Suriye ile normalleşmek çözüm ama AKP yapar mı?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) toplantısı için ABD'ye gitmeden hemen önce, 2011 yılında resmi ilişkilerin bir anda koparıldığı Suriye'nin devlet başkanı Beşar Esad ile yeniden 'normalleşme' sinyali verdi.

Erdoğan gazetecilere yaptığı açıklamada şunları söyledi: 

"Suriye dışında milyonlarca insan vatanlarına dönmek için bekliyor. Biz bu konuda çağrımızı yaptık. Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin normalleşmesi için Beşar Esad ile görüşme irademizi de ortaya koyduk. Biz şimdi karşı taraftan cevap bekliyoruz. Biz buna hazırız. Halkı Müslüman iki ülke olarak bu birlikteliği bir an önce gerçekleştirelim istiyoruz. İki ülke ilişkilerinde yeni bir dönemde böylesi bir görüşme neticesinde başlar diye inanıyorum."

2011'den sonraki süreçte sürekli "Esed" ifadesini kullanan Erdoğan'ın ilk kez "Esad" demesi de dikkat çekti. Erdoğan, açıklamasında kaşı taraftan bir cevap beklediklerini belirtiyor. Esad yönetimi ise, daha önce, Türk askerinin Suriye topraklarından geri çekilmesi durumunda bir görüşmenin olacağını belirtmişti.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yaptığı açıklamalarda, Türkiye'nin bazı şartlarından bahsetmişti. Bunlar arasında; sınır güvenliği, demokratik seçim, muhalifler ile ilişkiler gibi hususlar vardı. 

Türkiye'nin, Suriye yönetiminden sınır güvenliğini ya da ülkedeki sığınmacıların güvenli bir şekilde Suriye'ye geri dönmelerini istemesi doğru bir yaklaşım ama demokratik bir seçim, muhalifler ile Esad yönetiminin ilişkileri gibi konular Suriye'nin iç işleri ile alakalıdır. Bizim bu konulara karışmamamız gerekir. 

Nasıl Türkiye'nin iç işlerine dışarıdan karışılmasından rahatsız oluyorsak, aynı hassasiyet Suriye için de geçerlidir.

Suriye sınırımızın güvenliği için, sınırın Suriye tarafının kontrolünün terör gruplarına ya da kontrolü zor olan muhalif gruplara değil, Suriye ordusuna bırakılması gerekmektedir. Sınırımız, 2011 öncesi olduğu gibi iki devletin askerleri tarafından korunursa o zaman birçok sorun kendiliğinden çözülecektir.

Fırat'ın batısında gerçekleşecek bu güvenlik adımı, aynı zamanda terör örgütü YPG ve onun en büyük destekçisi ABD'nin Fırat'ın doğusundaki işgalini de uzun vadede sonlandıracaktır. Uzun vadede, çünkü bu topraklara iyice yerleştiler, çıkmaları kolay olmayacaktır.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beşar Esad'dan yanıt beklerken, aslında Esad fiili olarak yanıtını verdi; 22 Eylül 2024 tarihinden önce suç işleyen mültecileri de kapsayan "genel af" kararnamesini imzaladı. Kararname, işlenen firar suçları, cünhalar (kabahatten ağır, cinayetten hafif suçlar) ve çeşitli ihlaller için genel af içeriyor. Af hükümleri, saklanan ve adaletten kaçanların yurt içinde üç ay, yurt dışında ise dört ay içinde teslim olmaları koşuluyla uygulanacak. 

Bunun yanı sıra, af; inşaat kontrol yasalarına aykırılıklar, ekonomik suçlar, elektrik hırsızlığı, iletişim hizmetlerini kötüye kullanma ve Tüketiciyi Koruma Kanunu'ndaki cünhaları kapsamıyor. Ayrıca, kişinin malına saldırı içeren cünhalarda, mağdurun kişilik hakkı saklı kalmak kaydıyla tazminat talep edilebileceği ifade ediliyor. Suriye'deki bu af kararı, başta Türkiye olmak üzere yurtdışındaki Suriyelilere de önemli bir fırsat sunarken, af şartlarına uyanların belirlenen süreler içinde teslim olmaları gerekiyor.

Geçtiğimiz ay, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, "Ülkemizde düzenli göçmen sayısı 4 milyon 437 bin. 3 milyon 103 bin geçici koruma altındaki Suriyeliler, 1 milyon 109 bin ikamet izni olanlar ve 224 bin uluslararası koruma altındakiler" şeklinde konuşmuştu. 

Tabi, bunların dışında da milyonlarca Suriyelinin ülkemizde bulunduğu biliniyor.

Bu, Türkiye için büyük bir fırsat, Suriye'nin iç işlerine müdahaleye yönelik şartlar bir kenara bırakılarak, ülke ve millet menfaatine doğru ve beklenen adımın atılması en doğru olandır. Peki, AKP hükümeti bu adımı atar mı?

Bakın, başta Suriye politikamız olmak üzere hükümetin BOP kapsamında yaptıklarının olumsuz sonuçlarıyla ilgili Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) Genel Başkanı Hüseyin Baş sosyal medya hesabından nasıl bir değerlendirme yaptı:

"BOP eş başkanı olarak; Irak'a ABD'nin girmesinin önünü açan, Suriye'nin karışmasına sebep olan, Libya'nın istikrarsızlaşmasına sebep olan AKP hükümeti, bugün Gazze'de, Lübnan'da, Orta Doğu'da yaşananların sorumlusudur. Lütfen açalım gözümüzü artık!"

Yani Türkiye ile Suriye arasında yaşanan 2011'den sonraki kriz, iki ülke arasındaki bir sorundan dolayı kaynaklanmadı, tamamen siyasilerimizin BOP eş başkanlığının bir ürünü.

Peki, hükümet sığınmacı politikasından vazgeçip, bu konuyu Esad ile çözme noktasında bir adım atar mı? Bu konuda BTP lideri şunları söylemişti:

"Ben hükümet tarafının Suriyelilerin evlerine dönmeleri gibi bir derdi olduğuna inanmıyorum. Bu tamamen uluslararası kamuoyuna söylenen bir söz, bize de söylenmiyor. Bu söz vatandaş için de söylenmiyor sadece ve sadece 'Suriyelilerin geri dönmesi lazım' diyerek, 'Bir 5 milyar dolar daha koparır mıyız' peşinde olan bir hükümetimiz var."

Türkiye, Prof. Dr. Haydar Baş'ın yıllar önce ifade ettiği gibi, BOP kapsamında ası hedefin kendisi olduğunu bilmelidir.

Dün Afganistan, Irak, Libya ve Suriye, bugün Gazze ve Lübnan, yarın ise Türkiye ve İran. "Türkiye'nin ulusal güvenliği Suriye'nin toprak bütünlüğünden geçer" diyordu Prof. Dr. Baş. O halde Anadolu coğrafyasında kıyamete kadar varlığımızı devam ettirmek istiyorsak, önce Suriye gibi komşu ülkelerle ilişkilerimizi acilen normalleştirmeliyiz. ABD'nin, AB'nin ve İsrail'in çıkarlarına göre değil, Türkiye'nin ve Türk milletinin çıkarlarına göre hareket etmeliyiz.