Azerbaycan için yas günü

Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait Bakü'den Çeçenistan'ın başkenti Grozni'ye giden Embraer 190 tipi yolcu uçağı Kazakistan'ın Aktau kentinde düştü. AZAL Basın Sözcüsü Ferid Hüseynov, uçakta 5 kişilik mürettebat ve 62 yolcu, toplamda 67 kişinin bulunduğunu belirtti. Hüseynov, yolculardan 37'sinin Azerbaycan, 16'sının Rusya, 6'sının Kazakistan, 3'ünün ise Kırgızistan vatandaşı olduğunu kaydetti. Kazakistan Başbakan Yardımcısı Kanat Bozumbayev, yolcu uçağının düşmesi sonucu 38 kişinin hayatını kaybettiğini, 29 kişinin kurtulduğunu duyurdu. Bozumbayev, ölenlerden 23'ünün Azerbaycan, 7'sinin Rusya, 6'sının da Kazakistan vatandaşı olduğunu kaydetti. Öte yandan Kazak yetkililer, uçağın kara kutusunun bulunduğunu da duyurdu. Bakü-Grozni rotasında Kazakistan yer almıyor. Bakü'den kalkan uçağın Hazar Denizi üzerinden kuzeye yönelmesi, akabinde de doğuya dönmesi gerekiyordu. Uçağın neden böyle karmaşık bir rotaya girdiği ayrı bir soru işareti. Bu soruların bir bölümü kara kutunun çözülmesiyle cevap bulacak. Dahası uçaktan sağ kurtulanların tanıklıkları da önem arzediyor. 

Sis nedeniyle rota değiştirmiş


Uçağın sis nedeniyle rota değiştirdiğine dair iddialar bulunuyor. Uçağın, hava sahasında bulunduğu ilgili ülke yetkili mercilerinden izin almadan rota değiştirmesi genellikle kazaya davetiye çıkarmakla eş anlamlı. Reuters haber ajansı tarafından doğrulanan videoda uçağın iniş takımları aşağıdayken yüksek hızla yere doğru ilerlediği görülüyor. İniş yapmaya çalışmasından saniyeler sonra büyük bir alev topu yükseliyor.

Kuş sürüsüne çarptı

Yolcu uçağının "kuş sürüsüne çarptığı" aktarılırken, uçağın düşmeden önce sis nedeniyle Rusya'nın Dağıstan bölgesindeki Mahaçkale kentine yönlendirildiği ifade edildi.
Havayolu şirketi, uçağın Aktau'ya yaklaşık 3 kilometre mesafede acil iniş yaptığını söyledi.
Uçuş takip sitesi Flightradar24'ten alınan verilere göre uçak Çarşamba günü TSİ 06.55'te Bakü'den havalandı ve 09.28 sularında düştü. Hükümet kazanın nedenine ilişkin bir soruşturma başlattı. Brezilyalı üretici Embraer, "ilgili tüm makamlara yardımcı olmaya hazır olduğunu" söyledi. Öte yandan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan Hava Yollarına ait yolcu uçağının Kazakistan'ın Aktau kenti yakınlarında düşmesi nedeniyle Rusya ziyaretini iptal etti. Uçak kazasında hayatını kaybedenler için Azerbaycan'da bir günlük (26 Aralık) milli yas ilan edildi.

Dalgalı bir uçuş yapmış

Azerbaycan Hava Yollarına ait uçağın Bakü-Grozni seferini yaparken geçirdiği kaza ile 2018 yılında Portekiz'de aynı tip uçağın kontrol sorunları yaşayarak acil iniş yapması arasındaki benzerlikler dikkati çekti. Uçuş takip firması Flightradar 24'ün X paylaşımında AZAL uçağının, seferin son 74 dakikasında 100'den fazla irtifa değişimi yaşadığı ve bazı haritalarda uçuş rotasında yer yer sinyal kesilen bölgelerin olduğu ifade edildi. Kazakistan'ın hava yolu şirketi Air Astana'ya ait Embraer 190 tipi uçağı da 2018'de, iklim koşullarının etkisiyle Portekiz'de kontrol sorunları yaşamasının ardından acil iniş yapmıştı. O zaman pilotların "uzun süre" manevra yapamaması ve uçakta oto pilotun devreye girmemesi nedeniyle uçuş ekibi "acil durum" ilan etmişti. Portekiz'den Belarus'un başkenti Minsk'e ardından da Kazakistan'ın Almata kentine gidecek uçak, kurtarma amaçlı yapılan manevralar sebebiyle 'şiddetli yapısal yükler' altında kalmış ve kontrolsüz şekilde dönmeye başlamıştı.

Sebebi kablolardı!

Pilotlar, uçağı "tümüyle manuel olarak kontrol etme" kararı alırken, "uçuş kontrol bilgisayarı" da devre dışı bırakılmıştı. Manuel uçuşta da sorunlar yaşayan uçak, tüm bunlara rağmen başarılıyla bir iniş yapmıştı. Uçak güvenli şekilde indirilmesine rağmen hasar almaktan kurtulamadı. Hizmet dışı bırakılan uçakla ilgili açılan soruşturmada 'aileron kablolarının' yanlış bağlandığı ortaya çıkmıştı.

Embraer uçağı ile ilgili genel bilgiler

Brezilyalı firma, Embraer E170 modeli olan ilk teslimatını 17 Mart 2004'te LOT Polonya Havayollarına yaptı. Embraer E-Jet ailesi, dar gövdeli, kısa ve orta menzilli, çift motorlu jet uçağı serisine mensup. Ailenin E170, E175, kazaya uğrayan E190 ve E195 modelleri bulunuyor.
Daha büyük model olan E190 ve E195'ler, 2004 sonlarında hizmete girerken, E170'in uzatılmış modeli E175, 2005'in ortalarında piyasaya sürüldü. Embraer E-Jet ailesinden halihazırda 1695 adet üretim yapıldı. Embraer'i Türkiye'de 2002-2007 arasında faaliyet gösteren FlyAir kullanmıştı.