YKS öncesi

Üniversite giriş sınavları öncesi, sevgili gençlere bir eğitim ve öğrenci koçu olarak işlerine yarayacağını düşündüğüm bazı bilgiler vermek istedim.

Önce biyolojik saatimizi kuralım. Sınava iyi hazırlanmak kadar vücut sağlığımızı korumak da önemlidir. Sağlıklı olmanın ilk yolu da düzenli uykudur. Sınava çalışırken –hele ki pandemi sürecinde- uyku düzenimiz muhtemelen bozulmuştur. Bugün itibariyle sınav gecesi kaçta yatmamız gerekiyorsa o saatte yatalım, sınav günü kaçta uyanmanız gerekiyorsa o saatte uyanalım. 

Beynin gıdası su ve glikozdur. Beynimiz susuz ve oksijensiz kalmamalı. Ders çalışırken bol bol su içtiğimiz gibi sınav esnasında yudum yudum da olsa su içmeli, beyni gıdasız bırakmamalıyız. Su içerken sınav evraklarınızı ıslatmamaya dikkat edin; su şişenizi oturduğunuz yere koyun, kapağı pratik açılıp kapanan şeffaf şişeleri tercih edebilirsiniz. 

Beyni besleyen gıdalardan bazıları taze meyve, ceviz, kuru incir, zeytin, yumurta ve balıktır. Bu besinleri miktarını aşmadan kullanmaya özen göstermeli, sınava az bir zaman kala farklı besinler tüketmemeli, yeni tatlar denemeyi sınav sonrasına bırakmalıyız. 

Bir diğer gıdamız temiz hava. Hem büyülü hem ucuz. Temiz havada yapılan -kısa da olsa- yürüyüşlerin bedene ve zihne katkısı büyüktür. Okula yürüyerek giden öğrenciler ile araçla gidenler arasında dahi başarı farklarının olduğu bilimsel bir gerçektir. Sınav günü bile -mümkünse- kısa bir yürüyüş yapabilirsiniz.

Sınav öncesinde ve esnasında maskeli olacağımız için son günlerde deneme çözerken maske kullanalım.

Denemelerde süre tutalım. Süre tutmadan çözülen deneme sadece soru çözümüdür. Bu sınav aynı zamanda bir hız sınavıdır.

Sınava bir gün bile kalmış olsa çözdüğümüz sorularda yaptığımız yanlışlara dönelim ve doğrusunu öğrenelim.

Kitap okuma rutininizi bozmayın. Böyle bir rutininiz yoksa bile bugünden sonra yatmadan önce en az on beş dakika ruhunuza ve zihninize iyi gelecek kitaplar okuyabilirsiniz.

Sevdiğimiz aktiviteleri yapmaya devam edelim. Ara verdiyseniz, sınavdan bir gün önce de olsa sizi rahatlatacak, yapmaktan zevk aldığınız bir şeye zaman ayırabilirsiniz, sınav öncesi bütünsel bir rahatlama hepimize iyi gelecektir.  Resim yapmak, gitar çalmak, dans etmek, spor yapmak, mandala, şarkı söylemek, bisiklete binmek gibi sevilen etkinlikler odaklanmayı da besler. 

Sınavda odaklanmak ve konsantrasyon oldukça önemlidir. Derin bir nefes alıp, bu nefesi yavaş yavaş vermek, bunu en az üç kez yapmak sakinleşmemizi sağlar, odaklanmamızı kolaylaştırır. Bu nefes egzersizi dışında, dua etmek, Allah'ı anmak, salat u selam getirmek ve bunları on beş dakika başka bir şeyle meşgul olmadan yapmak hem odaklanma gücümüzü arttıracak hem de bizi manen güçlü kılacaktır.

Şu kalan birkaç günde molalarımız da dahil olmak üzere telefon, bilgisayar ve tabletten uzak duralım. Satranç oynayabilir, bulmaca veya sudoku çözebilir, örgü dahi örebiliriz. Bunlar basit beyin egzersizleridir.

Sizi strese sokan konuşmalardan ve mekanlardan uzak durabilirsiniz. Size kaygı veren düşünceler varsa onları bir yere not alın ve üzerine, 'Sizinle sınav sonrasında ilgileneceğim' diye yazın.

Anlamsız da zamansız da olsa sınava yakın günlerde kahkaha atmak iyidir, birikmişleri dışarı atar.

Gelelim sınav gününe…

Sizi rahatsız etmeyen sevdiğiniz ve size enerji veren bir koku varsa sınava o kokuyu kullanıp gidebilirsiniz. Kokuların iyileştirici ve yatıştırıcı gücü vardır. Ancak başkalarını rahatsız edecek kadar yoğun kullanmamaya dikkat edin.

Sevdiğiniz kıyafetleri giyerek  -elbette rahat da olmalı- sınava girmek ruhunuza iyi gelecektir. Beden, ruh ve zihin bir bütündür. Bedeniniz güzel, bakımlı ve dinç olduğunda bundan ruhunuz ve zihniniz de etkilenecektir.

Bildiğiniz, sevdiğiniz dersten sınava başlayabilirsiniz, bu yöntemin sınav stresini azalttığı ispatlanmış durumda.

Önce sorunun koyu yazılmış soru kökünü anlayarak okuyalım. Uzun sorularda dikkatimizin dağılmaması için sorunun içine girelim, ister soruyu hazırlayan olalım ister anlatan. Sonra soru kökünü yeniden okuyalım, soruya dışarıdan bakalım ve -istenmediği sürece- kendi yorumumuzu katmadan seçenekleri okuyalım.

Yeni nesil sınav sisteminde bilgiden çok okuduğunu anlama ölçülüyor, bu nedenle sorular oldukça uzun. Hedefimiz, uzun soruları kısıtlı sürede okumak ve doğru anlamak. Soruları ikinci kez okumaya zamanınız olmayacak, olmamalı da, buna ihtiyaç hissetmemeliyiz. 

Bilmediğimiz ve asla dönmeyeceğimiz sorunun başına bir işaret koyalım ve zamanınız kalmadığı sürece o soruya dönmeyelim.

Zorlandığımız ama dönmek istediğimiz soruya farklı bir işaret koyalım ve bir soru üzerinde çok fazla zaman harcamayalım. O soru zamanla zihninizde cevabını bulacaktır, biz diğer soruları okurken bile bilinçaltımız o soruyu çözmeye uğraşacaktır.

Şimdi veya sınav esnasında yorulduğumuzda veya pes etmeyi düşündüğümüzde gözlerimizi kapatalım ve beş on saniye gelecekte olmak istediğimiz güzel yerde kendimizi hayal edelim, zihnimizin de bir ekranı var unutmayalım, o ekranda bize umut verecek hayaller, hedefler olsun.

Telkinin gücüne inanıp akıllı telkin yöntemini kullanabiliriz. Şu cümleleri veya kendinizin belirlediği benzer cümleleri bazen sesli bazen sessiz tekrarlayabilirsiniz: 'Sınavla ilgili elimden geleni yapıyorum. Sınavım iyi geçecek. Sınavda bilgiler rahat bir şekilde zihnimde belirecek. Okuduklarımı kolaylıkla anlıyorum. Rahat ve kendimden eminim.'

Hiçbir sınav tamamen zor sorulardan veya tamamen kolay sorulardan oluşmaz. Zor sorular üst üste geldiğinde bunu hatırlayın ve moralinizi bozmayın, kolay sorular üst üste geldiğinde de sınavı hafife almayın.

Sınav her şey demek olmadığı gibi hiçbir şey demek de değildir. Ona olduğundan daha fazla veya daha az anlam yüklememek gerekir. Sınav bizim başarı ya da başarısızlığımızın göstergesi değildir. Ancak sınavdan ve hazırlık sürecinden çıkarabileceğimiz çok dersler olduğu kesindir.

Sınavla ilgili bir stresiniz varsa sınavla ilgili kodlamanızı gözden geçirebilirsiniz. Sınav hayatın sonu değil, hedeflerimize ulaşmak için bir basamaktır. Sınava değil, hedefinize odaklanın.

Stres ve kaygıyı azaltmada dua ve tevekkülün gücünden yararlanın.

Ruhunuz ve zihniniz rahat olmalıdır.

Milli Ekonomi Modeli'nin bir parçası olan sınavsız üniversite projesinin uygulandığı ve gençlerimizle sınav stresi yerine bilimsel gelişmeleri konuştuğumuz günlerin en kısa zamanda gelmesi dileğiyle…

Hepinize Allah'tan zihin açıklığı diliyor, Atatürk'ün ve Prof. Dr. Haydar Baş Bey'in büyük önem verdiği gençlerimizin çok güzel yerlere geleceğinizi umuyorum.