Emeklilerin beklentisi boşa çıktı!

AHMET HAYDAR TARHANLI / DETAY HABER

Yaşanan peş peşe zamlar, vatandaşların gelirini eritmeye devam ediyor. Satın alma gücü gerçek enflasyon karşısında sürekli eriyen emekliler ve memurlar gözlerini Haziran ayı enflasyon rakamlarına dikmişti. Çünkü Temmuz itibarıyla alacakları zam bu enflasyon rakamlarına bağlı idi. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) bugün açıkladığı Haziran ayı enflasyon rakamları piyasada vatandaşların maruz kaldığı fahiş fiyatları tam olarak yansıtmadığı için büyük bir hayal kırıklığı yaşattı.

6 aylık enflasyon yüzde 19.77

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Haziran ayı enflasyon rakamlarını bugün açıkladı. TÜİK'in verilerine göre, Haziran'da aylık enflasyon yüzde 3.92, yıllık enflasyon yüzde 38.21, 6 aylık enflasyon ise yüzde 19.77 oldu. Halbuki akademisyenlerin oluşturduğu ENAG, aylık enflasyonu yüzde 8.54, yıllık enflasyonu yüzde 108.58, 6 aylık enflasyonu ise yüzde 50.53 olarak açıklamıştı. 6 aylık enflasyon emekliler ve mamurlar için oldukça önemli çünkü yıl içerisindeki ikinci zamlarını bu orana göre alıyorlar. TÜİK'e göre yıllık gıda enflasyonu, yüzde 53.92 olarak hesaplandı. Haziran enflasyonu, son beş ayın en yüksek aylık enflasyonu olarak kayıtlara geçti. TÜİK'e göre Mayıs'ta yıllık enflasyon yüzde 39.59, aylık enflasyon yüzde 0.04 olmuştu. TÜFE'de artış serisi, Haziran'daki artışla beraber 54'üncü ayda da devam etmiş oldu.

Fiyatlar en çok lokanta ve otellerde arttı

TÜİK'in verilerine göre, bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 14.76 ile konut oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 67.22 ile lokanta ve oteller oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde 1.21 ile sağlık oldu. Buna karşılık, 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 11.13 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 2023 yılı Haziran ayı itibarıyla, 20 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 117 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

Haziran'da zam şampiyonu çay

Enflasyon rakamlarıyla birlikte Haziran ayında fiyatı artan ve azalan ürünler belli oldu. Buna göre, fiyatı en çok artan ürün yüzde 14.93 artışla çay oldu. En çok ucuzlayan ürün ise yüzde 6.14'lük gerilemeyle yumurta ürünlerinde oluştu. Fiyatı en çok artan ürünler şu şekilde gerçekleşti: "Çay ve diğer demlendirilen içecek çeşitleri yüzde 14.93, oteller, pansiyonlar ve diğerleri yüzde 12.37, taze meyveler yüzde 11.74, havayolu ile yolcu taşımacılığı yüzde 11.73, kişisel ulaştırma araçlarının yakıt ve yağları yüzde 11.32, otomobil (benzinli) yüzde 10.49, veri işlem ekipmanı yüzde 7.7, mücevheratlar, saat ve kol saatleri yüzde 6.83, telefon ve telefaks ekipmanı yüzde 6.49." En çok ucuzlayan ürünler ise "Yumurta ve yumurta ile ilgili ürünler yüzde 6.14, çocuk ve bebek ayakkabısı yüzde 1.81, peynir yüzde 1.01, yatak odası mobilyaları yüzde 0.95, taze süt yüzde 0.53, un ve diğer tahıllar yüzde 0.29, kümes hayvanları eti yüzde 0.20, kuru sebze yüzde 0.17" şeklinde gerçekleşti.

Üretici enflasyonu yüzde 40.42

TÜİK'in verilerine göre üretici enflasyonunu belirleyen Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylık bazda yüzde 6.5, yıllık bazda ise yüzde 40.42 artış gösterdi. Aralık ayına göre artış ise yüzde 14.82 oranında oldu. Böylece yıllık enflasyon, Yİ-ÜFE'de son 25 ayın en düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti. Sanayinin 4 sektörünün Haziran'da yıllık bazda değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 53.61, imalatta yüzde 42.09, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 3,29 ve su temininde yüzde 59.68 artış olarak gerçekleşti. Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 4.77, imalatta yüzde 6.15, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 12.54 ve su temininde yüzde 2.71 artış görüldü.

Maaşlara yüzde 19.77 zam yapılacak

Memur ve emekli maaşlarına Temmuz ayı zammı 6 aylık enflasyon dikkate alınarak yapılıyor. TÜİK'in verilerine göre 6 aylık enflasyon yüzde 19.77. Halbuki ENAG, 6 aylık enflasyonu yüzde 50.53 olarak açıklamıştı. En düşük memur maaşının 22 bin liraya yükseltilmesini de içeren 17 maddelik kanun teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu. Kanun teklifinde emeklilerin maaşına zam ile ilgili ek bir madde gözükmüyor. Dolayısıyla emeklilerin maaşlarına zam sadece 6 aylık enflasyon farkı kadar olacak. Zam, kök aylıklara yapılacağından, birçok emeklinin maaşına ek bir zam olmayacak. AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde memurların maaş artışlarını da içeren kanun teklifine ilişkin açıklama yaptı. Eğer kanun yasalaşırsa, memurlara yüzde 17.55'lik toplu sözleşme ve enflasyon farkına ek olarak seyyanen 8 bin 77 liralık artış yapılacak. Yasanın kabul edilmesi durumunda aile ve çocuk yardımı ödeneği de dahil 11 bin 848 lira olan en düşük memur maaşı 22 bin 77 liraya çıkmış olacak. Öğretmen maaşı (derece ¼) 26 bin 641 liraya, polis memuru maaşı (derece 8/1) 29 bin 512 liraya,, uzman doktor maaşı (derece ¼) 37 bin 162 liraya, avukat maaşı (derece ¼) 31 bin 549 liraya, genel müdür maaşı (derece ¼) 53 bin 628 liraya yükselecek.

DİSK, TÜİK önünde eylem gerçekleştirdi

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), açıklanan Haziran ayı enflasyonu sonrası Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) önünde eylem yaptı. Maaş zamlarında belirleyici olan TÜİK enflasyon verisinin, halkın hissettiği enflasyondan düşük geldiğini, bunun da milyonlarca emekçinin gelirini azalttığını söyleyen DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, "Enflasyon sadece bir rakamdan ibaret değildir, halkın ekmeğidir. Bu yüzden bugün TÜİK önündeyiz" dedi. Eylem, 'Gerçekleri Açıkla, Ekmeğimizle Oynama' temasıyla yapıldı. Çerkezoğlu, "TÜİK enflasyon rakamlarıyla oynadıkça milyonların sofrasındaki ekmek küçültmekte, milyonların geliri azalmaktadır" diye konuştu. Eylemde 'Sefalete teslim olmayacağız', 'TÜİK şaşırma, sabrımızı taşırma' sloganları atıldı. Öte yandan, DİSK'in ardından Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu da (KESK) Ankara'da TÜİK binası önünde eylem yaptı. KESK, "İnsanca yaşam, insanca ücret" çağrısında bulundu.