Teknoloji devlerine operasyon kapıda mı?

 

Teknoloji devleri Amazon, Apple, Facebook ve Google; ABD Kongresi'nde katıldıkları toplantının ardından, pazardaki hakim konumlarına ilişkin ağır eleştirilere maruz kaldı. Dört şirketin sırasıyla patronları Jeff Bezos, Tim Cook, Mark Zuckerberg ve Sundar Pichai, Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu bünyesindeki Antitröst Alt Komisyonu'nda düzenlenen video konferansa katıldı. Dört isim, beş saati aşkın süre boyunca Kongre'nin sorularını cevapladı. Söz konusu faaliyet, ABD'nin en büyük internet şirketlerinin şeflerinden birden fazlasının eş zamanlı olarak sorguya çekildiği ilk toplantı olma özelliğini taşıyor.

 

Aşırı palazlandılar

 

Çarşamba günü Washington'da açıklamalarda bulunan Komisyon Başkanı David Cicilline, dört şirketle ilgili olarak, "Bu şirketlerden herhangi birinin tek bir eylemi yüz milyonlarca kişiyi ciddi ve kalıcı biçimde etkileyebilir. Özetle: Hadlerinden fazla güçlüler" değerlendirmesinde bulundu. Muhalefette bulunan Demokrat Parti'nin üyesi Cicilline, şirketlerle ilgili soruşturmayı bir yılı aşkın süredir yönetiyor. Cicilline, Kongre'nin büyük internet platformlarına ilişkin yürüttüğü incelemelerin daha sert bir regülasyonu beraberinde getirebileceği uyarısında bulundu. Dört şirketin rekabeti önlediklerini kaydeden Cicilline, "Buna bir son verilmesi gerekiyor" dedi.

 

Bu şirketleri bölmek lazım

 

Kongre'nin kartel oluşmasının önlenmesinden sorumlu alt komitesinin başkanı olan Cicilline, söz konusu şirketlerin bazılarının bölünmesi gerektiğini söyledi. Cicilline, tüm bu şirketlerin "uygun biçimde regüle edilmesi ve hesap vermesinin sağlanması" gerektiğini kaydetti. Cicilline, "pazara hükmeden platformlara", kendi hizmetlerini öncelikli kılma, adil olmayan fiyatlandırma veya kullanıcıyı ek ürünleri satın almaya zorlama vasıtasıyla, "büyümek amacıyla güçlerini yıkıcı ve zarar verici bir biçimde uyguladıkları" eleştirisini yöneltti. Siyasetçi, dört internet devinin koronavirüs pandemisi sayesinde güçlerini daha da pekiştirdiğini ifade etti. Söz konusu şirketlerin önceden de "ABD ekonomisinin titanları" olduklarını söyleyen Cicilline, pandemiyle birlikte "her zamankinden daha güçlü hale geldiklerini" belirtti.

 

Güçlü olmak kötü bir şey mi?

 

Bunun karşısında Cumhuriyetçi Parti'den daha farklı sesler yükseldi. Muhafazakar Kongre üyesi Jim Sensenbrenner, "Büyük olmak aslında kötü bir şey değil. Tam tersi, ABD'de başarılı olanın ödüllendirilmesi gerekiyor" diye konuştu. Büyük internet şirketlerinin pazara hükmeden konumları, hem ABD'de hem de Avrupa Birliği'nde (AB) daha önce de eleştirilere maruz kalmıştı. Halihazırda aralarında Facebook ve Google'ın da bulunduğu bazı şirketlerin pazar konumlarını kötüye kullanıp kullanmadıklarını tespit etmek amacıyla birden fazla inceleme yürütülüyor. 

İnternet devlerine eleştirel yaklaşan isimlerden biri de ABD Başkanı Donald Trump. Trump, Facebook ve Twitter'a, kendisinin mesajlarına sansür uygulama ve muhafazakarlara karşı genel olarak önyargılı olma suçlaması yöneltiyor. Trump, Kongre'nin internet devleriyle ilgili adaleti sağlamayı başaramadığı takdirde, "bunu kendisinin başkanlık kararnameleri vasıtasıyla yapacağını" ifade etmişti.