Elbise Kuramı-2 / İnsan elbisesinde saklıdır

İnsanı tanımayan, anlamlandıramayan, anlamayan toplum da, insan da mutlu olamaz. İnsanın diğer tüm canlılardan farklı özellikleri mevcuttur. Yine filozoflar,  insanın diğer canlılardan farkını ortaya koyarken ya dili (konuşması) ya düşünmesi ya da akletmesi yani muhakeme edebilme yetisi üzerinden bu ayrımı yapmışlardır. Biz ise "İnsan nedir?" sorusuna insanı en ayırt edici görseli üzerinden, giysisi üzerinden onu tanımlamaya çalıştık. Buna "İnsan elbisedir" diyerek felsefi açıdan ve tarafımıza ait olan "Elbise Kuramı" olarak ifade ettik. İnsan elbisesinde saklıdır zira doğada giyinen tek canlıdır ve dışarıdan ilk göze çarpan en belirgin özelliği insanın kıyafet sahibi olmasıdır.

Bunun birden çok zaruri sebebi olmakla beraber insanoğlu giyinmeyi süs aracı olarak da kullanmıştır. Zira elbise insan için fizyolojik, biyolojik ve psikolojik bir ihtiyaçtır. Aslında insan için giyinme ontolojik bir farktır ve bundan doğan fizyolojik, psikolojik, biyolojik bir zorunluluktur. Bu zorunlulukları maddeleştirerek sınıflandıralım.

a- Akli Gerekçe: İnsanoğlu kendisinin diğer canlılardan ontolojik farkını kavramış giyinme gereksinimini kendisini doğadan koruyan zorunluluk olduğunu akıl etmiş/öğrenmiş olmasıdır. Bu yönü insanın akıl sahibi bir varlık olduğunu da gösterir. Soğuktan ve sıcaktan korunmanın yollarını, hayatta kalmanın yaşam bilgisini bu kazanımla edinmiştir. Böylece vücudunun dayanma gücünü ve şartlarını kavramıştır. 

b- Biyolojik Gerekçe: Ontolojik olarak insanın biyolojisi doğaya karşı güçsüz olduğu için bu yönüyle elbise, biyolojik ihtiyaç kaynaklıdır. Aksi hâlde zayıf bedeni dayanamaz ve türü birkaç nesilde yok olabilirdi. Böylece neslini devam ettirebilmiş, öğrendiklerini nesillere aktarabilmiştir ve türünün hayatta kalabilmesini sağlamıştır. 

c- Fizyolojik Gerekçe: İnsanın fizyolojisi de doğaya karşı güçsüz ve zayıftır. Hatta elbise ihtiyaçtan da öte zarurettir insan için. Çünkü kıllı bir posta veya kalın bir deriye de sahip olmadığı için soğuğa dayanamaz. Kolları ve ayakları da güçsüzdür zira kısa sürede doğada parçalanır. Teni ve cildi yaralanmalara dayanamaz ve diğer canlılar gibi kolay iyileşmez. Yani tepeden tırnağa insanın ihtiyacıdır giyinmesi. Bu sebeple giyinmesi fizyolojik bir zorunluluktur. 

d- Psikolojik Gerekçe: İnsanoğlu için psikolojik bir ihtiyaçtır giyinme. Bu zaruri durum insanın diğer canlılarda olmayan "ahlak" kavramının olduğunu da gösterir. İnsanda varoluşsal olarak şüphe, korku, merhamet, vicdan, utanma, beğenme, beğenilme vb. duygular vardır. İnsanın bedeni kendisine ait ve özeldir. İnsanın özelini koruma, beğenilme, saklama, beğenme, süslenme, utanma duygusu olduğundan giyinmesi psikolojik bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Giyinme türü ve şekli dine, geleneğe, yöreye, zamana, mekâna, inanışa göre değişse de insan bedeni özeldir, özelidir.

Kıyafet aynı zamanda süs aracıdır. İnsan elbiseyi bu zaruri sebeplerden başka beğenilme arzusuyla da kullanmıştır. Süs olarak kullanılan elbise ahlakın, geleneğin, dinin kurallarına göre farklı kullanılsa da hem özelini koruma hem de süslenme amacıyla kullanılan psikolojik bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkar.

İnsan biyolojik, fizyolojik ve psikolojik farkını muhakeme ve akıl ile ortaya koyar. Bu anlamda elbise ihtiyaç ve zorunluluktan kaynaklanan aklın tezahürüdür Aynı zamanda insanın diğer canlılardan farkının ilk ayırt edici görselidir. İşte insan bu yönüyle elbisedir, elbisesidir ve insan kıyafetinde gizlidir.