Maliye ve madencilik politikalarımız yanlış olunca…

Ülkelerin gerek iç gerekse dış politikalarında duruşunu belirleyen, uyguladıkları ekonomi politikalarıdır. İşin temeli ekonomidir dersek yanlış olmaz.

Ekonominin de temelinde, maliye ve madencilik politikaları vardır. Yabancı ülkelere finansal bağımlılık ve sahip olunan madenlere sahip çıkamama, doğal olarak ekonomik bağımlılığı, ardından da her konuda bağımlılığı beraberinde getirmektedir. 

Dün koskoca Osmanlı İmparatorluğu'nu Sevr ile beraber yok olma sürecine getiren anlayış da buydu, maalesef bugün ülkemizi yeniden borç batağına sokan ve Sevr'in güncel versiyonlarına mahkum eden anlayış da bu…

Zaman zaman yazılarımızda ülkemizde yaşanan ekonomik çarpıklıkları örneklerle anlatmaya çalışıyoruz, uyarıyoruz, çözüm yolları gösteriyoruz ama görünen o ki bu uyarılarımız ve çözümlerimiz asla yetkililerce dikkate alınmıyor. Aynı hatalar artarak devam ediyor. Bu yanlışların faturası ise dönüyor, dolaşıyor yine milletin sırtına yükleniyor.

Bazı güncel örnekleri sizlerle paylaşmaya çalışalım.

Altın rezervlerimizi "borç" ile artırmanın faturası çok ağır oldu. 2017 yılından bu yana giderek artan miktarda altın cinsi borçlanmaya giden Hazine büyük zarar etti.

2018 yılının Eylül ayında 911,9 kg altın borç alan Hazine'nin geri ödeme tarihi geldi. O dönemki değeri 215 milyon TL olan altınlar, şimdi 421 milyon TL ediyor. Faiz ödemeleri dışında yaklaşık 206 milyon TL zarar edilmiş durumda.  

Hazine son 3 yılda yurt içinde toplamda 184,4 ton altın borçlandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, ilk kez Ekim 2017 tarihinde 187 kg. altın karşılığı altın tahvili ve 171 kg. altına dayalı kira sertifikası ihraç eden Hazine, 2017'de 2,5 ton, 2018'de 4,2 ton, 2019'da 82,3 ton, 2020'nin Ocak-Ağustos döneminde ise 95,4 ton altın cinsinden borçlanmaya gitti.

Toplamda 184,4 ton eden bu rakamın, çok küçük bir kısmı geri ödendi. Ödemelerin büyük kısmı 2021 ve 2022'de. Bugünkü altın fiyatıyla toplam borçlanılan altının TL karşılığı ise 85,2 milyar TL. Altın aldığımız için oluşan 215 milyon TL'lik borcun faiz ödemeleri hariç ikiye katlanarak 421 milyon TL'ye yükselmesi bize açıkça gösteriyor ki, bu tonlarca altının maliyeti Türkiye'ye oldukça yüksek olacak.

Peki, altınımız olmadığı için mi bu faturalara katlanıyoruz? Elbette ki hayır…

Resmi rakamlara göre dünyada en fazla altın madeni olan ülke, Güney Afrika'dan sonra, 6 bin 500 tonluk rezervle Türkiye… Altınımız olmadığı için değil, altınımıza sahip çıkmadığımız için, maden sahalarımızı yabancılara devrettiğimiz için sıkıntı yaşıyoruz.

Geçtiğimiz aylarda Kaz Dağları'nda Kanadalı altın şirketiyle yaşanılan skandal sıcaklığını koruyor. 

Ve hala yer altı servetimizi, madenlerimizi peşkeş çekmeye devam ediyoruz.

TEMA Vakfı, Maden ve Petrol Arama İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) tarafından Türkiye genelinde çıkılan maden ihalelerine dikkat çekti. TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç; 2019 Temmuz ayından bu yana 2 bin 685 noktaya maden ihalesine çıkıldığını ve ihaleye çıkarılan alanların toplamının Kayseri ilinden daha büyük bir alana denk geldiğini belirtti. Bu alan yaklaşık 17 bin kilometrekare yapıyor, yani Türkiye'nin 46'da biri…

Tespit edilebilen rakamlara göre; sadece geçen bir yılda Sivas'ta 135, Kütahya'da 106, Kahramanmaraş ve Antalya'da 86, Afyon'da 69, Muğla'da 64, Elazığ ve Uşak'ta ise 56 alanda maden ihalesine çıkıldı.

Doğru dürüst bir finans politikamız olmayınca, borca dayalı ekonomik bir anlayış olunca, doğal olarak devlet bütün yatırımlarını, ya borçlanarak, ya da borçlanmanın "şartlara uydurulmuş" güncel versiyonu olan yap-işlet-devret modeliyle yapmaya çalışıyor.

Bunun da faturası oldukça ağır…

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının verilerine göre; yap-işlet-devret modeliyle gerçekleşen projelerin finansmanı için özel sektörün çektiği kredilere devletin verdiği garanti miktarı 17 milyar 200 milyon dolara yükseldi. Önümüzdeki 7 yılda ise aynı mantıkla Dünya Bankası'ndan 10 milyar 500 milyon dolarlık kredi çekilmesi planlanıyor.

Devlet hem özel sektörün aldığı borca garantör oluyor, hem de özel sektöre bu projelerde müşteri garantisi veriyor. Çifte zarar, çifte risk…

Devlet, yapımında yüklenici firmaya "geçiş garantisi" verilen Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu için yılın ilk yarısında araç geçişlerinin garanti sınırının altında kalması nedeniyle 1 milyar 750 milyon TL ödeme yapacak.

Doğru bir finans ve madencilik politikasıyla yukarıda kısmen saydığımız ve sayamadığımız bütün ekonomik problemler bir anda çözüme kavuşabilir.

Bunun da tek adresi Prof. Dr. Haydar Baş'ın dünyaca ünlü, hakkında 10 uluslararası kongre yapılmış olan, BRICS devletlerini dünyanın zirvesine çıkartan, Kapitalizmi sessiz bir devrimle tarihe gömen Milli Ekonomi Modeli'dir.

Emek ve üretim karşılığı senyorajla devreye sokulan Milli Para; dolar ya da altın borç almamızın önünü tamamen kapatmaktadır, devletin yatırımlarında kullanıldığında ise gereksiz ve ağır faturalardan devleti ve milleti kurtarmaktadır.

MEM'in "madenleri devlet-millet ortaklığıyla işletilmesi" projesiyle; kendi altınımızın ve madenlerimizin yabancılara peşkeş çekilmesinden kurtulacağız; altını ve diğer madenleri dışarıdan pahalı almaya ülkeyi mahkum eden çarpık zihniyetten de kurtulmuş olacağız.

Yanlış ortada, doğru olan ise bellidir. Akıllı olmak, doğru olanı tercih etmek demektir.