Libya'da gerilim yeniden tırmanıyor

Libya'nın doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'in temsilcilerinin 5+5 Ortak Askeri Komite toplantılarına katılmayı askıya alma kararı, barış müzakerelerinde başa dönme ve yeniden iç savaşa sürüklenme endişelerini artırdı. Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde çalışmalarına başlayan Ortak Askeri Komitede BM nezdinde Trabus'taki meşru hükümete bağlı Libya ordusundan ve ülkenin doğusundaki (Tobruk) silahlı güçlerin lideri Hafter yanlılarından beşer kişilik heyetler bulunuyor. Libya'da 24 Aralık 2021'de planlanan genel seçimler iç çekişmeler nedeniyle yapılamamıştı. Bu nedenle Abdulhamid Dibeybe başbakanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ile Tobruk'taki Temsilciler Meclisi (TM) arasındaki iç anlaşmazlıklar çemberi genişledi ve bu da TM'nin 2022'nin başlarında eski İçişleri Bakanı Fethi Başağa başkanlığında yeni bir hükümet kurmasına neden oldu. Ülkede 'iki başlılık' devam ediyor.

Seçimler yapılabilecek mi?

Siyasi analistler, müzakere sürecine dönülmesi, siyasi diyaloğun sonuçlarının uygulanması ve Haziran'da yapılması planlanan genel seçimlerin hiçbir koşulda ertelenmemesi gerektiğini belirtiyor. Ancak ülkenin siyasi sahnesindeki bölünme ve anlaşmazlıklar ön planda kaldığı sürece geçen yıl Aralık ayında olduğu gibi bu seçimler de gerçekleşmeyebilir. Siyasi diyalogdan vazgeçilmesi, Libya hükümet güçleri ile Hafter birlikleri arasında çatışmaların yeniden başlaması, Dibeybe'ye hükümeti Fethi Başağa'ya teslim etmesi ve uluslararası ve bölgesel tanınırlık kazanmak için Trablus'a girip burada çalışması için petrol kartını kullanarak baskı yapılması ihtimallerinden endişe duyuluyor.
Petrol üretimi ve ihracatının durdurulması ve Libya limanlarının kapatılması, Trablus'taki Dibeybe hükümetini zor durumda bırakabilir ve yabancı şirketlere yönelik mali yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyetini azaltabilir. Ayrıca bu durum Rusya-Ukrayna savaşının yansımalarından biri olarak üretim hacmi eksikliğinden muzdarip küresel petrol piyasalarını ve Avrupa'ya petrol arzını da etkileyebilir.

Yine iç savaş korkusu yaşanıyor

Muammer Kaddafi'nin 2011'de devrilmesinden sonra on yıl süren iç savaşın etkilerini yaşamaya devam eden Libya'da Dibeybe'nin Ulusal Birlik Hükümeti ile Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'nin desteğini alan Başağa hükümeti arasındaki anlaşmazlıkların artmasının ardından iç savaşa dönüş korkuları yeniden canlanıyor. 5+5 Ortak Askeri Komite, 15 Şubat'ta, siyasi taraflar arasındaki çekişmeler nedeniyle barış çabalarının çöküş tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirterek tüm tarafları sağduyuya ve ülkenin çıkarlarını her şeyin üstünde tutmaya davet etti. Komite ayrıca tüm uluslararası ve yerel taraflara, ülkeyi güvenli kılacak seçimlere en hızlı şekilde gidilmesi çağrısında bulundu. Ortak Askeri Komitedeki Hafter yanlısı temsilcilerin komitedeki çalışmaları askıya alma kararından vazgeçmemesi, iki yıl boyunca kilit dosyalar üzerinde fikir birliği sağlamayı başaran bu komitenin feshedilmesine yol açabilir ve bu da ülkeyi tekrar iç savaşa sürükleyebilir. YENİ MESAJ / AA