Türkiye'de yatırım maliyeti yüksek

Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Kurucu Başkanı ve Qlux IDEAS Genel Müdürü Burak Önder; OECD, Dünya Ticaret Örgütü gibi kuruluşların raporlarına göre 2023'ün beklenenden iyi geçtiğini söyledi. Önder; dünya ve Türkiye ekonomisinin gidişatına dair görüşlerini ve Qlux IDEAS'ın yeni pazar stratejilerini ve hedeflerini basın sohbet toplantısında paylaştı. Dünyanın dört bir tarafına 900 çeşit ürün ihraç eden ev ve mutfak eşyaları sektöründe faaliyet gösteren Qlux IDEAS'ın Genel Müdürü Önder, 2023 yılında 41 ülkeye ziyaret gerçekleştirdiklerini belirterek dünyanın farklı bölgelerine düzenlenen heyetlere katıldıklarını ve bireysel ziyaretler yaptıklarını söyledi. Önder; ABD, Almanya, Hong Kong ve Çin'de sektörel fuarlara katıldıklarının bilgisini paylaştı. Pandemiden sonra dünyada her sektörde dönüşümün olduğunu kaydeden Önder, "Dünyayı ve gelişmeleri takip ediyoruz. Her ne olursa olsun ihracat bizim için önemli. Biz de Qlux IDEAS olarak ihracatla büyüyoruz. Latin Amerika'dan Asya'ya, Avrupa'dan Afrika'ya 80'e yakın ülkeye ürünlerimizi satıyoruz" dedi. Dünyadaki dönüşümü her yerde gördüklerini, 2020 öncesinde dünya perakende sektöründe yüzde 4.5 seviyesinde olan e-ticaretin pandemi sonrasında yüzde 20'leri aştığını kaydeden Önder, "3-4 yıl için çok büyük bir büyüme. Bu dönüşümü üretimde de görüyoruz. Daha az elektrik tüketen makineler görmeye başladık" dedi.

Dünya ekonomisinin lokomotifi Çin

Enflasyonun dünyanın gündem maddelerinden bir tanesi olduğunun altını çizen Önder, enflasyonun zirveden düşüşe geçtiğini ifade etti. Ana merkez bankalarının faiz indirim kararlarının gözükmediğini ama yıl sonuna doğru bu haberlerin gelebileceğine işaret eden Önder, şunları söyledi: "Asya çok önemli. Çin şu anda dünya ekonomisinin büyümesine yüzde 40 etki ediyor. Çin, daha önceleri Batı için ideolojik rakipti. Sonra ekonomik rakip oldu, sonra teknolojik rakip oldu şimdi de politik rakip oluyor. Çin, ABD'nin daha güçlü olduğu bölgelerde son 2-3 yıldır çok önemli çalışmalar yaptı. Çin'in etkin olmaya başladığı bölgeler ana pazarlarımız olduğu için bizim için de çok önemli. Orta Doğu, Avrupa, Afrika'nın kuzeyi bizim ana pazarlar. ABD'nin çok etkili olduğu Orta Doğu coğrafyasında Çin'in her geçen gün hegemonyasını arttırdığını görüyoruz. Çin, Batı'nın 'insan hakları, demokrasi' gibi yöntemlerinden farklı olarak ticareti ön plana çıkarıyor. Çin'in bu yöntemi daha olumlu bir etki yarattığı için özellikle Orta Doğu'da güçleniyor. Çin, bu yıl Orta Asya'daki 5 devlet başkanıyla beraber bir zirve yaptı ve buradaki boşluğu değerlendirmeye çalışıyor. Yuan'ın son zamanlarda güçlenmesiyle Çin, kendi yerel parasıyla ticaret yaparak dünya ekonomisinde her geçen gün ağırlığını arttırıyor. Öte yandan Çin'de iş yapma biçimi çok gelişti. İngilizceyi de iyi konuşmaya başladılar. Teknolojiyi iyi kullanıyorlar. Eskiden çalışanlar fabrikada yatardı. Şimdi fabrikalar tertemiz. Showroom yapmayı öğrenmişler.  Özgür düşünce eksikliği nedeniyle yaratıcılıkta hala zayıflar."

Batı, Hindistan ve Vietnam'a oynuyor

Batı'nın Hindistan ve Vietnam'ı Çin'e karşı koz olarak kullandığını kaydeden Önder, "Batı Asya'da denge politikası yapmaya çalışıyor. Hindistan'a destek vermeye çalışıyor. Batı bu süreçte Çin'le uğraştı, Hindistan'ı destekledi, diğer taraftan Ukrayna-Rusya savaşı oldu. Burada Hindistan çok güzel bir denge politikası izledi" ifadelerini kullandı. Avrupa'nın Rusya-Ukrayna savaşından çok etkilendiğinin belirten Önder, burada en çok etkilenen bölgenin Almanya olduğunun bilgisini paylaşarak, "Bu işte en zararlı çıkan Almanya bizim için önemli ve iyi takip edilmesi gereken bir ülke. Çünkü bizim her türlü en iyi ticaret ilişkimizin olduğu, en çok vatandaşımızın yaşadığı ülke. Ama Almanya, 2024 içinde gelişmiş ülkelerden negatif büyüyecek tek ülke. Almanya'da da işçi bulamama sorunu var. Enerji maliyetleri yüksek. Yakın pazarlar ihracat stratejimizde daha önemli bir hale geliyor. 2024'te de bunu göreceğiz" dedi. Dünyada çelişkili bir durumun söz konusu olduğuna işaret eden Önder, "Bir yandan da serbest ticaret anlaşmaları ve bölgesel birlikler, uluslararası koridorlar; diğer yandan korumacılık ve tarife dışı engeller var. Korumacılık artıyor. Türkiye de mutfak eşyaları sektörünü ithalata karşı koruyor" şeklinde konuştu.

Sanayi kültürü kaybediliyor

Türkiye'de yatırım maliyetinin yüksek olduğuna işaret eden Önder, şunları söyledi: "Sanayi alanları Avrupa'dan pahalı. Ülkemiz topraklarının binde 3'ü sanayi alanı. Oysa Almanya'da bu oran yüzde 6, Fransa'da yüzde 2.5... Dahası sanayi alanları rant için kullanılabiliyor. Otomasyonda, dijitalleşmede geriyiz. Dünya sanayi 4.0'ı konuşurken, biz sanayi 2.5'teyiz. Öte yandan sanayi kültürünü kaybediyoruz. Ödemelerde vade uzun. Bu sanayicilerin yatırımlarını olumsuz etkiliyor."

Artan rekabete karşılık veriyoruz

2023 yılında yaşanan olumsuzluklara rağmen, Qlux IDEAS'ın ihracatını düşürmeden geçen yılın rakamlarına paralel olarak yılı tamamlayarak büyük bir başarı sergilediğinin altını çizen Önder, "İhracat bizim en önemli enstrümanımız. Toplam ürettiğimizin yaklaşık yüzde 65'ini Latin Amerika'dan Asya'ya, Avrupa'dan Afrika'ya yaklaşık 80 ülkeye ihraç ettik. Dünyada rekabetin arttığı bir dönemdeyiz. Burada da son 3 yıldan beri en önemli gündem maddelerinden biri olan verimlilik üzerine çalışıyoruz. Bu sene işin içine otomasyonu da koyduk. Ocak sonu itibariyle bütün makinelerimiz robotlu, konveyörlü olacak. Bunun bir parçası da insan kaynakları. İnsan kaynağının güçlü olmasının şirketler için çok önemli olduğunun bilincindeyiz" değerlendirmesinde bulundu. Korumacılığın dünyada arttığını ve lojistik fiyatlarından dolayı yakın pazarların daha önemli olacağına işaret eden Önder, "Türkiye'nin 2024 ihracatında Avrupa'nın, Orta Asya'nın, Orta Doğu'nun ve Kuzey Afrika'nın daha belirleyici olacağını düşünüyorum" dedi. Önder, 2024 yılı içerisinde dağıtım ağını geliştirmek için Doğu Avrupa'da ve Kuzey Afrika'da, muhtemel Fas'ta depolar kuracaklarının da bilgisini paylaştı. Yurtdışında marka alma hedefleri olduğunu dile getiren Önder, müşterilerinin e- ticaretini kolaylaştıran ambalaj yaptıklarını kaydetti.