TDK'dan işaret dili sistemi

Türk Dil Kurumu (TDK), yapacağı 3 yıllık çalışmayla Türk kültürü ve geleneklerine uygun herkesin ortak kullanacağı 'Türk İşaret Dili' sistemi oluşturacak Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, 729. Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre'yi Anma Etkinlikleri kapsamında gittiği Karaman'da, Türkiye'de 3 milyon işitme engellinin yaşadığını, bu kişilerin kendilerine göre bir işaret diliyle iletişim kurduğunu söyledi. Engellilerin yakınları dışında sosyal hayatta kimseyle düzenli iletişim kuramadığını dile getiren Akalın, "Çünkü işaret dilini normal sağlıklı kişiler bilmiyor. Ayrıca, işaret dili bölgeler arası farklılık gösteriyor. Türkçe ve Türk kültürüyle ilgisi olmayan işaretler kullanılıyor" dedi. Bütün işitme engellilerin birbirleriyle ve yaşadıkları toplumdaki kişilerle anlaşmasını sağlayacak ortak bir işaret dili kullanılması yolunda çalışmaların başlatıldığını belirten Akalın, şunları kaydetti:"Bir proje hazırlandı. Bu projenin ayrıntıları, Özürlüler Yasasında bir madde olarak yer aldı. TDK olarak, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Milli Eğitim Bakanlığı ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla yasada belirtilen şekliyle yönetmelik hazırladık. Bir süre önce de Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Şimdi biz çalışmalara başladık.Yazı dili nasıl bir temel ve esasta kuruluyorsa, işaret dilinin aynı temelde kullanılmasını sağlayacak bir sistem hazırlanacak." Akalın, bunun için bölgelere göre işaretlerin belirlenmesi, dil bilgisinin hazırlanması amacıyla alan araştırması yapılacağını ifade ederek, 3 yıl sürecek bu çalışmaların oldukça geniş kapsamlı olacağını söyledi. Farklılıklar ortadan kalkacakAraştırma sonucunda, işaret dili kullananların çoğunluğunun benimsediği işaretlerin benimsenmesiyle oluşturulacak bir sözlük ve dil bilgisinin hazırlanacağını vurgulayan Akalın, şunları kaydetti: "Bugün 'öğretmen' yörelere göre farklı şekilde gösteriliyor. Öğretmenin işaret dilindeki bazı gösterimleri Türk kültür ve anlayışına uymuyor. Bazı engelliler, 'öğretmen'i azarlama işareti ile anlatıyor. Biz yörelerimize göre sözcüklerin farklı işaretlerle anlatılması uygulamasına son verilmesini sağlayacağız. Alfabeyi oluşturacağız. A ya da C harfini sağ elle mi, sol elle mi göstereceğiz? 29 harfi nasıl göstereceğimizi belirleyeceğiz. Alfabe, ardından dil bilgisi ve işaret sözlüğünün hazırlanmasıyla Türk İşaret Dili, standart hale getirilecek ve bölgeler arası farklılıklar ortadan kaldırılacak." Akalın, Türk kültür ve geleneklerine uygun Türk İşaret Dili sisteminin, oluşturulmasından sonra ilköğretim okullarından itibaren herkese öğretileceğini ifade ederek, "İlköğretim çağlarındaki bir çocuk, ders olarak göreceği bu dili öğrenmeye başlayacak. Bu projede ilgili devlet kurumları ortak çalışıyor. Halk, en azından gündelik hayatta ihtiyaç duyulacak şekilde işaret dilini öğrenebilecek. Böylece apartmanımızda oturan engelli vatandaşla daha kolay iletişim kurabileceğiz" dedi.