Üreticiye destek tüketiciye destektir!

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ramazan ayında üretici market arasındaki fiyat farklarına ilişkin açıklamalarda bulundu. Bu yıl Ramazan ayı ortasında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 494.5 buçuk ile elmada görüldüğüne dikkat çeken Bayraktar, "Elma 5.9 kat, kabak 4.6 kat, limon 4.5 kat, maydanoz 4.3 kat fazla fiyata tüketiciye satıldı" ifadelerini kullandı. Ramazan ortasında markette 40 ürünün 29'unda fiyat artışı, 10'unda fiyat azalışı görülürken sadece bir üründe fiyat değişimi olmadığını ifade eden TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, şöyle konuştu: "Ramazanın başından bugüne kadar olan süreçte markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 40 ile beyaz lahana oldu. Beyaz lahanadaki fiyat artışını yüzde 31 ile pırasa, yüzde 30 ile maydanoz takip etti. Bu yıl ve geçen yıl ramazan ortası fiyatlar karşılaştırıldığında markette 40 ürünün 40'ında da fiyat artışı oldu. Marketlerdeki fiyat artışları yüzde 15 ile yüzde 454 arasında değişen oranlarda gerçekleşti. Geçen yıl ile bu yılın Ramazan ortası fiyatlarına bakıldığında en fazla fiyat artışı markette yüzde 454 ile patlıcanda görüldü.  Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 297 ile beyaz lahana, yüzde 253 ile patates takip etti. Ramazan ortasında üreticide 32 ürününün 15'inde fiyat artışı olurken, 6'sında fiyat düşüşü görüldü. 11 üründe ise fiyat değişimi yaşanmadı."

Üreticiye destek tüketiciye destektir

Gıda ürünlerindeki bu astronomik fiyat artışlarının nedenlerini de değerlendiren TZOB Başkanı Bayraktar, şunları söyledi: "Genel olarak üretici fiyatlarındaki artışların nedeni gübre, mazot, yem, elektrik, ilaç ve tohum fiyatlarındaki aşırı yükselmedir. Girdi fiyat endeksi ile tüketici fiyat endeksleri arasında üretici aleyhine ciddi bir açıklık bulunmaktadır. Üretici maliyetlerini düşürmeden, fiyatlarda ucuzluk olması mümkün değildir. Üreticiye verilecek destek, tüketiciye verilecek destek olur. Üretici her yıl fiyata göre ekim yapıyor, fazla üretim yapınca fiyatlar düşüyor ve ürün elde kalıyor. Gelecek sene bu ürünü ekmiyor, fiyatlar yükseliyor. Fırsatçılara ve stokçulara gün doğuyor. Ürün kısa bir zamanda kara borsaya düşüyor. Bu kısır döngü üreticiyi de tüketiciyi de memnun etmiyor. Başta soğan ve patates olmak üzere birçok üründe her sene bu sorun yaşanıyor. Bu durum sürdürülemez. İhtiyaca göre üretim planlaması yapıldığında istikrarlı gelire kavuşan çiftçi üretimden vazgeçmez, tüketicide fahiş fiyatlardan kurtulmuş olur."

Raflarda ucuzluk sağlanmalı

"Türkiye ekonomik krizlerini halkın ucuz ve yeterli gıdaya erişebilmesiyle atlatabilmiştir" diye konuşan Bayraktar, "Bugün yaşadığımız bu krizin etkilerini azaltabilmenin yolu raflarda ucuzluk sağlamaktır. Raflarda ucuzluk sağlamanın yolu üretimi artırmaktır. Üretimi artırmanın yolu üretici maliyetlerini düşürmektir. Eskiden olduğu gibi ucuz ithalat kalmadığına, paranız olsa da ürün bulmanız zorlaştığına göre üreticiyi destekleyip tarlada kalmasını sağlamaktan başka yolu yoktur. Türkiye'de herkes kur arttı, kur düştü bunu konuşuyor. Üretimi kimse konuşmuyor. Gıda üretimini artıramazsak, yaşadığımız krizler nasıl aşılacak kimse bunu konuşmuyor. Bu ülke üretime odaklanmalı, imkânlarını üretim için seferber etmelidir. Buradan çıkış için başka bir yol yoktur" dedi.

Sabit fiyat uygulaması çözüm değil

Sabit fiyat uygulaması çok dikkat edilmesi gereken, pratikte kolay olmayan bir uygulama olduğuna ve beklenen neticeyi veremeyeceğine dikkatleri çeken TZOB Başkanı Bayraktar, gıda fiyatlarının düşürülmesi için atılması gereken adımları sıraladı. Bayraktar, şunları söyledi: "Tüketici fiyatlarındaki artışı durdurmak ve fiyatları indirmek istiyorsak; Sürekli artan mazot gübre yem elektrik zirai ilaç fiyatları mutlaka düşürülmelidir. Üretim ve dış ticaret planlaması ciddiyetle ele alınmalı ve uygulanmalıdır. Hal yasası ile zincir marketlere tanınan üreticiden doğrudan ürün alma yetkisi daha sıkı denetlenmelidir. Denetimler yasak savma kabilinden olmamalı, sonuç alınacak şekilde düzenlenmelidir. Çünkü zincir marketler mevcut uygulamada üreticiden doğrudan aldıkları ürünleri kendi içlerinde kurdukları aracı firmalar vasıtasıyla el değiştirme yapmakta her el değiştirmede kâr eklemektedirler. Kooperatif ve üretici birlikleri işlevsel hale getirilmelidir. Tüketici örgütleri güçlendirilmeli, piyasayı kontrol edebilecek duruma getirilebilmelidir. Tarım ürünlerinin nakliyesinde daha az maliyetli olan deniz ve tren taşımacılığı etkin hale getirilmeli ve sübvansiyon uygulanmalıdır. Hasatta, yükleme ve nakliye esnasında oluşan ürün kayıplarını azaltacak tedbirler alınmalıdır."