TL’den sıfır attığımızdan 50 kat kötü haldeyiz

Türkiye, 1 Ocak 2005'te parasından 6 sıfır attı. 1 milyon lira, 1 lira oldu.

Gerekçe olarak yüksek ve kronik enflasyon, yüksek faiz ve ekonomik istikrarsızlıklara maruz kalan Türk lirasına itibar kazandırmak olarak açıklanmıştı.

O tarihte başbakan olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk lirasından 6 sıfır atılmasındaki temel amacın, milli para birimine yeniden güven ve itibar kazandırmak olduğunu belirterek, "Yeni Türk Lirasına geçişle vatandaşlarımız ceplerinde Türk lirası taşımaktan gurur duyacak. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez gerçekleşen bu uygulama bir devrim niteliği taşımaktadır. Bu uygulamayla öncelikle günlük yaşam ve ekonomik aktiviteler çok büyük oranda kolaylaşacak" demişti.

2005'te yıllık ortalama enflasyon yüzde 7.72, üretici enflasyonu ise yüzde 2.66 seviyesindeydi.

Geride bıraktığımız mayıs ayında ise TÜİK'in açıkladığı resmi verilere göre yıllık enflasyon yüzde 73.5, üretici enflasyonu ise yüzde 132.16 olarak gerçekleşti.

Yani paradan 6 sıfır attığımız döneme göre yıllık enflasyon 9.5 kat, üretici enflasyonu ise 50 kat daha kötü durumda.

Üstelik Bağımsız Türkiye Partisi Genel Başkanı Hüseyin Baş'ın ifade ettiği gibi, enflasyondan sıfır atabilme ihtimalleri de yok…

Türkiye'de insanların ceplerinde Türk lirası taşımak istemedikleri bir dönem yaşadığımız bir kenara, paradan 17 yıl önce 6 sıfır atan hükümetin ekonomi yönetimi şimdi kur korumalı TL mevduat hesapları açarak ve rekor oranlarda faiz ödeyerek TL'nin itibarını korumaya çabalıyor.

Aslında gelinen durum tarihi bir fiyaskodur.

Üstelik geçmişte parasından sıfır atmış olan hiçbir ülke Türkiye kadar büyük bir başarısızlığa imza atmış da değil.

1923 yılından bu güne kadar 50'dan fazla ülke tam 81 kez parasından sıfır atmış.

Son 100 yılda parasından sıfır atan ilk ülke Almanya, son ülke ise Türkiye olmuş.

Almanya 1923'te parasından 12 sıfır, 1948'te ise bir sıfır atmış.

Rusya 1947 ve 1961'te parasından bir sıfır, 1988'de 3 sıfır atmış.

Çin 1955'te parasından 4 sıfır atmış.

İsrail 1948'te ve 1985'te parasından 3 sıfır, 1960'ta ise 2 sıfır, 1980'de ise bir sıfır atmış.

Parasından son sıfır atmasının üzerinden 74 yıl geçen Almanya'nın mayısta yıllık enflasyonu yüzde 7.9 seviyesinde. Yani Türkiye'nin 9'da 1'i kadar.

Rusya'nın son sıfır atmasının üzerinden 34 yıl geçmiş. Hâlihazırda Ukrayna'yla 4 aydan uzun bir süredir savaşan ve Batılı ülkelerin ağır yaptırımlarının hedefi halindeki Rusya'nın güncel yıllık enflasyonu yüzde 17.1 seviyesinde. Türkiye'nin 4'te 1'i.

Çin'in ise son sıfır atma operasyonunun üzerinden 67 yıl geçmiş. Çin'de mayıs ayında yıllık enflasyon yüzde 2.1 olarak açıklandı. Yani Çin, Türkiye'den 35 kat daha az enflasyona sahip. 

İsrail'de ise hâlihazırda enflasyon Türkiye'nin 18'de 1'i, yüzde 4.1 seviyesinde.

Bu örnekleri ne kadar çoğaltırsak çoğaltalım, paradan sıfır atan bu ülkelerin başarılı oldukları konuda Türkiye'nin çuvalladığı gerçeği değişmiyor.

Demek ki paradan sıfır atmak tek başına yeterli değilmiş. Türkiye'nin ekonomisine 20 yıldır yön verenlerde olmayan başka şeyler de gerekiyormuş.