Bu zamlara dayanılmaz

RECEP BAHAR/DETAY HABER

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçtiğimiz hafta Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yıllık bazda yüzde 11.90 oranında yükseldiğini açıkladı. Ancak gıda maddelerinde yaşanan fiyat artışlarına bakıldığında ve özellikle Ekim 2016 - Ekim 2017 dönemleri karşılaştırıldığında yüzde 11.90'dan az zamlanan 'yiyecek içecek' bulabilmek neredeyse imkânsız.

Büyük çoğunluğu yoksulluk ve açlık sınırının altında yaşayan tüketicilerin başta gıda olmak üzere su ve ulaşım gibi temel mal ve hizmetlerde satın alma güçleri son bir yıl içinde önemli ölçüde geriledi. Tüketici Hakları Derneği'nin (THD) çalışmasına göre tüketicilerin ambalajlı su, şehir şebeke suyu, tüp gaz, belediye otobüsü, dolmuş, vapur (şehir hatları), tramvay, sabun ve tuvalet kağıdı gibi diğer temel hizmetlerde ve mallarda asgari ücretli ve emekli memur ve emekli işçinin satın alma güçleri düştü. Son bir yıl içerisinde asgari ücretlinin net maaş artış oranı yüzde 7.92, emekli memurun yüzde 10.13, emekli işçinin ise yüzde 10.9 olurken, gıda maddelerindeki artış alıp başını gitti. 

İşte çarpıcı rakamlar

TÜİK verilerine göre Ekim 2016'ya göre Ekim 2017'de bazı gıda maddelerinde gerçekleşen zamlar şöyle:

Kuru Fasulye   : Yüzde 21.21

Tereyağı : Yüzde 37.63

Portakal  : Yüzde 30.55

Nohut : Yüzde 34.22

Zeytin: Yüzde 10.81

Mandalina: Yüzde 13.59

Diğer bakliyat : Yüzde 26.73

Çay: Yüzde 22.42

Nar:Yüzde 35.19

Pirinç  : Yüzde 18.27

Kahve: Yüzde 19.53

Limon  :Yüzde 26.28

Koyun Eti  : Yüzde 21.22

Dolmalık Biber:Yüzde 20.12

Muz : Yüzde 18.64

Tavuk Eti : Yüzde 13.43

Sivri Biber : Yüzde 12.73

Üzüm  : Yüzde 14.58

Sakatat : Yüzde 13.83

Patates:  Yüzde 49.23

Ceviz İçi  : Yüzde 12.32

Balık : Yüzde 26.96

Kuru Soğan : Yüzde 20.49

Badem İçi:Yüzde 13.41

Süt  :   Yüzde 13.97

Antep Fıstığı  : Yüzde 43.06

Yoğurt : Yüzde 21.19

Leblebi : Yüzde 45.18

Baharat  : Yüzde 20.39

Yumurta  : Yüzde 20.32

Elma  : Yüzde 27.54

Sudan otobüse her şey zamlandı

TÜİK İstatistiklerine göre, Temmuz 2016 ile Temmuz 2017 karşılaştırıldığında bazı temel ürün ve hizmetlerdeki fiyat artış oranları şöyle

Ambalajlı Su             : Yüzde 14.99

Belediye Otobüs Ücreti : Yüzde 10.99

Sabun : Yüzde 68.85

Şehir Şebeke Suyu (m3): Yüzde 10.68

Dolmuş Ücreti : Yüzde 10.54

Tuvalet Kağıdı: Yüzde 17.07

Tüp Gaz : Yüzde 23.72

Vapur Ücreti ( Şehir Hatları)  : Yüzde 37.62

Kim aç, kim yoksul?

Türk-İş'in 2017 Ekim ayı verilerine göre, 4 kişilik bir ailenin dengeli ve yeterli beslenebilmesi için gerekli olan para 1.544TL'dir. Bu aynı zamanda açlık sınırıdır. 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı ise 5 bin 30 liradır.

Ekim 2017 ayında eşi çalışmayan 2 çocuklu bir asgari ücretlinin net ücreti 1470.72 lira. Bu duruma göre, tek kişinin çalıştığı 4 kişilik tüm asgari ücretli aileler açlık sınırının altında yaşamakta.

4 kişilik bir ailede iki asgari ücretli çalışsa bile ailenin diğer giderlerini de dikkate aldığımızda, bu ailenin dengeli ve yeterli beslenebilmesi mümkün görülmüyor. Türk-İş'in belirlemiş olduğu açlık ve yoksulluk rakamları ile Türk-İş'in hane halkı kullanılabilir gelir rakamlarını karşılaştırdığımızda, Türkiye'de nüfusun yüzde 20'den fazlasının (16 milyondan fazla kişi) açlık sınırının altında, yüzde 60'dan fazlasının (48 milyondan fazla kişi) yoksulluk sınırının altında yaşadığı ortaya çıkıyor.