Büyük Ortadoğu Projesi'ne AB'den alternatif

ABD, "Marakeş'ten Bangladeş'e demokrasi" getireceğini savunduğu "Büyük Ortadoğu Projesi"ni müttefiklere tanıtmayı sürdürürken, Avrupa Birliği'ne üye ülkeler, bu projeye alternatif geliştiriyorlarParis-Berlin ekseninin AB üyesi ülkelere dağıttığı belgede, Brüksel'in Ortadoğu'da demokratikleşme, insan hakları ve güvenlik işbirliği konusunda öteden beri birçok çalışma yaptığı hatırlatılıyor.ABD'nin dayatması ters teperAB'nin Avrupa-Akdeniz diyaloğu, Akdeniz Kalkınma Fonu, ve Avrupa Yatırım Bankası'nın Akdeniz ülkelerine yönelik proje finansmanlarının bulunduğunu hatırlatan Fransa ve Almanya; Ortadoğu'da demokrasinin ancak bölge ülkeleriyle yapılacak diyalog ile sağlanabileceğine dikkat çekiyor.

ABD'nin "dışarıdan dayatmasının" ters etki yaratabileceğini ifade eden Fransa-Almanya ikilisi, Ortadoğu'daki demokratikleşmede güvenlik boyutundan çok, siyasi ve ekonomik işbirliğine endeksli bir eylem planı öneriyor. NATO'nun da Ortadoğu'daki görevini sadece "girişimlerle" sınırlayan Almanya-Fransa önerisi, bölgede statükonun muhafaza edilmesini öngörüyor.Güvenlik ön plandaİngiltere de konuyla ilgili olarak çok detaylı bir çalışma belgesi hazırladı. NTV'nin ulaştığı "Ortadoğu bölgesi için strateji" adlı 32 sayfalık belgede, Londra, 'Azametli Ortadoğu'da İsrail-Filistin sorunu ile bölgedeki güvenlik boyutunu ön plana koyuyor. Güvenlik sağlanmadan, demokratikleşme sürecinin başlayamayacağına dikkat çeken İngiltere, "Azametli Ortadoğu Projesi"nin de başlangıç noktasının İsrail-Filistin sorununun çözümü olduğuna vurgu yapıyor.

AB'nin Akdeniz ve Ortadoğu ülkeleriyle geliştirdiği diyalog ve mali ilişkilerin çok daha verimli bir şekilde kullanılması gerektiğinin önemine dikkat çeken İngiltere, ABD'nin 'Büyük Ortadoğu Projesi'ni, Avrupalı müttefiklerin 'körü körüne' desteklememesi gerektiğini de açık bir dille ifade ediyor.İngiltere'nin önerileri, Fransa ve Almanya'nınkilerle karşılaştırıldığında çok daha somut ve güvenlik eksenli. NATO gibi güvenlik kuruluşlarına da önemli bir rol biçen İngiltere, bölge ülkelerine demokratikleşmeyi getirmekten çekinmemek gerektiğini de vurguluyor. İslami kökenli bir rejimin, totaliter bir rejimden daha güvenli olacağını ifade eden İngiltere, bölge ülkelerinin mutlak suretle demokratikleşmesi gerektiğini ifade ediyor.

İstanbul işbirliği girişimi

İngiltere ve ABD, Büyük Ortadoğu Projesi'nde NATO'nun oynayacağı olası rolle ilgili olarak, "İstanbul İşbirliği Girişimi" adında bir çalışma başlattı. Söz konusu çalışmada, NATO'nun özellikle Akdeniz ülkeleriyle geliştireceği işbirliği, kitle imha silahlarıyla mücadele ve terörle mücadele 26+1 olarak adlandırılan yani 26 NATO üyesi ülke ile Akdeniz ülkeleri arasında, genişletilmiş ve derinleştirilmiş diyalog kurulmasını öneriyor.