Büyük kilise cami Z kuşağına açıldı

"Ayasofya adındaki "aya" sözcüğü "kutsal, azize", "sofya" sözcüğüyse herhangi bir kimsenin adı olmayıp Eski Yunancada "bilgelik" anlamındaki sophos sözcüğünden gelir. Dolayısıyla "aya sofya" adı "kutsal bilgelik" ya da "ilahî bilgelik" anlamına gelmekte olup Ortodoksluk mezhebinde Tanrı'nın üç niteliğinden biri sayılır. (Kaynak:Wikipedia.org)

Ayasofya, Doğu Roma İmparatorluğu'nun İstanbul'a yaptığı en büyük kilise idi. Sonra büyük kilise cami oldu. Atatürk döneminde müze olarak kaldı. Şimdi büyük kilise cami olarak yine ibadete açıldı. 

Şimdi sizlerle kelimelerin köken bilimi Etimoloji üzerinden Ayasofya'nın karanlık arka planını aralayacağız.

Atatürk, etimoloji bilimine çok meraklıydı. Kelimelerin etimolojik anlamı üzerine ciltler dolusu kitap okumuş, hatta bu konularda kendisi de araştırma yaptırmıştı. Etimoloji sözlüklerinin çoğu sofrasına ve çalışma masasına bulunurdu. Kelimelerin anlamı, kökeni, Türkçenin önemini ve bir milletin hayatındaki yerini çok iyi kavramıştı.

Ayasofya'nın Atatürk döneminde müze olarak kalması göründüğü gibi basit bir tasarruf değildir. Arkasında Etimoloji bilimine vakıf olan Atatürk'ün dâhiyane bir keşfi yatmaktadır. Yukarıda da belirttiğimiz üzere Ayasofya büyük kilise demektir. Yüzyıllardır hafızalara böyle kazınmıştır. Bu kelimenin yüklendiği anlam o binada o taşlar yığınlarına, duvarlardaki figürlere örülmüştür. Büyük kilise anlamına gelen Ayasofya'nın müze haline getirilmesi Atatürk'ün büyük dehasını gösteriyor. Kelime deyip geçmeyin. Kelimeler; taşıdığı anlam kökenleri ile birlikte canlıdır, bir kültürün, bir ruhun temsilcisidir.

Bir kelime üzerinden bir kültürü millete açıklayabilirsiniz. Bir kelime üzerinden; zihinlere, hafızalara, kalplere nifak tohumu ekebilirsiniz.

Atatürk, etimoloji bilimine hâkimiyetinden dolayı bunun farkındaydı. Ayasofya, cami olarak da açılsa bile büyük kilise anlamına gelen Ayasofya isminden dolayı müze olarak kalmasını uygun görmüştür. Siz, yüzyıllar boyu kilise olarak toplumun hafızalarına kazınmış bir kiliseye, Kâbe'nin örtüsünü de örtseniz bile onun çağrıştırdığı ruhu oradan sökemezsiniz.

1928 yılında Bursa Amerikan Kız Koleji'nde üç Müslüman kızın Hıristiyan oldu diye okul kapattıran Atatürk'ün bu hassasiyetini aynı mantıkla burada da görüyoruz.

Evet. Ayasofya Türkçe anlamı ile büyük kilise cami üzerinden açılan kapıyı Orhan Dede'nin; "Ayasofya diyalogun simgesi mi olacak?" yazısından okumanızı tavsiye ederim. 

"Efendim ne olacak ki! Ayasofya kelimesi olsa ne olur, cami olarak kullanacağız biz" diyenlere rastlayacaksınız. 

Ayasofya, büyük kilise anlamı ile birlikte dondurulmuş ve müzeye kaldırılmıştı. Şimdi Müslümanlar da; Ayasofya kelimesi üzerinden Ayasofya'nın çağrıştırdığı "büyük kilise cami" olarak Hıristiyanlık dini zihinlerinde canlanacaktır. 

Ayasofya haberleri gündeme düştüğünde Z kuşağının ilk yaptığı iş "Ayasofya ne demektir" diye araştırmak oldu. Karşılarına ne çıktı? Büyük kilise cami.

Z kuşağı şu esprileri yapmaya başladı: Büyük kilise camiinde namaz kılmaya gidiyorum. Hıristiyanlar da bu pazar Büyük kilise camine gideceğim derse ne olacak? 

Bunların sonuçlarını düşündükçe Ayasofya, "Z kuşağına biçilen yeni kuşak dini mi ?" diye endişeleniyoruz.   

Bir önerimiz var: Başlangıç olarak Ayasofya'nın ismini değiştirmeye var mısınız? 

İktidarın bunu yapacak tasarrufu ve yetkisi var. Gücü de var mı bekleyip göreceğiz.