Ne demiş atalarımız? Güvenme dostuna, saman doldurur postuna...
Dolar... Dünya ekonomisinin sözde değişmez direği, finansal piyasaların vazgeçilmezi olarak görülür. Peki, gerçekten öyle mi? Tarih bize gösteriyor ki hiçbir para birimi sonsuza kadar hüküm sürmedi. Romalıların denarius'u, Fransızların assignat'ı, Weimar Almanya'sının markı... Bir zamanlar hepsi "sarsılmaz" deniyordu. Tıpkı dolar gibi...
Doların temeli: Altın ve petrol
Bundan yıllar önce, dolar altına bağlıydı. 1971'de Nixon çıkıp "Kusura bakmayın, artık altın standardı yok" dedi ve doların altına olan bağı o tarih itibariyle koptu.
Peki, yerine ne geldi? Petrodolar sistemi. Suudi Arabistan'la yapılan anlaşma gereği, petrol dolarla satılıyordu. Yani kağıttan kaplan ABD dolarının arkasındaki gücün de Suudilerle yapılan kağıt üzerinde bir anlaşma olduğunu görüyoruz.
Fakat Suudilerin bu sadakati nereye kadar devam edecek? Geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan, Çin'e petrolü yuanla satmaya yeşil ışık yaktı bile. Bu gelişme, doların "sağlam" denen temelinin kaymaya başladığını göstermiyor mu?
Fort Knox'un rolü ve şüpheler
Fort Knox... Efsanelere konu olan altın deposu. ABD'nin Kentucky eyaletinde bulunan, ülkenin altın rezervlerini koruduğu söylenen askeri üs. Kağıt üstünde burada 4.582 ton altın var. Peki, gerçek mi?
İşte burası biraz muamma. Çünkü Fort Knox'a en son ciddi denetim 1953'te yapıldı. ABD hükümeti, yıllardır "altınlarımız burada" diyor ama kimseye göstermiyor. 1969 yılında gittikleri Ay'ın videosu var. Hali hazırda Mars'tan her gün fotoğraf geliyor ama Fort Knox'un içinden bir tane görüntü yok. Bu mantıksız durumu ABD halkı "5.000 yıllık devlet aklı" deyip geçiyor sanırım. Eğer içeride bir avuç altın bile yoksa dolar hâlâ güçlü mü sayılır?
Trump'ın Fort Knox ziyareti
Trump'ın Fort Knox'u ziyaret etme isteği, onun siyasi stratejisinin bir parçası olarak görülebilir. Fort Knox'un boş çıkması halinde ABD'nin ekonomik imajının zarar görebileceğini bilmesine rağmen, Trump bu riski göze alıyor olabilir. Bunun nedeni, kısa vadeli siyasi kazançlar elde etmek ve hükümetin şeffaflığına dair şüpheleri kullanarak kendi gündemini desteklemektir. Trump, popülist bir yaklaşımla, hükümetin gizlilik politikalarını sorgulama fırsatını elde etmek ve "halkın sesi" olarak konumlanmak istiyor olabilir.
Domino etkisi ve ekonomik riskler
Bu durumu domino taşlarına benzetebiliriz.
Önce altın rezervlerine olan güven sarsılır. Eğer Fort Knox'un boş olduğu ortaya çıkarsa, doların tarihsel dayanağına dair inanç çöker.
Yatırımcılar dolardan uzaklaşır. "Bir dakika, burada bir iş var!" deyip paralarını başka yerlere kaydırabilirler.
Dünya ülkeleri milli para birimlerine yönelirse petrodolar sistemi zayıflar.
Sonuç? ABD'nin 36 trilyon dolarlık devasa borç yükü ödenemez hale gelebilir. Bu da doların tarihinde görmediği bir çöküşe yol açabilir.
BRICS ve yeni bir düzene doğru
Zaten Çin, Rusya ve BRICS ülkeleri, "Dolardan kurtulalım!", "Milli paralar ile ticaret yapalım!" diye yıllardır haykırıyor. Fort Knox'un boş çıkması, bu çağrıyı güçlendirir mi? Muhtemelen evet.
Doların asıl gücü, ne altın ne de petrol; ABD doları halkın inancından besleniyor. Fort Knox gerçekten dolu mu, boş mu? Bunun cevabı, yalnızca ABD'yi değil, tüm dünyayı ilgilendiriyor.
- Ekonomik bağımsızlık ve ‘milli para’ üzerine / 22.02.2025