Sanayi alarm veriyor

İşsizliğin artmasını önleyen sanayi sektöründe işler tersine dönmeye başladı. Yılın ilk çeyreğinde artan imalat sanayiindeki istihdam bu yıl azaldı. işsizlik beklenenden fazla artabilir. İşsizliğin artmasını önleyen sanayi sektöründe işler tersine dönmeye başladı. Yılın ilk çeyreğinde mevsimsel olarak artan imalat sanayiindeki istihdam bu yıl azaldı. Büyüme düşmeye devam ederse, işsizlik beklenenden fazla artar.  Mart ayı (Şubat-Mart-Nisan ortalaması) işgücü istatistikleri bu piyasada 2004'ün ikinci yarısından itibaren yaşanan yüksek büyüme, tarım dışında yüksek istihdam artışı, ama aynı zamanda yüksek işgücü arzı şeklinde özetlenebilecek rejimin devam ettiğini gösteriyor. Bu rejimde tarım dışı işsiz sayısı 2.5 milyon civarında sabit kalırken, tarım dışı işsizlik oram da düşüyor. Nitekim, 2002 yılında yüzde 15Te zirve yapan tarım dışı işsizlik oranı geçen yıl yüzde 13.6'y a düştü. Yapısal dönüşüm Tarımda ise, istihdamın azalmasıyla büyük bir yapısal dönüşüm yaşanıyor. Bu aslında gecikmiş bir gelişme. Tarım üretimi artmaya devam ettiği sürece de iyi haber, çünkü verimlilik artıyor demektir. Tarım istihdamı yıldan yıla büyük değişiklikler sergileyebiliyor. Geçen Ağustosla tarım istihdamında 900 binlik olağanüstü bir düşüş kaydedilmişti. Tarım ağırlıklı kırsal yerleşimlerde hanelerin ekonomik faaliyetleri çok yönlü olabiliyor. Kişiler hem tarımda hem de tarım dışı faaliyetlerde çalışabiliyorlar. TÜİK, hangi faaliyete daha çok zaman ayrılıyorsa, istihdamı o faaliyet koluna kaydediyor. Tarım dışı ekonomik büyümenin son iki yılda olduğu gibi çok yüksek seyrettiği dönemlerde, tarım istihdamında büyük düşüşlerin, buna karşılık hizmet istihdamında dikkate değer artışların görülmesi olağan. Yine de olan bitenin daha net görülebilmesi için Ağustos ayı rakamlarını beklemek gerekiyor. Sanayide sorun Son gelişmelere bakıldığında, 2005'e oranla tarımın 876 bin istihdam kaybettiğini, buna karşılık tarım dışı sektörlerde istihdamın 958 bin arttığını görüyoruz. Ama işgücü de aynı miktarda arttığından işsiz sayısı 2.5 milyon civarında çakılı duruyor. Bu tabloda yeni bir şey yok. İstihdam ve işsizlik stok değişkenleri olduklarından büyümeye kıyasla gecikmeli ve yavaş değişiyorlar. Bununla birlikte, son rakamlar imalat sanayinde istihdamın durgunlaştığına işaret eden yeni bilgiler içeriyorlar.  Diğer tabloda, 2005'in ilk üç ayı ile 2006'ının aynı dönemi karşılaştırılıyor. İmalat sanayi mevsimsellikten en az etkilenen sektör. Yine de bir miktar mevsimsellik mevcut ve genelde Ocak ayından Mart ayına doğru istihdamda az da olsa mevsimsel artışlar gerçekleşiyor. 2005'te beklendiği gibi imalat sanayiinde istihdamın, hem büyüme, hem de mevsimsel etkiyle yüzde 1.7 oranında arttığı görülüyor. Bu yıl ise, aynı dönemde istihdam yüzde 2.6 oranında azalmış. Bir yandan emek yoğun tekstil sektöründeki gerileme, diğer yandan büyümede yavaşlama nedeniyle imalat sanayiinde istihdamın gerilmeye başladığı anlaşılıyor. Bu kötü haber. Kur ve faiz şokunun etkisiyle, büyüme düşmeye devam ettiği takdirde işsizlikte DPT'nin öngördüğünden çok daha fazla artışlar ortaya çıkacak demektir.