Çin diken üstünde

Dünyanın en kalabalık, en fazla ihracat yapan ve ekonomisi en hızlı büyüyen ülkesi Çin, sosyal patlama ile karşı karşıya. Gıda fiyatlarının maaşlardan hızlı artması Çinlileri patlamaya hazır volkana çevirmiş durumda

YENİ MESAJ - ŞENCEN

Çin'in Hong Kong'a 60 kilometre mesafede bulunan Şencen, Çin'de işçi ücretlerinin en yüksek olduğu kent. Kent özellikle bilgisayar, cep telefonu başta olmak üzere elektronik araç gereç üreten firmaların yoğun olarak konumlandığı bir şehir olarak öne çıkıyor. Ekonomik açılımın başladığı kent olarak da anılan dev yapay metropol, bugün de ekonomik büyümenin zirvesinde yer alıyor. Ancak çalışanlar arasında hoşnutsuzluk artıyor.Şencen'de paydos vakti... Binlerce fabrikadan işçiler sokaklara dökülüyor. Sadece 30 yıllık bir geçmişi olan bu 15 milyon nüfuslu metropolün kıyısında sezonluk işçilerin oturduğu dev yerleşim bölgeleri var. HP başta olmak üzere onlarca bilgisayar markasına üretim yapan tayvan kökenli elektronik devi Foxconn şirketinde çalışan sayısı 400 bin civarında. Foxconn, Çorlu'daki Avrupa Serbest Bölgesi'nde HP için masa üstü bilgisayar üretiyor. Dünyanın en büyük elektronik şirketlerinden biri olan ve cep telefonu operatörleri için altyapı ürünleri üreten Huawei de üretiminin önemli bir bölümünü burada yapıyor. Akşam saatinde çevredeki ufak büfelerde yemek yiyen işçilerin masasında tek konu var, o da maaşlara yapılan son zamlar. Ancak kimse durumdan memnun değil. 26 yaşındaki bir Foxconn çalışanı, "Zam iyi bir şey tabii. Ama enflasyon maaşlarımıza yapılan zamları yiyip bitiriyor. Sanırım enflasyon, maaşlara yapılan zamdan en az yüzde 50 daha hızlı yürüyor!" şeklinde konuşuyor. Masadaki arkadaşları da bu sözlere katılıyor ve yaşam şartlarında pek bir iyileşme olmadığını söylüyorlar.

Bir kıvılcım yeterKime sorsanız dertli. Oysa Şencen'de Çin'in en yüksek asgari ücreti ödeniyor. 1320 Yuan yani yaklaşık 380 TL. Bu miktar her yıl artıyor. Tüm ülkede maaşlar ortalama yüzde 22 oranında yükseltildi. Gıda maddeleri ise resmi rakamlara göre yüzde 12 pahalandı. Ancak Şencen'deki işçiler, gıda için harcamak zorunda kaldıkları paranın, maaşlarından daha hızlı arttığını belirtiyor. Son yapılan bir ankete göre, çalışanların sadece yüzde 36'sı mutlu olduğunu söylüyor. Şencen'deki iş hukuku uzmanı Liu Kaiming, büyük çoğunluğun hoşnutsuzluğunun tehlikeli boyutlara varmakta olduğunu kaydederek, şu tespitte bulunuyor: "Çin bir volkanın ağzında oturuyor. Aşağısı kaynıyor. Nerede ne zaman infilak edeceğini bilemiyoruz. Çatlaklar her yerde. Sadece bir kıvılcım çıkması yeterli."Çin'in ekonomik patlaması uzun bir süre kırsal kesimdeki halk da dâhil olmak üzere toplumun büyük bölümüne çeşitli fırsatlar sundu. Çiftçiler sezonluk işçi olarak şehirlere akın etti, yaşam standartları yükseldi. Ancak Liu Kaiming, ekonomi her yıl önemli büyüme kaydetse de yaşam standartlarının eskisi gibi yükselmediğini vurguluyor ve "En büyük sorun, ekonomik büyümenin vatandaşlara yansımaması. Kazanılan paralar yeni silahlara, ABD'nin devlet tahvillerine, Avrupa'nın kurtarılmasına, Olimpiyat Oyunları'na veya Expo Dünya Fuarı'na akıyor. Fakat insanların eli boş kalıyor. İşte bunun bilincine varanların sayısı artıyor ve bu da durumu daha tehlikeli hale getiriyor" değerlendirmesinde bulunuyor.

Uçurum derinleşiyorAma diğer yandan da Çin'de milyonerlerin sayısı hiç durmaksızın artıyor. Zengin ve yoksul arasında giderek derinleşen sosyal uçurum, sosyologların incelemelerine göre ABD'dekinden bile endişe verici. Bu da sonuçsuz kalmıyor. Çalışanların protestoları artıyor. İşçi haklarını koruyan sivil toplum örgütlerinin tahminlerine göre, Çin'de her yıl 30 bin grev düzenleniyor. Birçok grev, güvenlik güçlerinin sert müdahalesi ile sona erdiriliyor. Ancak sosyal huzursuzlukların daha ne kadar süre bastırılabileceğini kimse kestiremiyor.