İbadette iktisat ve niyet

Ebu Cemile, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"Allah Tebâreke ve Teâlâ buyurmuştur ki: Ey sadık kullarım! İbadetimle dünyada refah içinde olun ki; ahirette de onunla refaha kavuşasınız."
 
Amr b. Cumey, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder: "Resulûllah (sallallahu aleyhi ve alihi) şöyle buyurdu:

"İnsanların en üstünü ibadetine aşık olan, onu kucaklayan, gönülden seven, bedeniyle onunla meşgul olan, onunla uğraşmaya kendisini adayan kimsedir. O kimse dünya açısından zorlukta mı, kolaylıkta mı olduğunu önemsemez." 

İsa b. Abdullah rivayet eder: Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'a dedim ki: "Sana kurban olayım, ibadet nedir?"

Buyurdu ki: "Allah'a, ibadet edilen şeylerden biriyle itaat ederken iyi niyete sahip olmaktır. Sen ey İsa! Nâsıh ve mensuhu bilmeden iman etmiş olamazsın."

Dedim ki: "Sana kurban olayım, nâsıh ve mensuhu bilmek nedir?"

Buyurdu ki: "Sen bir imamla beraberken ona itaat hususunda iyi niyete sahip olmaz mısın, sonra o imam gidip yerine başka bir imam gelince ona itaat hususunda iyi niyet sahibi olmaz mısın?"

"Evet, dedim."

Buyurdu ki: "İşte bu nâsıh ve mensuhu bilmektir." 

Harun b. Harice, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"Kullar üç türlüdür: Allah Azze ve Celle'den korktukları için O'na ibadet eden kölelerin kulluğu.

Allah Tebâreke ve Tealâ'dan sevap istedikleri için O'na ibadet eden ücretlilerin kulluğu.

Ve kullukların en üstünü; Allah Azze ve Celle'yi sevdikleri için O'na kulluk eden hürlerin kulluğu."
 
es-Sekunî, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder: "Resulûllah (sallallahu aleyhi ve alihi) şöyle buyurdu:

"Zenginlikten sonra fakirlik ne kadar çirkindir ve fakirlikten sonra günah işlemek ne kadar çirkindir. Bunların en çirkini de Allah'a ibadet ettikten sonra ibadeti terk eden kimsenin durumudur." 

Niyet

es-Sekunî, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder: "Resulûllah (sallallahu aleyhi ve alihi) şöyle buyurur:

"Mü'minin niyeti amelinden daha hayırlıdır ve kafirin niyeti amelinden daha kötüdür. Bütün amel edenler niyetlerine göre amel ederler." 

Ebu Bâsir, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"Fakir olan bir mü'min kul şöyle der: Ey Rabbim! İyilik etmem ve hayra yönelmem için beni rızıklandır.

Eğer Allah Azze ve Celle, onun doğru bir niyetle bunu söylediğini görürse; ona işleyeceği amellerin ecri gibi ecir yazar. Şüphesiz Allah'ın rahmeti geniş ve kerimdir. (cömerttir)." 

Ebu Bâsir der ki: "Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'a, "İbadeti yapan için eda etmenin ölçüsü nedir?" diye sordum."

"Dedi ki: İtaatle birlikte iyi niyettir." 

Ebu Hâşim, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"Ateş ehli ateşte ebediyen kalacaktır. Çünkü onların niyeti, dünyada ebedî olsalar bile Allah'a hep isyan etmekti.

Cennet ehli de cennette ebediyen kalacaktır. Çünkü onların niyeti; dünyada bâki kalsalar dahi sonsuza dek Allah'a itaat etmekti. Onlar da, onlar da niyetlerine göre ebediyete ulaşırlar."

Sonra şu ayeti okudu: "Herkes kendi tabiatına uygun amel eder."  Devamla: "Yani, kendi niyetine göre, dedi." 

İhmali hayra dönüştürmek

Sa'lebe, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle de¬diğinin rivayet eder:

"Herkes için bir kötülük ve ihmalkârlık vardır. İhmalkârlığını hayra dönüştüren için mutluluk vardır." 

İbadette iktisat (ifrat ve tefritten kaçınmak, orta yol)

Hafs b. el-Bahterî, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder: "Kendinize ibadeti çirkin göstermeyin."

Hanan b. Sedir der ki: Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini işittim:

"Allah bir kulunu severse, onun az ameline çok karşılık verir. O'nun için aza çok olanla karşılık vermek zor değildir." 

Ebu Bâsir, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"Bir gün babam tavaf sırasında bana uğradı. Küçük olmama rağmen ibadetlerimi dikkatle yerine getiriyordum ve benim terlediğimi görünce dedi ki: Ey Câfer! Ey oğulcuğum! Allah bir kulunu severse, onu cennete sokar ve onun az ibadet etmesine razı olur." 

Hafs b. el-Bahterî veya bir başkası, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"İbadetlerimi sıkı bir şekilde yerine getiriyordum ve o zaman gençtim. Bunun üzerine babam bana dedi ki: "Ey oğulcuğum! İbadeti gördüğümden daha az yap. Şüphesiz Allah Azze ve Celle bir kulunu severse, onun az ibadetine razı olur." 

Amr b. Cumey, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"Resulûllah (sallallahu aleyhi ve alihi) şöyle buyurmuştur: Ey Ali! Şüphesiz bu din sağlamdır. Öyleyse onun içinde mutedil olarak derinleş ve nefsine, Rabbine ibadet etmeyi buğz ettirme.

Çünkü aşırı giden -toy- kimse, ne bir binek bulabilir, ne de bir mesafe kat edebilir. O halde, ancak yaşlandığı zaman öleceğini sanan kimse gibi ibadet et ve yarın öleceğinden korkan kimse gibi günahlardan sakın."

Hişam b. Sâlim, Ebu Abdullah (Câfer Sâdık Aleyhisselam)'ın şöyle dediğini rivayet eder:

"Kim bir ameli yapmanın sevap olduğunu işitirse ve o ameli işlerse sevabını alır. Ona ulaştığı gibi olmasa dahi."  (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Cafer eserinden)