İnsan

Prof. Dr. Haydar Baş Hocamızın "İmam Cafer Es-Sadık" kitabında şu bilgiler vardır:

"Her insan tertemiz bir fıtrat ve tevhidle yaratılmıştır; eğer bu yaratılışıyla hareket eder ve dış etkenlerce saptırılmazsa, hak yolunu kat eder. Hiç kimse annesinden günahkâr veya kötü birisi olarak dünyaya gelmemiştir. Kötülükler ve çirkinlikler sonradan kazanılmış olup, insanın iradesi doğrultusunda dış etkenlerin sonucu meydana gelir. İnsana başkalarından geçen çirkin özelliklerde insanın istek ve iradesiyle değişmez değillerdir.

Kur'an-ı Kerim'de bu konuda şöyle buyruluyor: 'Sen yüzünü Hanif olarak dine, Allah insanları hangi fıtrat üzere yaratmış ise ona çevir.' (Rum,30)

İnsan, Kur'an-ı Kerim açısından özel bir saygınlığa sahiptir; öyle ki, meleklerin secdegâhı olmuştur. İnsan yaşamının temelini, saygınlık ve izzeti nefsini korumak oluşturduğu için, bu ilahi bağışı zedeleyecek her iş İslam açısından yasaktır.

İnsan irade sahibi ve seçim hakkı olan bir varlıktır; yani akıl gücü ışığında onu yapmayı veya yapmamayı seçer.

Kur'an-ı Kerim'de yine bu konuda şöyle buyruluyor: 'Biz ona yolu gösterdik. O ya şükredici veya nankör olur.' (İnsan, 3).

İşte bu sebepten dolayı insan, eğitilmesi mümkün olan bir varlıktır; her zaman yükselme ve Allah'a dönme yolu insanın önünde açıktır; ancak tevbesinin kabul olmayacağı ölüm anında, artık dönmesi mümkün değildir. İşte bu yüzden Peygamberlerin daveti tüm insanları, hatta Firavun gibi kişileri bile kapsamaktadır.

İşte bu nedenle insan hiçbir zaman Allah'ın rahmet ve mağfiretinden ümit kesmemektedir.

Kur'an-ı Kerim'de bu konuda şöyle buyruluyor: 'Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin. Allah bütün günahları bağışlar.' (Zümer, 53).

İmam Cafer (a.s) kulda korku ve ümidin dengeli olması gerektiğini söyler:

'Ümitle korku arasında olan kimseler kurtulur, bunların kalpleri mükafaatın hevesinden ve azabın korkusundan sanki bir kuşun pençesine asılmış gibidir.'

Bu sebeplerden dolayı insan sorumlu bir varlıktır. Allah karşısında, peygamberler ve İlahi önderler karşısında, kendi insanlık cevheri, diğer insanlar ve dünya karşısında sorumludur.

Kur'an-ı Kerim'de bu konuda şöyle buyruluyor: 'Ahdi yerine getirin, çünkü insan ahdinden sorumlu tutulacaktır.' (İsra, 34).

Kulak, göz ve gönül bunların hepsi o yaptığından sorumludur. (İsra, 36).

Bu sorumluluklar sonucunda insanların üstünlüğünün tek ölçüsü takva ve sakınmaktır.

İnsanlar amellerinden dolayı, ahiret yurdunda mükafatlandırılacağı veya cezalandırılacağı gibi, aynı şekilde bu dünyada da amellerinin iyi veya kötü sonuçlarından da payına düşeni alır.

İnsan cisim ve ruhtan oluşan bir varlıktır. Ölümden sonra da cismi dağılır fakat ruhu hayatına devam eder. İnsanın ölümü onun yok olması anlamına gelmez. Bu nedenle kıyamete kadar Berzah aleminde hayatını sürdürür.

İmam Cafer (a.s), Berzah alemi hakkında şöyle buyurdu: 'Allah müminin ruhunu aldığı vakit onu dünyadaki kalıbına benzer bir kalıba yerleştirir. Bu ruhlar yani müminlerin ruhları berzah kalıbında yer içer, birisi onların yanına geldiğinde onu dünyada olduğu şekliyle tanırlar.'

Ve böylece insan doğar, yaşar ve ölür. Dünya hayatı insan için bir ağacın gölgesinde gölgelenmek için oturan bir yolcu gibidir. Ve bu dünya, ahiret yurdunu kazanmak yolunda bir durak ve bir konaklama yeridir..."