İmam Sadık ve dünya malı

İmam Cafer (a.s) anlatıyor; Fazilet ve zahitlikle tanınmış olan Selman (raziyellahu anhu) ve Ebuzer (raziyellahu anh)'a gelince; Selman (raziyellahu anhu) beytülmalden payını aldığında yıllık azığını götürüp depoluyordu.

Selman'a: "Ey Selman, sen bu zahitliğinle bugün veya yarın öleceğini bilmediğin hâlde, yıllık masrafını temin etmeyi nasıl düşünebiliyorsun?" dediklerinde Selman şöyle dedi:

"Siz neden ölümümden endişe ettiğiniz kadar hayatıma ümit etmiyorsunuz? Ey cahiller! Yoksa siz insan nefsinin, geçimi temin edilmediğinde perişan ve bitkin düşüp sahibine uymadığını, temin edildiğinde de mutmain olduğunu ve böylece sükûnet bulduğunu bilmiyor musunuz?"

Ebuzer (raziyellahu anh)'a gelince; onun da sütünden yararlandığı iki devesi ve iki koyunu vardı ve bazen de ailesi et istediğinde veya bir misafir geldiğinde veyahut su kuyusunun yanı başında onunla yaşayan muhtaç göçebeler gördüğünde onlar için bir deve veya bir koyun kesip etini onların arasında taksim ediyordu; Onlardan birisinin payı miktarınca bir pay da kendisi için alıyordu, fazla değil.

Bunlardan daha zahit olan kim var? Resulullah salla'llâhu aleyhi ve alih'in onların hakkındaki buyurduğu onca sözlerine rağmen işleri hiçbir şeye sahip olmayacak dereceye varmadı.

Ama siz, insanları bütün varlıklarından geçmeye, başkalarını kendilerine ve ailelerine tercih etmeye davet ediyorsunuz.

Ey cemaat, biliniz ki ben, babamın babalarından şöyle rivayet ettiğini duydum: Bir gün Resulullah salla'llâhu aleyhi ve alih şöyle buyurdu:

"Ben, mümine şaşırdığım kadar hiçbir şeye şaşırmadım. Müminin bedeni dünyada makasla doğransa onun hayrınadır; dünyanın doğu ve batısına malik olsa yine onun hayrınadır. Allah-u Teâla'nın ona yaptığı her şey onun hayrınadır."

Keşke bugün izah ettiğim şeyin sizi etkilediğini bir bilseydim; yine ilave edeyim mi? Allah-u Teâla'nın, işin evvelinde her müminin on müşrik karşısında savaşmasını farz kıldığını ve onlardan kaçmaya hakları olmadığını bilmiyor musunuz?

O gün kim müşriklere sırt çevirseydi yerini ateşle hazırlamış olurdu. Daha sonra Allah-u Teâla, onlara acıyarak önceki emrini değiştirdi ve her müminin iki müşrik karşısında savaşmasını farz kılarak işi hafifletti ve böylece önceki hükmü neshetmiş oldu.

Söyleyin bakalım; eğer bir adam, ben zahidim hiçbir şeyim yoktur, diyerek eşinin nafakasını vermez de hâkimler onu, eşinin nafakasını ödemeye mecbur ederlerse, hâkimlerin bu hükmü, o adama zulüm mü sayılır?

Eğer "Bu adaletsiz bir hükümdür" derseniz, İslâm ehline zulüm etmiş olursunuz. Yok, eğer "Adaletli bir hükümdür." diyecek olursanız, o zaman da kendinizi mahkum etmiş olursunuz.

Yine eğer birisi ölüm anında malının üçte birinden fazlasını fakir ve yoksullara verilmesini vasiyet ederse ve hâkimler üçte birinden fazlasını kabul etmeyip varislere iade ederlerse, onlar bu hükümle zulüm mü etmiş olurlar?

Yine eğer, bütün insanlar sizin dediğiniz şekilde zahit olup da başkalarının malından bir şey almazlarsa, o zaman yemin ve adak keffareti, deve, koyun, sığır, altın, gümüş, hurma, kuru üzüm ve zekâtı gerektiren diğer şeylerin zekâtı kime verilir?

Eğer mesele sizin dediğiniz gibi olsaydı, o zaman hiçbir kimsenin dünya malından bir şey alması doğru olmazdı; kendisi muhtaç olsa bile o malı başkalarına vermesi gerekirdi.

Gittiğiniz yolu insanlara kabul ettirmeye çalışmanız, Allah'ın kitabına, Peygamber salla'llâhu aleyhi ve alih'in sünnetine ve Kur'ân'ın teyit ettiği hadislere cahil olmanız veya o hadisleri cehaletinizle reddetmeniz ve Kur'ân'ın nasih, mensuh, muhkem, müteşabih, emir ve nehiy ayetlerinin tefsirindeki dakik nükteler hususunda düşünmemeniz ne de kötüdür!

Söyleyin bakalım; Davut oğlu Süleyman aleyhi's-selâm nasıl bir insandı? Hazret-i Süleyman Allah-u Teâla'dan, kendisinden sonra hiçbir kimseye verilmeyecek bir sultanlık istedi. Allah-u Teâla da, duasını kabul etti ve istediği şeyi ona bağışladı.

Hazret-i Süleyman aleyhi's-selâm, hakkı söyleyen ve hak ile amel eden bir peygamberdi. Sonra Allah'ın ve müminlerin onu bu isteğinden dolayı kınadıklarını da görmüyoruz.

Hazret-i Süleyman'dan önce de Hazret-i Davut aleyhi's-selâm'ın onun gibi bir mülk ve kudreti vardı.

Diğer bir örnek de Hazret-i Yusuf aleyhi's-selâm'dır. O Mısır hükümdarına şöyle dedi: "Yusuf, beni ülkenin hazinelerine memur et, şüphe yok ki ben onları iyi korurum ve ne yapacağımı bilirim dedi."

Mısır'dan Yemen'e kadar olan yerlerin hâkimiyeti Hazret-i Yusuf'un elinde idi. Bu bölgenin insanları, kıtlığa uğradıklarından dolayı azıklarını, Hazret-i Yusuf'tan temin ediyorlardı.

Yusuf aleyhi's-selâm da hak söyleyen ve hak ile amel eden bir peygamberdi. Hiçbir kimsenin bu işinden dolayı ona itirazda bulunduğunu görmedik.

Nitekim Zulkarneyn de Allah'ı seven ve Allah'ın da kendisini sevdiği bir kul idi. Allah, sebep ve vesileleri onun emrine bıraktı ve onu yeryüzünün doğu ve batısına hâkim kıldı. O da hak söyleyen ve hakla amel eden birisiydi. Daha sonra hiçbir kimsenin bu amele karşı onu ayıpladığını görmedik.

Ey cemaat, Allah'ın, müminlere olan adabıyla edeplenin; emir ve nehyi ile yetinin; sizin için müphem olan (bilinmeyen) ve hakkında bir şey bilmediğiniz şeyleri terk edin.

Mükâfata erişmeniz ve Allah katında mazur olmanız için ilmi ehline bırakın. Kur'ân'ın nasih ve mensuhunu, muhkem ve müteşabihini, helal ve haramını öğrenmeniz için ilim talep edin.

Çünkü bu amel, sizi Allah'a daha çok yaklaştırdığı gibi cehaletten de bir o kadar uzaklaştırır. Cehaleti de ehline bırakın.

Çünkü cehalet ehli olanlar çoktur; ilim ehli olanlar ise azdır. Allah-u Teâla şöyle buyuruyor: "Her bilgi sahibinin üstünde daha iyi bir bilen vardır." (Hasan B. Ali el-Harranî Tuheful Ukul eserinden)