1916 yaz ve güz vuruşmaları hem Bağlaşma gurubu, hem de Anlaşma gurubu devletleri için başarılı olmamıştır. Çünkü her iki yandaki devletlerden hiçbirisi savaş amaçlarına ulaşamamıştır. Yalnız Romanya'nın savaşa katılması Anlaşma gurubunun batı cephesinde uğrayabileceği bir bozgunu önlemişse de, daha sonra Romanya'nın Alman orduları tarafından ezilmesi ve işgali o yıl için Bağlaşık devletlerden Almanya ve Avusturya'nın çok işine yaramıştır. Bilhassa Romanya'nın buğday stokları İngiliz Ablukasında bulunan bu iki devleti açlıktan kurtarmıştır. 1917 yılı başında Almanya, batıdan ve doğudan gelen saldırılar karşısında bilhassa insan kaynaklarında verdiği kayıplar sonucunda başarıya ulaşamayacağını görerek Amansız Denizaltı savaşı ile kıta ablukasını kırarak barış amaçlarına ulaşmak ister. Ama Almanya bu yanlış politikası ile bütün dünyayı karşısına alır. Hatta bir uzak Doğu Ülkesi olan Çin dahi 30 Mayıs'ta Almanya'ya savaş ilan eder. Amerika'nın da desteğine alacağına inan İngiltere ve Fransa 1917 Nisanının 9 ve 16 tarihleri arasında Alman savunmasına karşı iki yarma hareketine giriştiyse de ikisi de sonuçsuz kalır. Alman savunmasını kıramayacaklarını anlayınca geri çekilerek savunmada kalırlar. Doğu cephesinde ise Rus orduları tamamen dağılır. Bu dağılmayı hazırlayan olay, Çanakkale vuruşmalarında Türk askerinin kahramanlığıdır. Çünkü Rusya askeri ihtiyaçlarını kendi kaynakları ile karşılayamamıştır. Aşırı insan kaynağını harcayarak 1917 yılına kadar gelebilmiştir. Bu nedenle halk devlete karşı örgütlenmeye başlar. 8 Mart Kadınlar günü kutlamalarında işçiler ve askerler birleşerek ilk ayaklanmayı başlatırlar. Hükümet önlem alamaz ve dağılır. Üstelik Petrograd'dan kaçarlar. 9-10 Mart ayaklanmaları sonucunda işçi ve askerler Petrograd'a egemen olurlar. 11-12-13-14-15 Mart ayaklanmaları sonucunda Duma kapatılır, Çar rejimi yıkılır, Çar görevinden ayrılır. 17 Mart tarihinde cumhuriyet rejimi ve hükümeti kurulur. Hükümet, içerisinde birkaç sosyalistin de bulunduğu Liberal aydınlardan kurulmuştur. Rusya'daki bu devrim olaylarının gelişmesi Almanya ve bağlaşıklarını lehinedir. Yeni kurulan hükümetle anlaşma yoluna gidilebilirdi. Ayrıca devrim olayları askerin desteği ile yapıldığından, askeri disiplin bozulduğu için Almanya'ya doğudan bir saldırı gelmesi de mümkün değildi. Almanya doğu cephesindeki birliklerini batı cephesine taşıyarak daha güçlü hale gelebilirdi. Almanya, Prens Lvov'un kurduğu birinci ve ikinci devrim hükümetlerindeki sosyalist bakanlar aracılığı ile temas kurarak diplomatik görüşmeler girişmek ister. Bu işi İsviçre'nin tanınmış sosyalist düşünürlerinden olan ve aynı zamanda hükümet üyesi olan GRİMM'E vasıtası ile yapmaya çalışır. Rus dışişleri Bakanı Tereççenko 19 Mayıs 1917 tarihli demeci ile bütün gücümü bağlaşıklarım arasındaki yakınlaşmayı, karşılıklı anlayış ve anlaşmaları çabuklaştırmak uğrunda kullanacağım. Hür Rusya bağlaşıklarına karşı almış olduğu temel üstenmeye sadakatle bağlı olduğunu göstermelidir. Bu ise birlikte savaşmak ve karşılıklı yardımlaşmak demektir. O demeçlerindeki bu ifadeleri ile gizli antlaşmalara ve emperyalist düşüncelere bağlılığının en büyük ifadesiydi. Birazda onun derdi imanı Para idi. Ona göre Rusya milli çıkarları en son düşünülen konulardır. Çünkü o savaş döneminde yaptığı para vurgunları ile Rusya'nın en zengin insanı idi. Bu servetini savaşı devam ettirerek yeni savaş vurgunları ile katlamak isteğindeydi. Almanya, Tereççenko'yu demeçlerinden dolayı Petrograd'a ki Girmm aracılığı ile Rusya sosyalistlerini ve devrimcilerini uyarır. Ayrıca yeni hükümetle ayrı barış girişimlerini de başlatmasını ister. Hükümetteki sosyalist bakanlarla görüşerek Rusya'nın Almanya ile barışına zemin hazırlanmasını ister. Grimm daha çok Lenin ile işbirliği yapar. Çünkü hükümet'teki sosyalistler Bağlaşıkları ile ilişkilerini kesmiyorlardı. Bu nedenle Bolşeviklerle anlaşabiliyordu. 26Mayıs 1917 günü Rusya'da Alman isteklerine göre yaptığı çalışmaları İsviçre dışişleri bakanlığına bildirir: Rusya'da herkes barış istiyor. Bunu siyasal, Ekonomik ve askerlik bakımından zorunlu görüyorlar Bu işi tehlikeye düşürecek tek yön Almaların Rus'lara karşı saldırılarıdır. Bu yapılmazsa Alman-Rus savaşının sona ermesi yakında gerçekleşir. 29 Mayıs 1917 de İsviçre Dışişleri Bakanı bu bilgileri alman hükümetine acele bildirir. Almanlar isteklerini de acele olarak İsviçre Dışişleri bakanına bildirir ve o da bu bilgileri şifreli olarak 3 Haziran 1917'de Grimmniye bildirir: Bir antlaşma ümidi kaldıkça Alman Ordusu, Rus ordusuna saldırmayacaktır. Almanlar Rusya'nın işlerine karışmayı düşünmüyor. Polonya, Lituanya ve Kurland üzerinde her ulusun kendi keskilini seçmek hakkına dayanan bir antlaşma isteniliyor. Rusların Avusturya topraklarını boşaltmalarına karşılık Almanlar da Rus topraklarından çekilecektir. Bu bilgiler Bolşevikler tarafından hükümete bildirilir. Fakat yeni geçici hükümet Liberal bakanlar vasıtası ile engellenir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
- Erzincan ateşkesi ve sonucu / 14.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011