SÜPER GÜÇ MEZARI

 

RECEP BAHAR / ANALİZ

 

Bundan yaklaşık 20 yıl önce, 7 Ekim 2001'de Afganistan'ı işgal ederek Taliban yönetimini Kabil'den uzaklaştıran ABD; Vietnam Savaşı'ndan bu yana bir kez daha acı yenilgiyle karşılaştı. ABD, Vietnam'ı komünist yönetime karşı yandaş idareyi korumak için işgal etmişti. Neticede 40 bine yakın askerini kaybetti. Afganistan'da ise yaklaşık 5 bin askerini yitirdi. Vietnam Savaşı, ABD'nin küresel gücüne darbe vurmamıştı ancak Afganistan macerası ABD'nin müdahale çağının sonunu getirecek gibi. Benzer bir darbeyi 1989'da yiyen Sovyetler Birliği, iki yıl sonra tarih olmuştu! Artık ABD, tek egemen güç değil... Şimdilik bu tez kesinleşti!

 

Taliban'ın takvimine uydular

 

Amerikalı yetkililer, son olarak bir C-17 kargo uçağının 31 Ağustos'un ilk saatlerinde ABD Büyükelçisi ile birlikte havalandığını söyledi. Yetkililer, Afganistan'da askeri misyonun tamamlandığını ancak ülkeden ayrılamayanlara yardım etmek için diplomatik misyonun Katar'ın başkenti Doha'dan devam edeceğini belirtti. Kabil'den son Amerikan uçağının havalanmasının ardından kentteki kutlamalarda silah sesleri duyuldu. Gelişme havai fişeklerle de kutlandı. Böylece 20 yıl önce Kabil'i işgal eden ABD, Taliban'ın dayattığı takvime uyarak ülkeden çekilmiş oldu! ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı General Kenneth McKenzie, basın toplantısında, ABD ve koalisyon güçlerinin uçaklarıyla 123 binden fazla sivilin tahliye edildiğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ise Afganistan'dan çekilmeyi 'büyük bir askeri, diplomatik ve insani girişim' ve "ABD'nin şimdiye kadar gerçekleştirdiği en zorlu görevlerden biri" olarak nitelendirdi. Blinken, kısaca apar topar kaçışı, tarihi süslü cümlelerle saklamaya çalıştı. Tümgeneral Chris Donahue, Afgan topraklarından ayrılan son ABD askeri olarak tarihe geçti.

 

Savaş ganimeti büyük

 

Geri çekilmenin ardından Taliban güçleri, havalimanında kalan Amerikan ordusuna ait ekipmanları da ele geçirdi. Çekilen bazı fotoğraflarda Taliban militanların bu ekipmanları kullandığı da görüldü. ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Khalilzad, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, Afganların artık kendi geleceklerini kendi başlarına ellerinde tuttuklarını vurguladı ve ulusun karar ve fırsat anı ile karşı karşıya olduğunu söyledi. Başkan George W Bush döneminde Afganistan Büyükelçisi olarak da görev yapan 70 yaşındaki diplomat, Taliban'ın ülkeyi nasıl yöneteceği konusunda kendi imtihanıyla yüz yüze olduğunu ifade etti. Khalilzad, paylaşımlarında Mevlana'nın "Bu senin yolun, sadece senin. Başkaları seninle birlikte yürüyebilir ama kimse senin için yürüyemez" sözlerine de atıfta bulundu. 
 

BM'den Kabil havalimanı kararı

 

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinin ardından Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın hızlı ve güvenli bir şekilde yeniden açılmasını talep eden kararı kabul etti. ABD, Fransa ve İngiltere tarafından konseye sunulan ve Afganlar ile ülkedeki tüm yabancıların güvenli bir şekilde kara ve havayolu ile ülkeden ayrılmalarına izin verilmesi çağrısı yapan karar BM Güvenlik Konseyinde oylandı. Karara 13 ülke destek verirken, Rusya ve Çin çekimser oy kullandı. BMGK'de bir kararın kabul edilmesi için 15 üyeden en az 9'unun lehte oy vermesi ve daimi üyeler ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa'dan herhangi birinin veto yetkisini kullanmaması gerekiyor.