Almanya, asker kaçakları azalınca uzun süre savaşa devam edemeyeceğini hesaplayarak bir an önce karlı bir barış yapmayı amaçlar. Bu nedenle İngiltere ve Fransa'yı barışa zorlayabilmek için Amansız Denizaltı Savaşını başlatır. Fakat bu savaşa Almanya ve bağlaşıklarının düşman sayısını 4. den 18.ze çıkarır. Devlet sayısı 18 ze çıkan Anlaşma Gurubu Devletleri savaşın yönetimi için iki siyasi ve askeri kurum kurar. Birincisinin adı BA?LAŞIKLAR ARASI GENEL KONFERANSI, ikincisin adı ise SAVAŞ ŞURASI'DIR. Bu kurullarda bütün bağlaşıkların savaş amaçlarının belirlenmesi gerekiyordu. Ayrıca savaşa hangi imkânları ile katılacağının da kararlaştırılması gerekiyordu. Başkan Wilson bu işler için danışmanı Albay Havz'ı görevlendirir. BU kurulların toplantılarında alınan bütün kararları Havz, Başkan Wilson'a rapor halinde gönderir. İşte Başkan Wilson bu raporlardaki bilgilere göre 8 Ocak 1918 tarihinde hazırladığı 14 Nokta adındaki savaş ve barış amaçları ile ilgili ilkelerini hazırlamıştır. Çünkü o bu ilkeleri ile dünya egemenliğine soyunur. Yukarıda, adı geçen Kurullarda, 1916 Nisan tarihli olan İngiltere-Fransa ve Rusya arasında imzalanan anlaşmaya göre Osmanlı devletinin topraklarının paylaşılmasına kesin gözle bakılmaktaydı. Ama Albay Havz'ın bu paylaşım konusundaki düşüncesi hazırladığı raporda mevcut karardan farklı idi. Onun bu rapordaki düşüncesi şöyledir:""Havz bu düşüncesi ile Türkiye'yi ilgilendiren her şeyi silmeyi ve bu konuda kararı barış konferansına bırakmayı tasarlıyor? Sonra şunu eklemiştir: ""Türkiye'nin paylaşılamayacağını ve ırklar sorununa dayanarak belirli parçalarının özgürlüklerini (OTONOMİE) ELDE EDECEKLERİNİ AÇIKLAMAK GEREKİR. Başkan Wilson, Havz'ın bu düşüncesini kabul etmiştir. Bu konuda 30 Ksım 1917 tarihli tel ile Albay Havz Başkan Wilson'a şu teldeki düşüncelerini postalar: Bağlaşıklar arası Konferansa şu karar tasarısını sunmak istiyorum: Bağlaşıklar ve Amerika saldırgan bir amaçla veya ödenek almak için savaşmadıklarını açıklar. Katlandıkları fedakârlıklarla güttükleri amaç militarizmi yıkmak ve onun acunu gölgelemekte devam etmesini önlemektir. Biz istiyoruz ki bir gün uluslar mutluluklarının gelişmesi için en uygun görecekleri biçimde yaşantılarını sürdürebilsinler?Bu düşünceyi beğenen Başkan Wilson 1 Aralık 1917 tarihinde bu konu ile ilgili olarak şu karşılığı yazmıştır: Ulusumuz ve Kongre, belki Alsas-Loren bölgesi aryal(kendine has özelliği olan bölge), şu veya bu savaşçı devletin bencil amaçları için savaşmayacaklardır. Toprak istekleri ve genelliklende Küçük Asya'nın tasarlandığı yolunda parçalanması konusunda(Nisan 1916 tarihli paylaşım antlaşması kastediliyor) bir karara varmak işi Barış Konferansına bırakılmalıdır. Öyle sanıyorum ki herkes Amerika'nın iyi niyetini soğutacak her hangi bir davranışta bulunmanın ne ölçüde yıkımlı olacağını anlamakta birleşeceklerdir.Başkan Wilson bu düşüncelerini Senatoda yaptığı söylevde de belirtecektir.Albay Havz, Başkan Wilson'un bu düşüncelerini kongrede söyleyince İtalya sert bir şekilde karşın olurken Fransa'da onu destekler görünür. 16 Kasım 1917 de de Albay Havz, Fransa ve İngiltere temsilciler ile yemek yerken her ikisi de Başkan Wilson'un isteği olan ""KATMASIZ VE ÖDENEKSİZ BARIŞ"" ilkesine karşın olduklarını açıklarlar. Çünkü her iki devlette sömürgelerini bu durumda kaybedeceklerini anlamışlardı.20 Kasım 1917 Loyd Corc ve Albay Havz akşam yemeğinde buluşurlar. Loyd Corc, Havz'dan şu istekte bulunur: İngiltere doğu ve Batı Afrika'daki Alman sömürgelerini, İngiliz egemenliği altında bağımsız bir Arabistan, İngiltere'nin ve isterse Amerika'nın yüksek denetlemesi altında Siyonistlere bırakılmış bir Paletsin, bağımsız bir Ermenistan ve Boğazların uluslararasılaştırlmasını istemekteyiz, der. Loyd Corc İtalya ve Fransa karşınlığını sürdürürken, bu istekleri ile Amerikanın isteklerine olumlu bir adım atmış oluyor. Bu olaydan On gün sonra yani 30 Kasımda Albay Havz, Bağlaşıklar arası Konferansta, çektiği telde, Wilson'a şunları yazmıştır: Uluslararası Konferansa şu karar tasarısını sunmak istiyorum: Bağlaşıklar ve Amerika saldırgan bir amaçla veya ödenek elde etmek için savaşmadıklarını açıklarlar. Katlandıkları fedakârlıkla güttükleri amaç militarizmi yıkmak ve onun acunu gölgelemekte devam etmesini önlemektir. Biz istiyoruz ki bir gün uluslar mutluluklarının gelişmesi için en uygun görecekleri biçimde yaşantılarını düzenleyebilirler.1 Aralık 1917 günü Başkan Wilson, Havz'a şu düşünceleri telle bildirir: Ulusumuz ve Kongre, belki Alsas Loren bölgesi aryal, şu ve bu savaşçı devletin bencil amaçları için savaşmayacaklardır. Toprak istekleri ve özel olarak da Küçük Asya'nın tasarlandığı biçimde parçalanması konusunda karara varma işi Barış Konferansına bırakılmalıdır. Öyle sanıyorum ki herkes Amerika'nın iyi niyetini soğutacak her hangi bir davranışta bulunmanın ne ölçüde yıkım olacağını anlamakta birleşeceklerdir. Havz tasarısını Konferansa sunar fakat İtalya ve Fransa Nisan 1916 gizli anlaşmasına göre taksiminde ısrar ettikleri için kabul ettiremez. Fakat bu iki devletin bencil amaçları Başkan Wilson'a 14 NOKTA İLKELERİNİ hazırlattırır. Başkan Wilson 4 Aralık 1917'de Senatoda savaşla ilgili şu konuşmayı yapar: Avusturya İmparatorluğunu yeniden düzenlemek istemiyoruz. Ora uluslarının ekonomik ve siyasal bakımdan yaşantılarını düzenleme biçimleri bizi ilgilendirmez?DEVAMI YARIN..
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
- Erzincan ateşkesi ve sonucu / 14.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011