutların neredeyse üçte biri yıkılmış veya ağır hasar görmüş olduğundan, bugün Suriye'de 5.7 milyon kişi barınma desteğine ihtiyaç duyuyor. Su arıtma tesislerinin ve kanalizasyon sistemlerinin yarısından fazlasının hasar görmesi veya çalışır durumda olmaması, nüfusun yarısı olan yaklaşık 14 milyon kişiyi temiz su, sanitasyon (temizlik) ve hijyenden yoksun bıraktı. Ülkede enerji üretimi yüzde 80 azalırken, elektrik santralleri ve iletim hatlarının yüzde 70'inden fazlası hasar gördü ve ulusal şebeke kapasitesi yüzde 75 küçüldü.

Ekonomik büyümenin sürdürülebilir şekilde artması gerekiyor

Rapora göre, mevcut büyüme oranı yüzde 1.3 ile Suriye ekonomisinin çatışma öncesi GSYH seviyelerine ulaşmasının 55 yıl alabileceği, bir başka deyişle bunun 2080'i bulabileceği tahmin ediliyor. Ülkede ekonomik toparlanmanın 10 yıla indirilerek hızlandırılabilmesi için yıllık büyümenin 6 kat artması, ekonominin çatışma öncesi seviyelere dönebilmesi için yıllık ekonomik büyümenin mevcut seviyeye göre 10 kat yükselerek yüzde 13.9 seviyesine ulaşması gerekiyor. 

İsrail, Humus'a saldırdı

İsrail ordusunun Suriye'nin orta kesimindeki Humus kentine 20 Şubat'ta saldırı düzenlediği öne sürüldü. İsrail'in Israel Hayom gazetesi, adı açıklanmayan resmi İsrailli kaynaklara dayandırarak, İsrail ordusunun saldırıyı gerçekleştirdiğini doğruladığını bildirdi. Saldırı ile ilgili İsrail ordusundan ya da Suriye makamlarından bir açıklama yapılmadı. Suriye'de yeni yönetim İsrail saldırıları karşısında sessiz kalmayı tercih ediyor. Öte yandan Suriye ordusu, 20 Şubat'ta Dera kentinde devrik rejim unsurlarına yönelik operasyon düzenledi.