AUK'a bir öneri de benden

Daha önceki yazılarımdan birinde, Türk toplumunda oluşan yeni anayasa beklentisine karşılık vermek amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde temsil edilen tüm siyasi parti gruplarından üçer üyenin katılımıyla bir "Anayasa Uzlaşma Komisyonu (AUK) kurulduğunu belirtmiş, kendi üslubumuzla "Hadi Bakalım Kolay Gelsin" demesini bilmiştik. Nedir istenilen, arzu edilen? Beklenen ve umut edilen anayasa yapım sürecinin mümkün olan en geniş katılım ile gerçekleştirilmesi ve bu sürecin iyi kullanılmasıdır. Bir başka önemli husus ise; ülkedeki tüm kurum, kuruluş ve şahısların yeni anayasa konusundaki görüş ve önerilerin TBMM çatısı altında oluşturulacak "Alt Komisyonlar" marifeti ile değerlendirilmesidir. Doğrusu budur, bu da düşünülmüştür. Nitelikli ne kadar alt komisyon kurulursa o kadar iyi olacağını da bu arada belirtelim. Oluşacak bürokrasiden de öylesine uzun boylu korkmaya hiç gerek yok. Nihayet tüm bunlar, üç dört temel konuyu da geçmeyeceği sizlerce de bilinmektedir, sevgili okurlar. Zaten bu "uzun ince yol haritası" da TBMM Başkanı Sayın Cemil Çiçek tarafından düşünülmüş, onun imzasıyla 29 Kasım 2011 tarihli bir yazıyla kurumlardan kişilere kadar hemen herkese gönderilmiştir. Yeni yıl bitmeden 31 Aralık 2011 tarihinden öncesine kadar da miat verilmiştir. Topu, topu bir aylık süre Aman canım, yaptın mı, yaptın. Takma kafana. Bu durum tipik bir memur yaklaşımı değil mi? Miat verip yazı göndermek, sonra da cevap beklemek? Gönderilen cevapların ne kadarı dikkate alınır, onu da Allah bilir. Biz yurttaşlık görevini yapalım da öyle hurafelere falan karışmayalım. Ya da dikkate alınır, alınmaz. O işe de girmeyelim. Ben de bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak TBMM Başkanı tarafından talep edilen anayasaya ilişkin görüş ve önerilerimi eğrisi ile doğrusu ile önce sizlerle paylaşmak, sonra da Anayasa Uzlaşma Komisyonuna iletmek istiyorum. Ben de yazdım diyebilmek ve tarihe not düşebilmek adına. İşte benim önerilerim:1. "Ülkenin bölünmezliği" ya da"Ülkenin bütünlüğü ilkesi" ilke edinmiş bir "Üniter" devlette, devleti oluşturan unsurlar tek ve bölünmez bir bütündür. Diğer bir ifadeyle "Üniter" devlette, ülkenin bir kısmına, ülkeden ayrılma hakkı tanınamayacağı bir genel ilkedir.Diğer yandan üniter devlette, millet unsuru da tek ve bölünmez bir bütündür. "Milletin bölünmezliği" ilkesi" kapsamında milleti teşkil eden insanlar arasında din, dil, etnik grup vb. bakımlardan ayrım yapılamaz. Dolayısıyla üniter devletlerde ırksal, dilsel, dinsel azınlıkların varlığı bu nedenle tanınamaz. İşte bu nedenle buna "azınlıkların tanınmaması ilkesi" adı verilir. Üniter devlette "toplum"lar veya "cemaatler" temelinde egemenlik yetkilerinin kullanılmasında farklılık da yaratılamaz. Üniter devlet sadece yer bakımından "federalizm"e değil, cemaatler veya "etnik gruplar temelli federalizm"e, başka bir deyişle "korporatif federalizm"e ve "konfederalizm"e de kapalıdır.1 Bu noktadan hareketle, yeni Anayasada, Türkiye Cumhuriyeti ulus devletinin temeli olan "üniter yapı" ilkesinden kesinlikle ayrılınmamalıdır.2. "1982 Anayasasının değiştirilemez ilk 3 maddesi" ile "değiştirilmesi teklif edilemez" liğini düzenleyen 4. maddesinde bağıtlanan Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş genel ilkeleri yeni anayasada da aynen korunmalıdır.3. Yapılacak yeni anayasa "Kanun-u Esasi" formatından ziyade, 1924 "Teşkilat-ı Esasi" (Genel Örgütlenme)'deki gibi kişi hak ve özgürlükleri ile devletin üst örgütlenme yapısını belirleyen formatı esas almalıdır.4. Cumhurbaşkanlarının parlâmento tarafından seçildiği, İsrail, İtalya ve Yunanistan'daki cumhurbaşkanı seçiminde, "gizli oy" esası da uygulanmaktadır.4 1982 Anayasasında aynen muhafaza edilen Cumhurbaşkanı seçiminde uygulanan bu ilke yeni anayasada da "Cumhurbaşkanının TBMM tarafından gizli oyla ve beş yıllığına seçimi" esası genel ilke olarak ilkeleştirilmelidir.Önerilerim, işte bu kadar sevgili okurlar. Unutmadan söyleyelim, yeni anayasa TBMM çatısı altında oylanacaktır. Bu nedenle, sunduğumuz ve kurumlar tarafından sunulacak tekliflerle Anayasa Uzlaşma Komisyonunun ortaya koyacağı icmal önerilerin fazlaca bir kıymet-i harbiyesi bulunmamaktadır. Ama bana sorarsanız "siz siz olun sizler de vatandaşlık görevinizi yerine getirin ve TBMM AUK'nın görüş ve önerilerini gönderin" derim?

1) Kemal Gözler, "Üniter Devlet ve Demokratik Açılım", Türkiye Günlüğü, Sayı 99, Güz 2009, s. 81-89. (www.anayasa.gen.tr/acilim.htm, Konuluş Tarihi: 10.12.2009).2) MADDE 1. - Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.MADDE 2. - Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.MADDE 3. - Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî Marşı "İstiklal Marşı"dır. Başkenti Ankara'dır.3) MADDE 4. - Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile 2 nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.4) Kemal Gözler, "Cumhurbaşkanının Seçimi: Bir Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi", Terazi: Aylık Hukuk Dergisi, Yıl 2, Sayı 9, Mayıs 2007, s.119-29.