Çimento sektörü 'çöp'e talip

Çimento sektörünün çatı birliği Türkiye Çimento Sanayicileri Birliği (TÜRKÇİMENTO), 2023 yılına ilişkin faaliyet sonuçlarını ve 2024 yılına yönelik hedeflerini paylaştı. TÜRKÇİMENTO Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Yücelik, yaptığı sunumda, çimentonun stratejik bir ürün olduğuna işaret ederek, "Dünyada sudan sonra en çok tüketilen emtia olan beton sayesinde sağlam geleceğin temellerini atıyoruz. 2023 yılında ülkemizi derinden yaralayan 6 Şubat'taki deprem felaketlerinde de çimentonun ticari bir konu olmaktan ziyade, can güvenliğimizin ayrılmaz bir parçası olduğu bir kez daha anlaşıldı. Türk çimento sektörü olarak Türkiye'nin ihtiyacı olan yatırımların hayata geçmesini sağlayacak üretim kapasitesine fazlasıyla sahip olduğumuzun bir kez daha altını çizmek isterim" dedi.


İhracatta keskin düşüş

2023 yılı son çeyreğinde yüzde 10.8 büyüyen inşaat sektörünün 2023 yılını yüzde 7.8 büyüme ile tamamladığına işaret eden Yücelik, şu bilgileri verdi: "Toplam üretim 2022'ye oranla yaklaşık yüzde 10.5 artarak 81.5 milyon tona yükseldi. İç satışlar ise yüzde 19 artışla yaklaşık 65 milyon tona ulaştı. İhracat 2023 yılında 2022'ye oranla yüzde 28 oranında düşüşle 19.7 milyon tona geriledi. Değer bazında ise yüzde 18 düşüşle 1 milyar 265 milyon dolar değerinde dış satış gerçekleştirildi. Türkiye buna rağmen çimento ihracatında Çin'in ardından dünya ikinciliğini korudu. ABD en önemli pazarımız. AB'nin payı ise yüzde 15. İç pazarda 2024 yılında, geçen yılki iç satış rakamlarının üzerinde ilave bir artışın yaşanmayacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla iç satışların 2023 yılına benzer rakamlarda seyretmesini ve bu yılın daha durağan geçmesini bekliyoruz. Dış piyasaya bakacak olursak; enerji maliyet artışları ve global piyasalarda dalgalanmaların yaşanmaması durumunda, sektör olarak 2024 yılında da 2023'e benzer bir tabloyla karşılaşacağımız ve aynı seviyede yılı tamamlayacağımız kanaatindeyiz."

Enerji fiyatları fiyata ayar çekiyor

"Yenimesaj.com.tr"nin sorusu üzerine çimento üretiminde maliyetin yüzde 70-80'ini enerji giderlerinin oluşturduğuna işaret eden Yücelik, "Ocak 2023-Ocak 2024 arasında elektrik yüzde 200, petrokok yüzde 102, kömür yüzde 54 zamlandı" dedi. Yeni Mesaj'ın Rekabet Kurumu'nun çimento sektörüne yönelik soruşturmalarını sorması üzerine de Yücelik, şunları söyledi: "Çimentonun inşaat içindeki payı yüzde 3-5 arasında değişmektedir. Betonun 3'te 1'i çimentodan oluşur. 100 metrekare dairenin 50 bin lirası çimento… Beton maliyeti ise 140 bin lira. Çimento göze gelen bir sektör. Türkiye'de seramik, parke, elektrik tesisatı, mutfağın maliyeti nedense konuşulmuyor. Bir çimento fabrikasının kuruluş maliyeti en az 300 milyon dolar! Ağır ve riskli bir iş yapıyoruz. Çimento olmazsa bina olmaz."

Maliyetler o kadar hızlı artıyor ki...

TÜRKÇİMENTO Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve ÇEİS Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu, Gaziantepli bir iş insanı olduğunu hatırlatarak, şunları söyledi: "6 Şubat'ı hatırlamak istemiyoruz. O dönemin şartlarına göre yapılmış binaları yapanları suçlamanın da anlamı yok. Beton elle dökülüyordu. Bölge olarak zamana ihtiyacımız var. Adıyaman'da çalışanlarımızın hepsi konteynırda kalıyor. Rekabet Kurumu soruşturmaları bizi üzüyor. Yalnız biz miyiz? Taşınması pahalı olan ucuz ürün satıyoruz. Tonu 2100 TL… İnşaat denince akla çimento geliyor. Rekabet Kurumu suç işlersem ceza versin. 30 yıllık çimentocuyum. İki kere ceza yedim. İkisinin de benimle ilgisi yok. Şubat 2023'te çimentonun tonu 1550 TL, bugün 2100 TL… Enflasyonun da altında artmış fiyat. Dövizin artışı resmen öldürüyor. Maliyetin yüzde 70-80'i enerji ve taşıma… Her yıl fabrikalarımızda 12-13 milyon dolarlık bir revizyon yapmamız gerekiyor. Doğal maddeyi çıkartırken ödediğimiz mazot bedelinin haddi hesabı yok! Deprem bölgesinde fiyatları arttırmamak için çaba sarfediyoruz. Öte yandan betondaki çakıla karşılık gelen agreganın tonu son bir yılda 80 liradan 350 liraya çıktı. Dünyanın en ucuz çimentosu Türkiye'de." Türkiye'de 56 entegre ve 21 öğütme olmak üzere toplam 77 çimento fabrikası bulunuyor.

Belediyeler çöpü bize versin

Avrupa Birliği'nin sistemleştirdiği Yeşil Mutabakata Uyum'un 2024 yılında önlerinde duran en önemli konu olduğuna işaret eden Yücelik, alternatif yakıt ve hammadde kullanımı, enerji verimliliği ve dijitalleşme konularında da titizlikle çalıştıklarını söyledi. Avrupa'da katı atık (belediyelerin topladığı çöpü!) kullanan çimento fabrikaları olduğunu dile getiren Yücelik, "Ancak bizim atığımız yok. Çimento fabrikaları tüm atıkları bertaraf edebilir, bu fabrikaların yakamadığı bir şey yok. 1800 derecelik fırın ısısı var! Kömür ithalatı yapıyoruz, cari açığa yol açıyoruz. Atık ithalatına izin verilse maliyetimiz düşer. Belediyeler topladıkları tüm atığı ayrıştırıp bize vermeli" şeklinde konuştu.