Sırat-ı Müstakim ne demek?

Ahir Zaman alâmetleri zuhur ettikçe doğru ölçüler yerini yanlışlara terk etmekte, ilahi beyanlar insanların kendi nefis penceresinden görebildiği çerçeveyle sınırlandırılmaktadır. Yaşadığımız çağın gereği olarak her türlü bilgiye erişmenin kolay olduğu zamanımızda bir o kadar da bilgi kirliliği oluşmaktadır. 

Gelinen bu noktada insanların kendi başına doğruyu bulması da gittikçe zorlaşmaktadır. İnsanların doğru yolu bulması için gönderilen peygamberlerin irşad ve tebliğ görevleri son Peygamber Hz. Muhammed (s.a.a.) ile kemâle ermiştir. Bundan sonraki dönemde de kıyamete kadar karşılaşacak bütün sorunların çareleri, o dönemde yaşayacak olan peygamber varisi, çağın bilgesi olan seçilmiş insanlar tarafından çözüme kavuşturulacaktır. 

Bunun dışındaki davranışlar, insanların yanlışta ısrar ettikleri halde kendilerini doğruluk abidesi gibi görmelerini sağlamakta ve yanlışta ısrar devam etmektedir. Tam da burada Çağın Bilgesi Prof. Dr. Haydar Baş'a olan ihtiyaç daha iyi anlaşılmaktadır. Prof. Dr. Haydar Baş Enstitüsü bu konudaki müracaat edebileceğimiz doğru bir adres olduğundan oradan bilgiler aktarmak istedik.

"Sırat-ı müstakim"

"Doğru yol manasına gelen "sırat-ı müstakim" insanları Allah'ın rızasına kavuşturan; yani Allah, "Ben bundan razıyım, bu kulumun yaptığı işler güzeldir, doğrudur." dediği yol üzeri insanın gitmesidir.

Öyle işler vardır ki; siz bunları eda edersiniz yerine getirirsiniz, görünüşte de çok güzel olur ve fakat bu yaptığımız işlerden Allah razı olmaz, hoşnut olmaz. O takdirde insan görünürde çok güzel şeyler de yapmış olsa, hakikatte sırat-ı müstakim yani doğru yol üzere olmuyor.  Neden? Çünkü yapılan işin özünde "Allah bu işten razı mıdır, değil midir?" Merkezde bu soru vardır. Bu soruya cevap verdiğiniz zaman "evet bundan Allah razıdır", o zaman yaptığımız iş hoşa gitmemiş olsa dahi, görüntüde pek mükemmel görünmese dahi, o iş sırat-ı müstakim üzeredir.

Bir başka mana; her insanın kalbinden Allah'a bir yol gidiyor, işte bu yoldan insanın sağa sola sapmadan Allah'a vasıl olmasıdır. Bir manada Onun rızasına kavuşmasıdır. Bir manada Onun cemalini müşahade etmesidir. Bir manada Onun muhabbetine gark olmasıdır, sevgisine, aşkına gark olmasıdır. İşte bu hâl üzere insanın hayatının devamına biz "sırat-ı müstakim üzere devam eden hayat" diyoruz.

Ayet-i kerimelerde Allah bizi uyarıyor, ayıktırıyor. Yanlış yapmayalım, hata etmeyelim, o yolun dışına çıkmayalım diye; Cenab-ı Hakk bizi birçok ayetinde uyarıyor. Mesela; Sure-i Fatiha'da; "sirâtal mustakîm", "en'amte aleyhim".

Cenab-ı Hakk, sırat-ı müstakimden bahsederken Allah'ın nimet verdiği bu nimet verilen insanlar kimlerdir?  Manen rızıklanan. Manen rızıklanmak ne demektir? Cenab-ı Hakk'ın feyzini muhabbetini alan. Şimdi bu insan işte sırat-ı müstakim üzere olan insandır.

Hadis-i şerifte Cenab-ı Peygamber Efendimizin bir gün sahabesi ile otururlarken, elinde bir çalı parçası yere birçok çizgiler çiziyor ve ortasından bir çizgi çizdikten sonra sahabesine şöyle buyuruyor; "Bunların hepsi bir yoldur, gördüğümüz çizgilerin tamamı bir yoldur. Ama şu ortada gördüğünüz yol, dost doğru sırat-ı müstakim olan yoldur. Bunun dışındakilerinin her birinin başında şeytan yatar. Siz o yollardan bir tanesini tercih ettiğiniz zaman farkında olmadan Allah'ın rızasının dışına çıkar, helâk olursunuz.

Bu ne demek? Demek ki, insanların kalbinde çok miktarda yollar var, düşünce yolları var, tarzları var. Ama bir tanesi var ki; düşünce tarzı, düşünce kulvarı doğrudan insanı Allah'a bağlıyor. İşte Resulullah'ın beyan ettiği o sırat-i müstakim denilen doğru yol, insanı Allah'a vasıl eden, Allah'a bağlayan yol. Diğerlerinin başında beyan ettiği gibi; düşüncedir, felsefedir, -efendim- nazariyedir, hülasa şu veya budur. Bunların her birinin "başında ne olur?" diyor. "Bir şeytan vardır." Ona tabi olursanız "doğru yoldan gidiyorum" zannı ile gittiğiniz halde, Allah muhafaza etsin bâtıla yanlışa sapıklığa düşmüş olursunuz. O bakımdan insanların hayatlarını yaşarken çok dikkatli ve de titiz olması lazım." (Prof. Dr. Haydar Baş Enstitüsü / 1995-1998 yılları arası yapılan televizyon sohbetinden alınmıştır.)