AKP-MHP koalisyonunun icat ettiği bu sistem, başkanlık kavramını perdelemek için anayasa değişiklik paketine yerleştirilmiştir.
Adı ne olursa olsun güçlendirilmiş bir devlet başkanının olduğu sistemleri yokladığımızda örnek ülkelere bakalım:
ABD
Başkanlık, yarı-başkanlık sistemine gösterilebilecek tek dikkate değer örnek ABD'dir. ABD'nin tarihinde yer alan, başlıca demokratik belge olan "Bağımsızlık Bildirgesi", Kongre'de ilân edildi. Başkanlık sistemi 1787'de oluşturulan Anayasa ile belirlenmiştir.
Latin-Amerika
Hemen hepsi başkanlık, yarı-başkanlık tarafından yönetilen bu ülkeler, sistemi ABD'den aldılar.
Sistem Latin Amerika'da Amerikancı diktatörleri üretti. Çok kanlı çatışmaların ve mücadelelerin ortamını hazırladı.
Filipinler
19. yüzyılın sonunda İspanya'dan koparak ABD'nin nüfuzuna giren Filipinler de başkanlık sistemini ABD'den aldı. Uygulamada birbirine benzeyen iki partinin dönüşümlü olarak iktidarı paylaşması anlamına gelen "Filipinler tipi demokrasi", görünüşte iki partili, pratikte tek partinin ülkeyi diktatörlükle yönettiği sistemin adıdır.
Sovyetler Birliği sonrası
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra ideolojik-siyasal etkisini artıran ABD, başkanlık sistemini eski Sovyet ülkelerine dayattı. ABD politikalarının amacı, bu ülkeleri biran önce Sovyet nüfuzundan kopartmak ve liderleri üzerinden denetim altında tutmaktı. Halen başkanlık, yarı-başkanlık sisteminin uygulandığı, demokratik geçmişleri zayıf bu ülkelerin demokrasiyi kurmada yaşadıkları sorunlar sürüp gidiyor. Meclis'in güçsüzlüğü, siyasal partilerin gelişip büyümelerini de engelliyor.
Son tahlilde diyeceğimiz odur ki;
1000 yıla yaklaşan demokrasi mücadelesinin temel alanı Meclis'tir. Bu gerçeği kavramadan çağdaş toplumu, bu toplumdaki siyasal gelişmeleri, akımları, partileri, insan hakları mücadelelerini anlamak mümkün değildir.
Yürütmeyi güçlendirmekten daha önemlisi ve gerekeni Meclis'i güçlendirmektir.
Adı ne olursa olsun güçlendirilmiş bir devlet başkanının olduğu sistemleri yokladığımızda örnek ülkelere bakalım:
ABD
Başkanlık, yarı-başkanlık sistemine gösterilebilecek tek dikkate değer örnek ABD'dir. ABD'nin tarihinde yer alan, başlıca demokratik belge olan "Bağımsızlık Bildirgesi", Kongre'de ilân edildi. Başkanlık sistemi 1787'de oluşturulan Anayasa ile belirlenmiştir.
Latin-Amerika
Hemen hepsi başkanlık, yarı-başkanlık tarafından yönetilen bu ülkeler, sistemi ABD'den aldılar.
Sistem Latin Amerika'da Amerikancı diktatörleri üretti. Çok kanlı çatışmaların ve mücadelelerin ortamını hazırladı.
Filipinler
19. yüzyılın sonunda İspanya'dan koparak ABD'nin nüfuzuna giren Filipinler de başkanlık sistemini ABD'den aldı. Uygulamada birbirine benzeyen iki partinin dönüşümlü olarak iktidarı paylaşması anlamına gelen "Filipinler tipi demokrasi", görünüşte iki partili, pratikte tek partinin ülkeyi diktatörlükle yönettiği sistemin adıdır.
Sovyetler Birliği sonrası
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra ideolojik-siyasal etkisini artıran ABD, başkanlık sistemini eski Sovyet ülkelerine dayattı. ABD politikalarının amacı, bu ülkeleri biran önce Sovyet nüfuzundan kopartmak ve liderleri üzerinden denetim altında tutmaktı. Halen başkanlık, yarı-başkanlık sisteminin uygulandığı, demokratik geçmişleri zayıf bu ülkelerin demokrasiyi kurmada yaşadıkları sorunlar sürüp gidiyor. Meclis'in güçsüzlüğü, siyasal partilerin gelişip büyümelerini de engelliyor.
Son tahlilde diyeceğimiz odur ki;
1000 yıla yaklaşan demokrasi mücadelesinin temel alanı Meclis'tir. Bu gerçeği kavramadan çağdaş toplumu, bu toplumdaki siyasal gelişmeleri, akımları, partileri, insan hakları mücadelelerini anlamak mümkün değildir.
Yürütmeyi güçlendirmekten daha önemlisi ve gerekeni Meclis'i güçlendirmektir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
- Terör / 01.02.2024
- Yerel yönetim / 25.01.2024
- Muhalefet / milli irade / 22.01.2024
- Anayasa Mahkemesi yoksa… / 18.01.2024
- Soykırım davası / 15.01.2024
- Sosyal devlet için / 11.01.2024
- Hukuk devletine başkaldırı / 25.12.2023
- Güç dengesi / 21.12.2023
- Yerel seçime giderken / 14.12.2023
- İnsanlığın anayasası / 11.12.2023
- Yerel yönetim / 25.01.2024
- Muhalefet / milli irade / 22.01.2024
- Anayasa Mahkemesi yoksa… / 18.01.2024
- Soykırım davası / 15.01.2024
- Sosyal devlet için / 11.01.2024
- Hukuk devletine başkaldırı / 25.12.2023
- Güç dengesi / 21.12.2023
- Yerel seçime giderken / 14.12.2023
- İnsanlığın anayasası / 11.12.2023