Stres hastalığı

Araştırmalara göre, hastanelere yapılan başvuruların yüzde 80'i bir şekilde stres faktörlerinin üzerimizdeki etkisiyle bağlantılıdır. 

Karantinalar, salgın krizi, ekonomik sıkıntılar, gelecek kaygısı ve işteki zorluklar gibi durumlar stres seviyesini artırmaktadır. Stres ve hormonu aslında yaşamı tehdit eden bazı dış etkenlere yanıt olarak vücudumuzun kaynaklarını hızla harekete geçirmektedir ve uygun miktarda yararlıdır. Ancak problem olan durum, kısa süreli streslerin uzayıp kronikleşmesi ve vücuda dinlenme için zaman vermemesidir. Halledilemeyen ve göz ardı edilen kronik stresler, er ya da geç bedeni yorgun düşürür, fizyolojik değişiklikleri tetikler ve sağlık adeta parçalanmaya başlar. 

Uyanmamıza yardımcı olan ve aktif olmamızı sağlayan kortizol hormonu normalde sabahları artar, kan şekerini yükseltir, kalp atışını hızlandırır ve kasları güçlendirir. Gün boyu verimli çalışma için kortizolün yeterince yüksek kalması gerekmektedir. Akşam saat altıdan sonra yavaş yavaş azalır, gevşeme başlar ve 22-23'te yatma arzusu meydana gelir. 

Sorun, aşırı stres endişe kaygı vs. sebeplerle kortizol seviyesinin döngüsünün bozulması, yanlış zamanlarda yüksek kalmasıdır. Yanlış zamanlarda ve sürekli üretildiğinde vücut kronik bir stres durumuna girer ve tüm organ sistemleri yıpranır, bağışıklık, kardiyovasküler, endokrin ve sindirim sistemi bozulur. Bu durumlarda çoğu zaman kortizol oluşumunun zirvesi akşamları meydana gelir ve sabahları seviyesi tam tersine azalır. Böylece kişi sabah zorlukla kalkar, kahvaltı yapmak istemez, sabahları hareketsizdir, gün ortasında yavaşça hareket eder ve saat 14-15'ten sonra günlük iş hacminin tamamını yapmaya çalışır. 

Akşamları kortizol seviyesi zirvededir ve bu yüzden uyku kalitesi düşüktür ve uyku aralıklıdır. Duygusal olarak kontrolsüz, sinirli, çabuk yorulan biri haline gelir. Özellikle kollar ve bacaklar çok incelir ve göbek hacim olarak artar. Stres durumunda vücut rezervlerini depoladığı için kilo alımı meydana gelir. Uzun süreli stres sıklıkla insülin direncine ve şeker hastalığına ayrıca hipertansiyona yol açar. Artan kortizol, proteinlerin parçalanmasını yüzde 20 artırır ve genel dayanıklılık azalır. Cilt proteinleri kollajen ve elastin üzerinde yıkıcı bir etkiye sahiptir.    

Vücudumuzda aşırı kortizol üretilip üretilmediğini anlamak için sabah ve akşam seviyesinin kanda ölçülmesi gerekir. 

Aşırı stres ve gerginlik ruhsal ve bedensel tüm hastalıkların kaynağıdır. Kendimizi korumak için bizi rahatsız eden, gerginliğe yol açan, sürekli moralimizi bozan şeyleri tespit edip onlardan kurtulmaya çalışmamız gerekmektedir. Stres hormonu kortizol ve mutluluk hormonu serotonin tahterevallinin iki ucu gibidir. Biri yükseldiğinde diğeri azalır. Mutluluk hormonu serotonin azaldığında kortizol yükselmeye, arttığında da kortizol inmeye başlar. Bu yüzden bizi mutlu edecek faaliyetleri tespit edip onları hayatımıza geçirmeye, serotonin seviyemizi yükseltmeye çalışmalıyız.