Suudi Arabistan, kapalı kutuyu açacak mı?

Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi uzmanlarından Dr. Altay Atlı, şunları kaydetti: "Suudi Arabistan'ın tarım, sağlık, eğitim ve taşımacılık hizmetleri gibi toplam 16 farklı sektörde özelleştirme planları var ve bu özelleştirmelerden 200 milyar dolar gelir elde edilmesi hedefleniyor. Özelleştirmelerin sağlıklı ve amaca uygun bir şekilde yapılması için bir 'ulusal özelleştirme fonu' kurulması da gündemde. Ancak Suudi Arabistan'da tüm bu hedeflere ulaşılabilmesi ve genel olarak Vizyon 2030'un başarılı bir şekilde sürdürülebilmesi için tek bir ön koşul var. O da ekonominin belkemiğini oluşturan, dünyanın en büyük şirketi unvanına sahip kamu petrol şirketi Saudi Aramco'nun özelleştirilmesi. Yukarıda bahsedilen 200 milyar dolara ek olarak bu şirketin yüze 5'lik hissesinin satışından da 100 milyar dolarlık bir gelir bekleniyor. Şu anda Saudi Aramco'nun belirli bir kısmının halka arzı için çalışmalar yapılıyor, ancak bu özelleştirme sürecine dair ciddi belirsizlikler de var. Aramco gibi devasa bir kapalı kutunun açılması hiç de kolay olmayacak. Pastanın büyüklüğü küresel finans merkezlerinin iştahını kabartıyor. Londra, New York ve son olarak Hong Kong Saudi Aramco'nun halka arzına ev sahipliği yapmak için bir yarış içerisindeler. Yurtdışında halka arz nerede yapılırsa yapılsın, bu durum kapalı olan Saudi Aramco kutusunun sonuna kadar açılmasını gerektirecek. Şirketin cirosu, kârı, ne kadar petrol rezervine sahip olduğu, gelirlerin ne kadarının Suudi kraliyet ailesine gittiği gibi konular hep uluslararası bağımsız denetimden geçmek zorunda kalacak. Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın açıklamasına göre Saudi Aramco'nun piyasa değeri 2 trilyon dolar ve bu da şirketi 899 milyar dolarlık Apple, 739 milyar dolarlık Alphabet (Google), 660 milyar dolarlık Microsoft ve 356 milyar dolarlık Exxon'un önünde açık arayla dünyanın en büyük şirketi yapıyor. Ekonomistlerin yaptıkları değerlendirmelerde şirketin gerçek değerinin 1 ile 1.5 trilyon dolar arasında olabileceği de tahmin ediliyor."

AA