Ayakkabıda ithalat roketledi

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, ayakkabı sektörünün son 2.5 yıldır birbirinden zorlu sorunlarla karşı karşıya kaldığının altını çizdi. Özellikle girdi maliyetleri ile kur arasındaki makasın açılmasıyla sektörün rekabetçiliğin zarar gördüğünü ve ithalatın cazip hale geldiğini belirten İçten, şunları söyledi: "2021'i 500 milyon dolar, 2022'yi ise 350 milyon dolar dış ticaret fazlasıyla kapatmıştık. Rekabetçilikte yaşadığımız sorunlara paralel olarak ihracatımız gerilerken, ithalatta olağanüstü bir artışla karşı karşıya kaldık. 2023'te 147 milyon dolar, 2024'te ise 550 milyon dolar dış ticaret açığı verdik. Yıllık 24-25 milyon çift civarındaki ithalat, geçen yıl üç kat artışla 76 milyon çifte ulaştı. Ayakkabı dış ticaretinde ülkemiz aleyhine dönen açık bu yıl da büyümeye devam ediyor. Ocak ayında ihracatımız yüzde 14 daralarak 92 milyon dolara geriledi. İthalat ise yüzde 54.5 artışla 212 milyon dolara yükseldi. Daha ilk aydan 120 milyon dolar cari açık verdik. İthalata uygulanan verginin yılbaşından itibaren yüzde 10 artırılması ve KOBİ ölçeğinde firmalara personel başına 2 bin 500 liralık istihdam desteği verilmesi sektöre nefes aldırdı."

Maliyetler düşmeli

Berke İçten, bu zorlu süreçte özellikle maliyetleri düşürecek politikaların büyük önem taşıdığının altını çizdi. Türkiye'deki üreticinin 16 dolarlık bir ayakkabıda kullanılan malzemeyi Çin'e göre 3.9 dolar daha pahalıya tedarik edebildiğinin altını çizen İçten, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bir ayakkabı yaklaşık 50 farklı malzemeden oluşuyor. Ülkemizde yeterli üretimi olmayan suni deri, air file kumaş, tekstil malzemeleri, takviye malzemeler, aksesuarlar ve tabanları ithal etmek durumundayız. Ancak bu malzemelerin ithalatında yüzde 150'ye varan gümrük vergisi ödemek durumunda kalıyoruz. Oysa biz bu malzemeleri katma değerli ürün yapmak için ithal ediyoruz. Dolayısıyla hammadde yarı mamul ithalatından çekinmemeliyiz. Örneğin Vietnam'ın ayakkabıda neredeyse hiç yan sanayisi yok ve yıllık 2.2 milyar dolarlık suni deri ve bir milyar dolarlık taban ithal ediyor. Vietnam, gümrüksüz ithal ettiği bu malzemeyi işleyerek hem iç piyasanın ihtiyacını karşılıyor hem de yaklaşık 28 milyar dolarlık ayakkabı ihracatı gerçekleştiriyor."