Konut krizi bitecek gibi değil

Türkiye'de artık dar ve orta gelirli vatandaşlar için sıfırdan bir ev alabilmek neredeyse hayal. Yüksek ev fiyatları ve kredi bedelleri, ev alabilme umudunu her geçen gün daha da uzaklaştırıyor. Kiralar ise ülke genelinde son 4 yılda 6 kat arttı, büyükşehirlerde ise artışlar çok daha yüksek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe'nin ortaya koyduğu verilere göre, 2019-2023 arasında ülke genelinde kiralarda uüzde 583 artış gerçekleşti, büyükşehirlerdeki ortalama artış oranı yüzde 697 oldu.

En fazla kira artışı yüzde 1109 ile Antalya'da gerçekleşirken; onu yüzde 963 ile Mersin, yüzde 935 ile Muğla, yüzde 833 ile Ankara ve yüzde 713 ile İstanbul takip etti. Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan, "Dolardaki artışın bile üzerine 3-4 kat arttı, gayrimenkul tarihinde ilk defa böylesi bir fiyat yükselmesiyle karşı karşıyayız" dedi.

Arz-talep dengesi bozuldu

Gayrimenkul sektöründeki kriz en çok dar ve orta gelirli vatandaşları vuruyor. Bu kesim için artık ev sahibi olabilmek bir hayalken, yüksek kira bedellerini ödemek de her geçen gün zorlaşıyor. Sektör temsilcilerine göre gayrimenkul sektöründeki kriz esas olarak yıldan yıla bozulan arz-talep dengesi sebebiyle yaşanıyor. Giderek artan konut ihtiyacı karşısında inşaat sektöründe yaşanan durgunluk ve yeni konutların dar ve orta gelirlilere yönelik değil, yatırım amaçlı lüks daireler olarak planlanması sektördeki açığı büyütüyor. Uzmanlara göre, tedbir alınmadığı takdirde kira artışları devam edecek.

'Her yer inşaat ama kiralık konut yok'

Türkiye'de alt ve orta gelirli vatandaşlar için konut ihtiyacı olduğunu söyleyen uzmanlara göre bu açığın yakın gelecekte kapanması neredeyse imkansız. Gayrimenkul krizi de en çok hem kendine ait bir mülkü bulunmayan hem de yüksek kira bedelleriyle karşı karşıya kalan bu kesimi vuruyor. Mevcut konut projelerinin daha çok yatırım amaçlı lüks daireler olarak planladığını, bu durumun krizi artırdığını değerlendiren uzmanlara göre yatırımcılar, kâr marjı çok yüksek olmayan işlerde, işe başladıktan bir süre sonra zarar eder hale geliyor. Dolayısıyla da hammadde fiyatlarının çok hızlı arttığı bir yerde, yatırımcı sadece çok kârlı projelere giriyor. Bu bağlamda konut arzı daha çok orta ve dar gelirli gruplar için kısıldı çünkü onların konutlarındaki kâr marjı düşük. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Buğra Gökçe, "Vatandaşlar şaşkınlık içerisinde, bakıyor dağ taş beton oldu, her yere inşaat yapılıyor ama ben kiralık ev bulamıyorum diyor. Çünkü birileri 20. konutunu alıyor, birileri kira fiyatlarını belirleyecek sayıda konut yapıp boş tutmayı akıl ediyor ama dezavantajlı kesimlerin konut ve barınma sorunu çözülemiyor" şeklinde konuştu.