Büyük yangının son belgeleri

İzmir'in Yunan işgalinden kurtulduğu 9 Eylül 1922 tarihinden 4 gün sonra, 13 Eylül'de çıkan ve kentin önemli bir bölümünü tahrip eden büyük yangınla ilgili önemli belgelere ulaşıldı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi, Fransa Dışişleri Bakanlığı Arşivi'ndeki bazı belgeleri İzmir'e getirdi. Müze yetkilileri, bu belgelerde dönemin Fransa Konsolosluğu ve kentteki Fransız askeri yetkililerinin "yangının çıkış nedenlerine ilişkin raporları"nın yer aldığını açıkladı.Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'nın Fransız devlet arşivlerinde 2002 yılında başlattığı araştırma sonucunda, İzmir Yangını'na ilişkin üç ayrı belgeye ulaşıldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi'ne getirilen belgelerden ikisi, 19 Eylül 1922 ve 26 Eylül 1922 tarihlerinde İzmir'deki Fransız Konsolosluğu'ndan aynı ülkenin Washington Maslahatgüzarlığı'na çekilen telgraf metinlerinden oluşuyor. Üçüncü belge ise İzmir'de bulunan Fransız Yüksek Komiseri Amiral Dumesnil'in yangının sebeplerini inceleyen raporu.İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Oktay Gökdemir, Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ile kurdukları temaslar sonrası, kente kazandırdıkları belgelerin araştırmacılar için büyük önem taşıdığını ve İzmir Yangını üzerindeki tartışmalara ışık tutacak nitelikte olduğunu söyledi. Gökdemir, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi'nin bugüne dek yaptığı çalışmalarla kent tarihine ilişkin önemli bulgulara ulaştığını söyleyerek, "Son olarak müzemize kazandırdığımız Fransız belgeleri de bu anlamda son derece ciddi birer kaynak olacaktır" dedi.İzmir, I. Dünya Savaşı'nın ardından 15 Mayıs 1919'da Yunan Orduları'nın işgaline uğramıştı. Bu işgal 9 Eylül 1922'de sona erdi. Ancak İzmir, 13 Eylül sabahı tarihinin belki de en büyük felaketlerinden birini yaşamaktan kurtulamadı Kimler tarafından çıkarıldığı günümüzde hala tartışılan bu büyük yangın, ne yazık ki İzmir'in dörtte üçünü tahrip etti.