Mutfak enflasyonu iştah kaçırdı!

2024 yılının ekonomi gündemine damga vuran kelimesi "enflasyon" oldu. Dünyada gerileyen enflasyon, Türkiye'de özellikle gıdada yüksek artışını sürdürürken, dar gelirlinin giderlerinde gıdanın payı yüksek olunca daha da hissedilir oldu. Yılsonuna yaklaşırken, enflasyonda gerileme görülse de yüksek seyretmeye devam etmesi ekonominin, gıdadaki artışların yüksek olması ise giderlerinin 3'te birinden fazlasını karnını doyurmak için harcayan vatandaşın sorunu olmaya devam ediyor. 2014 Kasım'dan 2024 Kasım'a Türkiye'de enflasyon yüzde 968 oranında arttı. Yaklaşık her etikete bir sıfır eklenmesi anlamına gelen bu artış, mutfakta yani gıda ve alkolsüz içeceklerde TÜİK'in hesaplamalarına göre, yüzde 1291 oldu. 2014 yılında 100 liraya aldığınız ürün 1068 TL, gıda ürünü ise 1391 TL oldu. Maaşlarda da yüksek artışlar olsa da TÜİK'in 2024 yılı gelir hesaplamalarına göre, ücretli ve maaşlı yaşayanların geliri 10 yılda yüzde 961 oldu. Kısaca mutfak enflasyonu maaşları geride bıraktı.

Yemeklerin maliyeti durumu ortaya koyuyor

Yemeklerin maliyet hesaplamaları da mutfak enflasyonunun ne kadar yüksek olduğunu gösterdi. Türk mutfağının önde gelen örneklerinden 4 kişilik menemen, hamsili pilav ve İzmir Köfte üzerine yapılan hesaplama 10 yıldaki maliyet artışlarını gösterdi. Buna göre günün her saatinde yenilebilen önemli yemeklerimizden olan menemen 2009 yılında 3.41 TL'ye, 2014'te 4.3 TL'ye, 2019'da 10.3 TL'ye ve 2024'te de 94.38 TL'ye mal ediliyor. Menemende 10 yıllık fiyat artışı yüzde 2.094,88 oranında oldu. Karadeniz'in önemli yemeklerinden hamsili pilavın da maliyeti yüksek artış gösteriyor. 2014 yılında 4 kişilik bir hamsili pilav 32.15 TL'ye karşılık hazırlanırken, 2024'te bu fiyat 520.57'ye çıkıyor. 10 yıldaki artış yüzde 1.519,19 olurken, 15 yılda yüzde 2.374 oranında oluyor. Adını aldığı İzmir'den tüm ülkeye yayılan, içinde en temel gıda maddeleri olan kıyma, domates, patates, ekmek, soğan içeren İzmir köftenin maliyeti 2014 yılında 17.4 TL olurken, 5 yılda yüzde 75 oranında artmış görünüyor. 2024'e gelindiğinde 257,75 TL'ye çıkan 4 kişilik İzmir köfte maliyeti 5 yılda yüzde 818.9, 10 yılda ise yüzde 1.381,32 oranında fiyat artışına maruz kalmış.