TBMM’nin 'Üç Fidan' ile imtihanı

 

SELİM AYANOĞLU / DETAY HABER

 

CHP Parti Meclisi Üyesi ve Ankara Milletvekili Tekin Bingöl; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamlarının 48. yılında verdiği kanun teklifiyle iade-i itibarlarının yapılması gerektiğine dikkat çekti. Bingöl, "Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan tam bağımsız Türkiye için mücadele etmiş; Türkiye tarihinde unutulmaz bir mücadeleye imza atmışlardır. Bağımsızlık, demokrasi, özgürlük için mücadele eden bu üç genç adalet, kardeşlik ve yoksulluğun bitmesi gibi haklı taleplere rağmen idam edilmişlerdir. Bu kanun teklifi ile fiilen ve toplum nezdinde itibarları zaten var olan üç fidanın hukuki olarak da itibarlarının iadesi amaçlanmaktadır. Söz konusu Kanunun yürürlükten kaldırılması ile toplum vicdanında açılan derin tahribat bir nebze olsun giderilecektir" dedi. Üç fidanın tüm gençliği ve mücadeleci ruhuyla hala yaşadığı belirten Bingöl, "Evet Denizler suçluydu, ülkelerine sevdalı oldukları için suçluydular. 'Bağımsız Türkiye' dedikleri için suçluydular. Halkların kardeşliğini savundukları için suçluydular. Halkın çıkarlarını göz önünde bulundurdukları için suçluydular. Suçluydular çünkü emperyalist postalların vatan topraklarını kirletmesini istemiyorlardı. Her biri birer cesaret abidesiydi" ifadelerini kullandı. 

 

Hiçbir cana kıymadılar

 

Bingöl'ün Kanun Teklifi'nin gerekçesinde şunlara yer verildi: "Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamının üzerinden 48 yıl geçmiştir. Deniz, Yusuf ve Hüseyin'in idamı Türkiye tarihinde derin yaralar açmıştır. Bu karanlık süreç toplum üzerinde kolay kolay unutulması mümkün olmayan bir tahribat yaratmıştır. Gençlik hareketi içerisinde hızla politikleşen ve öğrenci lideri olan Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan Amerika 6. Filosu'nun Türkiye'ye gelişini protesto etmek için düzenlenen eylemlerle isimlerini iyice duyurmuşlardır. Yükselen bu gençlik hareketinin sonucu 12 Mart 1971'de muhtıra ile gelen askeri darbe, öğrenci hareketini hedef tahtasına oturtmuş; Deniz Gezmiş Gemerek'te, Yusuf Aslan Şarkışla'da, Hüseyin İnan Kayseri'de yakalanmıştır. Gezmiş, Aslan ve İnan; savcılığını Baki Tuğ'un üstlendiği, Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığındaki Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No'lu Askeri Mahkeme'de yargılanarak idama mahkûm edilmiştir. Kimsenin canına kıymayan üç genç hakkında, 'Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın tamamını, bir kısmını tağyir, tebdil veya ilgaya teşebbüs ettikleri' iddiasıyla 'TCK'nın 146/1 maddesi uyarınca' idam kararı verilmiştir. Bu dönemde onları kurtarmak için yapılan girişimlerin çoğu sonuçsuz kalmış, üç fidanın serbest kalması istemiyle eylem başlatan Mahir Çayan önderliğindeki bir grup ise Kızıldere'de kuşatıldıkları evde öldürülmüşlerdir. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen idam cezaları TBMM'de 24 Nisan 1972'de yapılan oylamada 48'e karşılık 273 kabul oyuyla kesinleşmiştir. İdam kararları, TBMM Genel Kurulu'nda Süleyman Demirel liderliğindeki Adalet Partisi grubunca, 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra idam edilen Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan'a karşılık olmak üzere 'üç-üç' diye tempo tutularak onaylanmıştır. Deniz Gezmis, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 6 Mayıs 1972'de, Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde sabaha karşı asılarak idam edilmişlerdir. İdam edildiklerinde Gezmiş ve Aslan 25, İnan ise 23 yaşındaydılar."