Melekler kimlere nazil olur?

Akıl ve nefs terkibinin bileşiminin keyfiyetinde felsefeciler birçok görüş belirtmişlerdir. Ama çokları şu neticeye varmışlardır; Akıl ve nefsin birleşimi (terkibi) taalluku (alakalı) bir birleşimdir. Yani ruhun madde ile alakası vardır. Ruh maddenin içinde veya dışında değildir. Sadece manevi ve ruhi boyutun maddi boyut ile alakası ve bağı vardır. Elbette bu bileşimi anlamak ve tahlil etmek çok zordur. Hadislerde bu tür örnekler nakledilmiştir. Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyuruyor; "Mirac'da yarısı ateşten ve diğer yarısı da buzdan olan bir melek gördüm. Buz ateşe, ateşte buza tesir etmiyordu."
Bu rivayetin bir numunesi bir farkla insandır. Zira insanda, akıl nefse ve nefiste akıla tesir edebilir. Ama yukarıda anlatılan melekte böyle bir tesir söz konusu değildir. Bu iki boyut (akıl ve nefs) birbirlerinin zıddınadır. Örneğin, ilim öğrenmek meşakkat ve zorluk ister. İnsan zorluklara katlanarak ilim öğrendiğinde, bu maddi ve nefsanî boyutun işine gelmez. Ama akıl ve manevi boyut bundan manevi lezzet alır. Veya fazla uyumak ve fazla yemek yemekten nefis boyutu lezzet alır ama akıl boyutu bundan rahatsız olur. Bu örneklerde görüldüğü gibi nefis ve akıl boyutu birbirlerine zıttırlar ve son nefese kadar birbirlerine karşı mücadele ederler.
Bu mücadelede insan tekâmül etmelidir. Bir çocuğu ele alalım. Bu çocuğun sağ kolunun ilerlediğini ve sol kolunun da yerinde sayıp ilerlemediğini, aynı şekilde sol ayağının ilerlediğini ve sağ ayağının da gelişmeyip yerinde saydığını farz edelim. Bu çocuğun dünyevi yaşamında muhakkak bir dengesizlik ve olumsuzluk meydana gelecektir. İnsanda da maddi boyut gayri ihtiyari olarak, yaratılış kanunlarına göre ilerleyecektir. Ama manevi boyutun ilerlemesi ve tekâmülü ihtiyaridir. Çocuk örneğindeki gibi, maddi boyutu ilerleyip de manevi boyutu ilerlemeyen birisinin hayatında dengesizlikler ve olumsuzluklar meydana gelir. Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyuruyor; "Mümin dünü ile bu günü eşit olmayandır. Dünü ile bu günü eşit olan ziyandadır."
Kur'an-ı Kerim şöyle buyuruyor; "Şüphesiz, Rabbimiz Allah'tır deyip, sonra dosdoğru yolda yürüyenlerin üzerine melekler iner. Onlara: Korkmayın, üzülmeyin, size vâdolunan cennetle sevinin derler. Biz dünya hayatında da, ahirette de sizin dostlarınızız." (Fussilet, 30, 31). Bazı tefsirciler Meleklerin ölüm anında nazil olacaklarını ve bu cümleleri söyleyecekleri görüşündedirler. Oysa Melekler bu dünya âleminde ölüm anından önce bazı insanlara nazil olmuşlar ve olacaklardır da. Ayette kastedilen ölüm anı değil de, ayette geçtiği gibi dünya ve ahiret hayatı hakkındadır. Zira Melekler ölüm anında inanan inanmayan bütün insanlara nazil olurlar. Dolayısıyla insan bu seyirde nefsini tamamen memur konumuna ve aklında amir durumuna getirirse, bu insana melek nazil olur ve bu insan melek ile sohbet eder ve böyle bir insan Allah'ın izni ile âlemde tasarruf eder. Kur'an ve tarih bu konuya ışık tutmaktadır.