Çin bankaları nereye koşuyor?

Akşam'dan Saruhan Özel, dünyanın en hızlı kalkınan ülkesi Çin'in bankalarına göz atıyor Bundan 10 yıl önce dünyanın en büyük bankaları listesini Japon bankaları işgal ederdi. Bank of Tokyo, Fuji Bank, Sakura, Sumitomo ve Dai-Ichi Kangyo aktif büyüklüğü en büyük 10 içerisinde yer alırlar ya da zorlarlardı. Bu da hiç şaşırtıcı değildi. Dünyanın en çok tasarruf yapan ülkesinin kaynak zenginliğinden yararlanıyorlar, Keiretsu sistemi çerçevesinde reel ekonomiye ciddi bir kredilendirme yaparak hızla büyüyorlardı. Bu sayede Japon ekonomisi elektronik sektöründen otomotive kadar çeşitli teknolojik sektörlerde büyük yatırımlar yaptı ve üretim kapasitesini büyüttü. Sony, Panasonic, Toshiba, Toyota, Honda, Nissan, Canon ve Hitachi gibi teknoloji devleri böyle doğdu. 1980'li yılların sonunda Honda Accord, otomobilin icat edildiği ABD'de 3 yıl arka arkaya en çok satılan otomobil oldu. Çin bankaları da hızla büyüyor Ekim ayı sonunda Çin'in en büyük bankası olan Industrial and Commercial Bank of China (ICBC) dünyanın en büyük halka arzını yaparak 22 milyar $ topladı ve 130 milyar $'lık piyasa değerine ulaştı. İlk işlem günü ise piyasa değeri 150 milyar $'ın üzerine çıkarak dünyanın en pahalı 4. bankası oldu. ICBC'nin 360 bin çalışanı, 18 bin şubesi, 153 milyon bireysel, 2.5 milyon kurumsal müşterisi ve 800 milyar $'ın üzerinde aktif büyüklüğü var (Türkiye'deki bankacılık sisteminin 2 katı). Bu yılki kar beklentisi 13 milyar $. Bu ilk banka halka arzı değil. Diğer 2 büyük devlet bankası China Construction Bank ve Bank of China da halka açıldılar ve 21 milyar $ topladılar. Sırada 605 milyar $ aktif büyüklüğü ile ikinci büyük Agricultural Bank of China var. Japon bankaları gibi şimdi de Çin bankaları dünyanın en büyük bankaları listesini işgal etmeye başladılar. Çin bankalarının büyüme stratejileri Japon bankalarından farksız. Ülkede 2 trilyon $ büyüklüğünde ciddi bir tasarruf var. Bankalar bu kaynakları reel sektöre aktarıyorlar ve birçok sektörde ciddi üretim kapasiteleri oluşuyor. Devlet teşviklerinin de yardımıyla Çinli şirketler, aynı geçmişteki Japon şirketler gibi, süratle dünya pazarlarında paylarını artırıyorlar. Haier, Lenovo, TCL, ZTE, CNOOC, Baosteel ve Geely gibi dünya devleri ortaya çıkıyor. Çin'deki otomotiv yedek parça sektörü dünyanın en büyük yedek parça şirketi Delphi'yi batırabiliyor. Korkulan tarihin tekerrür etmesi ve global ekonominin yavaşlamasıyla Çin ekonomisinin de Japon ekonomisi gibi deflasyon/resesyon sarmalına girmesi. O zaman da Çin bankalarının sonu Japon bankaları gibi olacak ve batık kredilerini ancak birleşmelerle sindirebilecekler. Zaten şimdiden batıklarının ciddi boyutlarda olduğu yönünde analizler var. Ama Çin yönetimi Japonya örneğini iyi biliyor. Onun için daha nefesleri kesilmeden büyük bankaların batıklarını ayıklıyor. Oluşan sermaye açığını 1 trilyon $'ın üzerindeki rezervlerinden destekle kapatıyor. Sonra da halka arz ve Batı bankalarına satışlarla yeni kredi kaynağı yaratıyor ve kurumsal yönetişimi geliştirmeye çalışıyor. 22 milyar $'lık ICBC halka arzına 500 milyar $ talep gelmesinin sebebi de bu.