Kuşlar, insanlar, ölümler ve panik - 2

İnsana nasıl bulaşıyor? Hasta hayvanlarla temas etmek, salgı ve dışkılarının vücuda girmesiyle bulaşabiliyor. Ancak hastalığın geçmesi için çok sıkı temas gerekmektedir. Virüsün 2-17 gün kuluçka dönemi var. Bu dönemde normal griple aynı olan nezle, baş, eklem, boğaz ağrısı görülüyor. Kuş gribinde farklı olarak, ishal de eşlik edebiliyor. Henüz insandan insana geçme özelliği kazanmadı. Bu özelliği kazanması için virüsün mutasyona uğraması gerekiyor. Ancak ellerle, ayakkabılarla ile elbiselerle kuş gribinin mikropları bulaşabilir. Kuş gribinin tedavisi var mı? İnsanlarda ölümcül virüsün yaklaşık % 50 civarında mortalitesi var. Bu da hastaların yarısından fazlası bu hastalıktan ölebilir. Aşı geliştirme çalışmaları sürdürüyor. Hayvanlarla temas edenlere, hastalık ihtimaline karşılar. Koruyucu amaçlı ilaç veriliyor. Yaklaşık olarak 7-10 günlük bir tedavi süresi var. Bu süre zarfında hasta ölmezse iyileşebiliyor. Kimler risk altında? Zaten grip olanların kuş gribiyle teması, riski artırıyor. Risk grubundaki hayvan bakıcılarına grip aşısı öneriliyor. Daha önce AB sınırlarında kuş gribine rastlandı mı? İlk kez 1999-2000'de İtalya'da hastalığa rastlandı. Hollanda'da ise hastalıkla 2003'te karşılaşıldı. Aynı yıl Belçika ve Almanya'da da bazı örneklere rastlandı. Hollanda'da 30 milyon kanatlı hayvan öldürüldü. Hastalığın maliyeti bu ülkede 150 milyon Avro civarındadır. Bugüne kadar kaç kişi öldü? Kamboçya, Vietnam, Tayland ve Endonezya'da 60'ı aşkın kişinin öldüğü bildirilmektedir. Ancak tüm dünyada yaklaşık olarak ölenlerin sayısı 100'ü geçmektedir. Bu vakalar salgın habercisi mi? Uzmanları en çok korkutan, H5N1 genlerinin insanlarda görülen grip virüsünün genleriyle birleşip mutasyon geçirerek insandan insana yayılmaya başlamasıdır. Herhangi bir kişinin hem grip hem de kuş gribine yakalanması böyle bir felaketin yolunu açabilir. Tavuk yemeye devam etmeli miyiz? Evet. Kuş gribi gıda değil, solunum ve hasta hayvanın dışkı veya salgılarına temasla bulaşıyor. Virüsün yüksek ısıya dayanıklı olmadığı belirtiliyor. 70 derecenin üstünde sıcaklıkta virüs ölmektedir. Kısacası kaynatılmış ve etinin merkezi sıcaklığının en az 70 derece olması gerekir. Halkımızın bilgilendirilmesi gerekir Bulaşma yolları çok çeşitlidir. Hava yoluyla, dışkıyla, doğrudan temasla ve toz-toprakla ve her türlü taşıyıcıyla çok çabuk sirayet eder ve yayılmaya başlar. Hastalanmış tavukların derhal kontrol altına alınması ve el koyulması lazımdır. Aksi takdirde o tavukların ev halkı tarafından kesilip yenmesi veya etrafa dağıtılması kolaylıkla mümkün olmaktadır. Nitekim televizyonlardaki haberlerde etrafa bedava tavukların rasgele halka atılmasını ve halkın da bunları yakalayıp evlerine götürdüklerini hep beraber seyrettik. Halkımıza derhal bu durumun vahametini, bıkmadan, usanmadan ve münasip lisanla anlatmak gerekmektedir. Aksi takdirde ülkemizin bir çok yerine bu hastalık endemik odaklarla yerleşmesi ve ara sıra hortlaması kolayca mümkün olabilir! Bu durumdan özellikle az eğitimli ev halkı ve çocukların haberdar edilmesi gerekmektedir. Bu bilgilendirmeler ise onların en inançlı insanlar tarafından yapılması gerekmektedir. Bu bakımdan özellikle kırsal bölgelerde din hocaları, öğretmenler, gazetelerdeki köşe yazarları, tv'lerdeki spikerler ve açık oturumların konuşmacıları tarafından bu konuya yönelik aydınlatıcı konuşmalar yapması gerekmektedir. Ama her şeyden önce onların bu konularda iyi bir şekilde bilgilendirilmesi uygun olacaktır. Hastalıklı kümeslerin ve kurumların tümünün dezenfekte edilmesi, tecrit edilmesi ve karantinaya alınması gerekmektedir. Aksi takdirde çok çabuk bir şekilde etrafa yayılma gösterebilmektedir.