Bakan Şimşek hangi ülkeden bahsediyor?

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek konuştukça, hangi ülkeden bahsediyor diye merak ediyor insan. Millet olarak yaşadığımız ekonomik sıkıntılara baktığımızda Türkiye'den bahsetmediği kesin.

Bakan Şimşek, enflasyonun düşeceğinden bahsediyor ama bunu açıklarken en büyük maliyet unsurlarından olan ve tepeden tırnağa tüm ürün ve hizmetlere zam anlamına gelen elektriğe yüzde 38 zam yapılıyor. Yine maliyet artışı anlamına gelen vergilerde ve cezalarda da peş peşe artışlar yaşanıyor. 

Üretim maliyetlerinin hepsinde (finans, enerji, hammadde, nakliye, kira) fahiş artışlar var ama Bakan Şimşek enflasyonun düşeceğinden bahsediyor.

Ve maliyet unsurlarından baskılanan tek kalem asgari ücret… Diğer bir ifadeyle yüksek enflasyonun tek sorumlusu, Şimşek'e göre, asgari ücretli…

Bakın, Bakan Şimşek bu konuda neler söylüyor:

"Ne dün, ne bugün, ne de yarın, emeklimizi, çalışanımızı enflasyona ezdirmedik. Büyümeden herkese pay vereceğiz."

"Bu sene reel olarak asgari ücret artmış olacak."

"Endonezya'ya, Filipinlere, Tayland'a bakın. Brezilya, Meksika, Şili ile karşılaştırın. Avrupa'da Bulgaristan, Hırvatistan, Romanya, Macaristan gibi AB üyesi ülkelerle karşılaştırın. Polonya hariç Avrupa'daki gelişmekte olan ülkelerde en yüksek asgari ücret bizde."

"Türkiye'de asgari ücret düşük değildir."

"Bu konunun istismarı popülizm içeriyor. Popülizmin Türkiye'yi nereye getirdiğini gördük."

Bakan Şimşek'in bu dediklerini diğer verilerle karşılaştıralım.

Örneğin Türk-İş'in açlık ve yoksulluk sınırı verileriyle… Türk-İş, haziran ayına ilişkin açıklık-yoksulluk verilerini paylaştı. Buna göre, 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 18 bin 978 liraya, yoksulluk sınırı ise, 61 bin 820 liraya yükseldi.

Asgari ücreti sadece bu verilerle bile mukayese ettiğimizde Bakan Şimşek'in yaptığı açıklamanın içinin tamamen boş olduğunu görüyoruz.

Çalışanlarımızı enflasyona ezdirmedik diyor ama yılbaşında açlık sınırı seviyesine olan 17 bin liralık asgari ücret haziran itibarıyla 1978 lira açlık sınırının altında kalmış.

Asgari ücretin 7 milyon ailenin aylık geliri olduğu Türkiye'de açlık sınırının altına düşmüş olan bir asgari ücret, oldukça ezilmiş bir millet tablosu demektir.

"Türkiye'de asgari ücret düşük değildir" diyor Şimşek, hatta gelişmekte olan ülkelerde en yüksek asgari ücretin bizde olduğunu iddia ediyor.

Disk-Ar'ın yapmış olduğu çalışma Bakan Şimşek'in bu iddialarını yalanlıyor.

Disk-Ar'ın Asgari Ücret ve Vergi Raporu'na göre, Türkiye asgari ücrette Avrupa'daki en düşük 6'ncı ülke durumunda. Disk-Ar, karşılaştırmayı Avrupa İstatistik Ofisi'nin (Eurostat) verilerine göre yapıyor. Raporda şunlar ifade ediliyor:

"Türkiye'de Euro cinsinden asgari ücret son 10 yılda (2014-2024) yıllık ortalama yüzde 5,4 oranında artmıştır. Türkiye'de 2014'te 362 Euro olan brüt asgari ücret, 2024 yılında 613 Euro olmuştur." 

"Türkiye'den daha düşük asgari ücrete sahip ülkeler, Makedonya (360 Euro), Arnavutluk (385 Euro), Bulgaristan (477 Euro), Karadağ (532 Euro) ve Sırbistan (544 Euro) olarak sıralandı."

Disk-Ar, raporunda asgari ücretin neden artırılması gerektiğini de şu şekilde belirtiyor:

"Asgari ücret, daha Nisan 2024'te açlık sınırının altına geriledi: 2023 ve 2024 yıllarında asgari ücretin açlık sınırını geçtiği ay sayısı sadece 4'tür."

"2024 yılında asgari ücret artışı yapılmazsa 2024 sonunda açlık sınırının 4-5 bin TL altında kalabilir."

"Asgari ücret altın fiyatları karşısında eriyor: Asgari ücretli 2016'ya göre 7, 2003'e göre 13 ve 2005'e göre 19 Cumhuriyet altınını kaybetti."

"1970'lerde kişi başına GSYH'nin yüzde 80,6'sı düzeyinde olan asgari ücret, 2023'te kişi başına GSYH'nin yüzde 50,7'sine geriledi."

"Türkiye Avrupa'nın en düşük asgari ücretli ülkeleri arasındadır: 2014'te Avrupa'da Türkiye'den düşük asgari ücretli 12 ülke varken, 2024 yılı başında sadece 5 ülke vardır."

"DİSK-AR'a göre işçilerin yaklaşık yüzde 50'si asgari ücretin altında ve civarında (+/- yüzde 20) ücret alıyor."

"Merkez Bankası raporlarına göre sanayide çalışanların yüzde 50'si asgari ücret civarında bir ücretle çalışıyor."

"Türkiye'de TİS kapsamı yaklaşık yüzde 10 ve asgari ücret kapsamı yüzde 50 civarındayken AB'de ortalama TİS kapsamı yüzde 60, asgari ücret kapsamı yüzde 4'tür."

Şu notu da buraya düşelim: Ekonomide bu yanlış bakış açısına sahip Sayın Şimşek'in başarısız olacağı kesindir ama bu, sadece Şimşek'in başarısızlığı değil, onu büyük bir çaresizlik içinde bu makama atayan Sayın Erdoğan'ın da, AKP hükümetinin de başarısızlığıdır.

Günün sonunda Sayın Erdoğan ve hükümet yetkilileri, "Pardon, yanlış oldu, Şimşek başaramadı" deyip, tüm yanlışların faturasını Şimşek'e kesmeye çalışırsa aldanmayın. Atanan kadar atayan da sorumludur.