Türkiye’nin tek bir seçeneği var

Koronavirüs salgınında Türkiye olarak en kritik zamana girdiğimizi uzmanlar açıklıyorlar. 

Dün Haziran ayında yapılacak üniversiteye giriş sınavlarının 25 Temmuz'a ertelendiği açıklandı. Bu durum hükümetin de salgın konusunda 'havalar ısınınca hafifleyecek' benzeri iyimser tahminlere katılmadığını gösteriyor. 

Zaten araştırmaların ortaya koyduğu en iyimser tahminler dahi salgının Türkiye'yi daha da zorlayacağını gösteriyor.

Econix adlı araştırma şirketi koronavirüs salgının Türkiye'de nasıl değişebileceğini tahmin etmek için üç önemli senaryo üzerinde bir simülasyon geliştirmiş.

Kısaca özetlersek;

1. Senaryo: 53 bin vaka 2.6 bin ölüm

Sosyal izolasyon kurallarına Türkiye'de halkın etkin bir şekilde uyduğu üzerinde kurgulanan birinci senaryoya göre; Nisan ayı sonunda kontrol altına alınmış olacak salgın, Haziran sonunda 52 bin 614 vaka ve 2 bin 616 ölüme neden olacak.

2. Senaryo: 184 bin vaka 9 bin ölüm

Halihazırda uygulandığı gibi kısıtlı sosyal izolasyon uygulandığı zaman nasıl bir durum karşımıza çıkacağını gösteren ikinci senaryoya göre; 

Türkiye'de Haziran sonuna kadar 183 bin 922 vaka ve 9 bin 143 ölüm görülebilecek. Bu senaryoya göre Mayıs sonunda vaka sayısı en yüksek seviyeye ulaşarak, yoğun bakım yatak ihtiyacı 2 bin 586, nitelikli yatak ihtiyacı ise 12 bin 8 olacak. Bu senaryoda öngörülen durumu Türkiye'nin sağlık altyapısının kaldırabileceği ifade ediliyor.

3. Senaryo: 3.7 milyon vaka 184 bin ölüm

Sosyal izolasyona uyulmazsa ortaya çıkacağı öngörülen en kötü senaryo bu. Bu varsayıma göre, Türkiye'de Haziran sonuna kadar 3 milyon 705 bin 555 vaka ve 184 bin 213 ölüm gözlenebilecek ve Haziran sonu gelindiğinde bile vaka artışının hâlâ kontrol altına alınamayabilecek. Bu aşamada yoğun bakım yatak ihtiyacı 47 bin 891, nitelikli yatak ihtiyacı 222 bin 421 olacak. Böyle bir talebi Türkiye'deki sağlık sisteminin kaldırması mümkün değil.

Bu senaryolara göre sosyal izolasyon kurallarına harfiyen uyulması durumunda 2.6 bin ölüm sayısı, uyulmaması durumunda 70 kat artışla 184 bine ulaşacak. Bu senaryoların isabetli tahminler olduğunu varsayarsak kurallara uymak 180 binden fazla insanımızın hayatını kurtaracak. Bu yüzden yetkililer izolasyona uyulmasını ısrarla söylüyorlar.

Pek çok şeyde geç kalındı

Ancak geldiğimiz noktada milletçe sosyal izolasyon kurallarına uymalıyız şüphesiz, ancak uymayacak bir kişinin dahi onlarca insana bu virüsü bulaştıracağını düşünerek hükümet en kötüye göre hazırlık yapmalıydı. 

Salgın 12 Aralık'ta Çin'de ortaya çıktığından ülkemizde ilk vakanın görüldüğü 10 Mart'ta kadar geçen 3 aylık sürede gördüğümüz kadarıyla hükümet, alınması gereken çoğu hayati kararları nedense almamış.

Hâlihazırda Türkiye'de koronavirüs vakaları için hayati önemde olan solunum cihazlarından 28 bin adet bulunduğu biliniyor. Bunların tamamını da kullanamayacağınıza göre üçüncü senaryonun –inşallah gerçekleşmez- karşımıza çıkması durumunda en az 48 bin solunum cihazı ve yoğun bakım yatağı gerekecektir.

Ancak hükümetten son yapılan açıklamalara göre yerli solunum cihazı üretimi için şimdi adım atılıyor. Diğer zaruri ihtiyaçlar konusunda solunum cihazında olduğumuz noktanın da gerisinde kaldığımıza dair ciddi işaretler var. Bunlar çoğu adım için geç kalındığının göstergelerinden yalnızca birkaçı.

Gereken hayati cihazlar ve yoğun bakım yatak ihtiyaçlarının sağlanması için aylarla ifade edilen bir zamana ihtiyacımız ortaya olduğuna göre ülke olarak önümüzdeki tek akılcı seçenek, yukarıda ifade ettiğimiz birinci senaryonun gerçekleşmesi için gereken her şeyi yapmaktır.

Pek çok konuda geç kalan hükümet inşallah sosyal izolasyon konusunda tedbirleri sıkı tutar, gerekiyorsa da zaman kaybetmeden daha radikal tedbirler alarak en kötü senaryonun gerçekleşmesinin önüne geçer.