Fındıkta öyle numaralar dönüyor ki...

 

 

EYÜP KABİL / DETAY HABER

 

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, hiç ithalat yapılmadan ülkemize 2 milyar dolar getiren fındığın değerinin korunmasının milli bir görev olduğunu belirterek, "Fındık ile ilgili kazanımları elde etmek için Ziraat Odaları ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak büyük mücadeleler verdik. Bu kazanımları kaybetmeye niyetimiz yoktur. Ülkemiz ve çiftçilerimiz için her türlü mücadeleye devam edeceğimizi de herkesin bilmesini isterim" dedi. Türkiye'nin dünya fındık üretiminin yüzde 67'sini ve ihracatının yüzde 72'sini tek başına gerçekleştirdiğini belirten Bayraktar, yaklaşık 500 bin üreticinin geçimini fındıktan sağladığını da belirtti.

 

Fındık alanı büyüyor

 

Bayraktar, son 5 yılda üretim alanı 705 bin hektardan yaklaşık yüzde 4 artışla 735 bin hektara çıkan fındığa ilişkin şu bilgileri paylaştı: "Fındık üretimi 2016-2020 döneminde ortalama 610 bin tondur. Üretim var yılına ve yok yılına, doğal afetlere, hastalık ve zararlı durumuna göre dalgalı bir seyir izliyor. Ülkemiz dünya fındık üretiminde ilk sırada yer almasına rağmen fındık tüketimimiz oldukça düşüktür. Yılda ortalama 110 bin ton fındık tüketiyoruz. Karadeniz İhracatçı Birlikleri'nin 2020 yılı verilerine göre ülkemiz 550 bin ton kabuklu fındık ihracatı yaparak 1.9 milyar dolar ihracat geliri elde etti. TMO fındık alım fiyatlarını açıkladı ve fındık pazara indi. Her yıl olduğu gibi bu yıl da rekolte, fiyat, piyasa oyunları ile fındığımızın ve ülkemizin itibarını zedelemeye çalışan kesim faaliyete geçti."

 

 

Oyunlar bitmiyor

 

Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin geçmiş dönemlerde lobilerle büyük mücadeleler verdiğini hatırlatan Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu mücadeleler sonucunda TMO'nun fındık piyasasına girerek alım yapması sağlandı. Bunu başaramasaydık bugün fındık fiyatları 10-15 liranın üzerine çıkamazdı. Yine 2011 yılında kaldırılması planlanan alan bazlı gelir desteğinin devamı için Birlik olarak girişimlerde bulunduk. İlgili bakanları ikna ettik ve üreticilerimize can suyu olan bu destek ödenmeye devam etti. Çiftçimize sağladığımız kazanımlarla aynı zamanda Karadeniz'den Batı'ya büyük bir göçü de önlemiş olduk."

 

 

Fırsat kaçıyor

 

"Bu sene, yok yılı nedeniyle İtalya'da fındık rekoltesi oldukça düşüktür" bilgisini paylaşan Bayraktar, "Uluslararası kuruluşların tahminine göre İtalya'nın 2021-2022 sezonundaki üretimi neredeyse yarı yarıya azalarak 160 bin tondan 70 bin tona düşecek. Bu durumu fırsata çevirmemiz gerekirken, bizler herkesin adını artık ezberlediği yabancı firmanın ve onun kendi içimizdeki taşeronlarının kurduğu oyunlar sayesinde bu fırsatı ne yazık ki değerlendiremiyoruz" dedi. Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü: "Şu günlerde de bir grup fındık tekelcisi, fiyatları Avrupalı firma lehine ama üreticimizin aleyhine manipüle etmeye devam ediyor. En fazla üretim yapan ülke olarak dünya fiyatlarının belirlenmesinde etkin rol almamız gerekirken, esasen fiyat teşekkülü sürecinin çok ötesinde kalmaya mecbur ediliyoruz. 

İki milyar dolar civarındaki fındık pazarı, Türkiye'nin gerçek hakkı olan rakamın altındadır. Fındıkta her yıl oynanan oyun karanlıktır, kirlidir, kötüdür. Ancak, ülkemiz bunu bozacak güçtedir."

Bayraktar, "Fındık işiyle uğraşan herkesin bildiği üzere, Türkiye'de üretilen fındığın neredeyse yüzde 60-70'ini alan malum firmanın (Ferrero) aslında yandaşı olan 'tüccarlar' bu yıl da alivre (açığa/önceden satış) satış yaptılar. Şimdi de alivre fiyatının yükselmemesi için bütün meşru ve gayri meşru yollara başvurup fiyatı TMO'nunkinden 2.5-3 lira aşağıda veriyor. Bunun ticaret ahlakıyla bağdaşır bir tarafı yoktur. Bu konuda Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak Rekabet Kurumu nezdinde işin takipçisi olduğumuzu başta üreticimiz olmak üzere herkesin bilmesini istiyoruz" dedi.

 

Ferrero kartel kurdu

 

İtalyan Ferrero firmasının yatırım yapma bahanesiyle ülkemize geldiğini ve fabrika kurup üretim yaptığını belirten TZOB Başkanı Bayraktar, "Bu yatırımcı görevi olmaksızın piyasaya müdahale etme gereği de duyuyor" dedi. Bayraktar açıklamasına şöyle devam etti: "Kendine kartel yapı oluşturuyor, kendisi ile işbirliği yapan tüccardan fındık alıyor, işbirliği yapmayanı kendince cezalandırarak piyasadan çekilmelerini sağlıyor. Bölgedeki odalarımızdan gelen bilgilere göre; üreticimizden TMO fiyatına ürün alan adil ve dürüst fındık tüccarımız, bu yabancı firma paydaşları tarafından fındıklarının ihracatçılar tarafından alınmayacak diye tehdit edilmesi suretiyle sadece üreticiyi değil tüccarı da mağdur ediyor. Bu durum apaçık tekelciliktir." Bayraktar, Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılara dur denmesi gerektiğinin de altını çizerek,  şunları söyledi: "Ferrero firması, dünyada en büyük üretici olan ülkemizin milli ürünü olan fındığını alıp satarak dünyanın en büyük firmaları arasında yerini almıştır. Bu zenginlikten bu ürünün sahibi olan ülkemiz ve çiftçilerimiz yeterli pay alabildi mi? Eğer Ziraat Odalarının mücadelesi olmazsa ve TMO alım yapmazsa üreticimizi perişan edecekler. Yine söylüyorum. Bu tekelci zihniyetle mücadelemiz yılmadan ve bıkmadan devam edecektir. Üreticilerimiz de fındıklarını TMO'ya götürüp teslim etmeli ve piyasaya girişi azaltmalıdır. Emanete bırakılan fındıklar üreticimize büyük zarar vermektedir. Yerli firmalarımızı ve yatırımcılarımızı fındıkta katma değeri yüksek ürünleri üretmeye ve yeni yatırımlar yapmaya davet ediyoruz."