Öğretmenler atamalarda mülakat ve yandaş kayırmalardan şikayet ederken, değer görmediklerini vurguladı

Önümüzdeki pazar 24 Kasım Öğretmenler Günü. Tüm yurtta öğrenciler öğretmenlerini bu özel günde mutlu etmek için hediyelerle sevinderecek. Ancak kendilerinin her yıl hatırlandığı bir günleri olmasına rağmen Türkiye'de öğretmenler hem mutsuz hem de umutsuz. Araştırmalar bu gerçeği ortaya koyuyor. Türk Eğitim Sen, öğretmenlerin mevcut eğitim sistemi ve uygulamaları hakkında düşüncelerini, ekonomik, sosyal ve mesleki olarak yaşadıkları sorunları ve hükümet ile Milli Eğitim Bakanı'ndan beklentilerini ortaya koyabilmek amacıyla 24 Kasım Öğretmenler Günü için "Eğitim Çalışanlarının Gerçek Gündemi: 24 Kasım Öğretmenler Günü Memnuniyet, Beklenti ve Eğitimi Değerlendirme-2024" konulu bir anket araştırması yaptı. Anketi 31 Ekim-10 Kasım 2024 tarihleri arasında çevrimiçi olarak 81 ilde gerçekleştiren Türk Eğitim Sen'in çalışmasına 4 bin 345 öğretmen katıldı.

10 öğretmenden 7'si mesleği bırakmayı düşünüyor

Ankete göre, katılan öğretmenlerden yüzde 68.3'ü daha iyi şartlarda bir iş olsa öğretmenliği bırakacağını söylerken, yüzde 13.3'ü ise daha iyi ekonomik şartlar için mesleği ile ilgili olmayan ek iş yaptığını belirtti. Katılımcıların yüzde 31.7 si ise daha iyi şartlarda bir iş olsa bile öğretmenliği bırakmayacaklarını belirttiler. Araştırma sonucuna göre öğretmenler ay sonunu cebi boş tamamlıyor. Ay sonunda zorunlu harcamalarından sonra hesaplarında/ceplerinde para kalıp kalmadığı sorulduğunda, öğretmenlerin yüzde 77.8'i ay sonunda hesabında veya cebinde para kalmadığını belirtti. Ankate katılan öğretmenlerin harcama kalemleri incelendiğinde en çok harcama yapılan kalemlerin sırasıyla gıda (yüzde 86), ulaşım/akaryakıt (yüzde 55.4) ve kredi/borç ödeme (yüzde 52) olduğu ifade edildi. Ankette öğretmenlere "fiyat artışının temel nedeni olarak neyi gördükleri" de soruldu. Bu soruyu öğretmenlerin yüzde 77'si ekonominin kötü yönetilmesi şeklinde yanıtlarken, yüzde 68.7'si Türk Lirası'nın değer kaybına uğraması, yüzde 55.4'ü fırsatçılık, yüzde 44.2'si ise yetersiz yerli üretim olarak yanıtladı. Ankete katılanlar öğretmenlerin yüzde 56.8'i ekonomik durumunu orta, yüzde 39'u kötü olarak nitelendirdi.

Emekli olmak istemiyorlar

Anket sonucuna göre öğretmenlerin çoğu ücretleri düştüğü için emekli olmak istemiyor. Katılımcıların emeklilik hakkı durumları incelendiğinde yüzde 70.9'u emeklilik hakkı kazanmadığını, yüzde 29.1'i ise emeklilik hakkı kazandığını belirtmiştir. Emeklilik hakkı kazanmış olan öğretmenlere niçin emekli olmak istemedikleri sorulduğunda en çok sırasıyla; ücretin düşmesi (yüzde 64.8), çocuk okutma (yüzde 27.1) şeklinde ekonomik gerekçeleri ortaya koymuştur.

En büyük sorun değer görmemek

Eğitimin en büyük sorunu sorulan öğretmenlerin cevabı ise 'değer görmüyoruz' oldu. Katılımcı öğretmenlere "eğitimin en büyük sorunu nedir?" sorusunu da yöneltildi. Bu soruyu öğretmenlerin yüzde 79 'öğretmenlerin değer görmemesi' şeklinde yanıtladı. Öğretmenlerin yüzde 72'si ise bu soruya ücret ve özlük hakları açısından dünyadaki meslektaşlarımıza kıyasla çok daha geri bir noktada olmak yabıtı verirken, liyakatsizlik diyenlerin oranı yüzde 68.8, kadrolaşma diyenlerin oranı ise yüzde 24 oldu. Bu soruya öğretmenlerin verdiği diğer yanıtlar ise ayrımcılık (yüzde 21.2), sınıf mevcutları (yüzde 20.8) ve okulların fiziki yapısının yetersiz olması (yüzde 19.6) oldu.

Öğretmenler mülakata karşı

Ankette öğretmenlere eğitime dair umutları da soruldu. Eğitimin geleceğinden umutlu olan katılımcıların oranı yüzde 8.5 ile en düşük orana sahipken, umutlu olmayanların oranı yüzde 36.9 olarak gözlenmiştir. Kısmen umutlu olanların oranı ise yüzde 54.6'dır. Öğretmenler ankette en çarpıcı yanıtı ise "MEB'de herhangi bir kadroya atanma için uygulanan mülakat uygulaması devam etmeli midir?" sorusuna verdi. Yanıtlar incelendiğinde, "evet mülakat devam etmeli" diyenlerin oranı yüzde 3.9 kaldı. "Kararsızım" diyen öğretmenlerin oranı yüzde 7.1'de kalırken "Hayır devam etmemeli" diyerek mülakatların kesinlikle kaldırılması gerektiğini savunan öğretmenlerin oranı ise yüzde 89 oldu. Öğretmenler "Mülakat neden devam etmemeli?" sorusuna ise sırasıyla; adaletsizlik (yüzde 75), liyakati gölgeliyor (yüzde 50.8), yandaş kayrılıyor (yüzde 49.9) cevabını verdi.