‘Su savaşları’ dosyası raftan indi

Gezegenbilimi uzmanları dünya dışı gezegenlerde farklı formlarda bile olsa suyun herhangi bir formdaki varlığını muhtemel bir doğal hayatın kanıtı olarak kabul ederler. Yaşadığımız gezegende de tüm hayat devinimi özünde tatlı ve temiz suya bağımlıdır.

İnsanoğlunun hırsı ve vurdumduymazlığı sebebi ile suyun kütlesel devinimindeki değişiklik artık temiz ve tatlı suyu kaynaklarını yeterince hızlı yenilenemeyen doğal kaynaklar arasına sokmuştur. Ayrıca temiz ve tatlı suya erişim dünyanın pek çok bölgesinde eskiye nazaran daha zor olup genelde yeterince temiz de değildir.

Dünya yüzeyinin %70'ini okyanuslar oluşturmakta ve toplam suyun %98'i de yine okyanuslarda bulunmaktadır. Okyanuslardaki bu büyük su kütlesi buharlaşma yolu ile karaları beslemekte ve böylece geriye kalan %2'lik su diliminin ise yarısı yeraltı veya yerüstü kaynaklar ile birlikte içilebilir özelliklere sahiptir.

Birleşmiş Milletler'in Mart 2019 tarihinde yayınladığı rapora göre 2050 yılına varmadan tatlı ve temiz su ihtiyacının %30 oranında artması beklenmektedir ve aynı yıllarda dünya nüfusunun 10 Milyar kişiye ulaşacak olmasının payının da büyük olduğu vurgulanmaktadır.

Bu artışa mukabil küresel ısınma sebebi ile dünya çapındaki tatlı su depoları ise hızla erimekte ve her geçen on yıl içinde bir önceki döneme nazaran nehirleri ve yeraltı kaynaklarını besleyen yüksek dağ kar ve buzul örtüleri incelmektedir. Benzeri gözlemlere ait raporlar Science Alert'te de yayımlanmış ve Nisan 2019 itibarı ile Alaska ve Grönland'teki tatlı su kayıplarının tüm Avrupa'daki yıllık kar örtüsünün 3 katı olduğu belirtilmiştir. Benzeri durum yeraltı su havzaları için de mevcuttur. 

Ekim 2018 tarihli 'küresel yıkımdan önce son çağrı' başlıklı yazımızda küresel ısınmanın küresel yıkıma dönüşmesine az kaldığını belirtmiş ve ABD'nin bir şekilde Ortadoğu'da varlığını sürdürme (toprak kontrolünü ve yönetimini elinde tutma) çabalarının halen devam ettiğini vurgulamıştık. Bu yakın ilginin elbette İsrail'in güvenlik politikaları, enerji kaynaklarının ve yollarının kontrolü ile ilgisi bulunduğunu kabul etmekle birlikte tamamının ise bununla sınırlı olmadığını anlatmaya çalışmıştık.

1 Mart 2004 tarihinde (başka bir deyimle bundan 15 yıl önce) Yeni Mesaj Gazetesi'nde 'küresel ısınma ABD'yi yeni bir yurt aramaya mı itiyor?' başlıklı gerek basılı gazetede gerekse internet üzerinden yayımlanan ve halen Yeni Mesaj Gazetesi'nin internet adresinden de ulaşabileceğiniz araştırma yazı dizisinde tam da bu konuya değinmiş ve sizce ABD'nin Ortadoğu ile yakın ilgisi sadece enerji kaynağı elde etme bazlı olabilir mi sorusuna ise 'sebeplerden birisi olabilir, ama sadece kelimesi sorumuzun cevabını oldukça basite indirgemekte: Hayır' şeklinde yanıt vermiştik.

15 yıl öncesinde birilerine göre ancak senaryo hatta hikâye düzeyinde kalan ama aslında apaçık olan gerçeklerin küresel dış politikalar üzerindeki etkilerini yakın bir zamanda görmemiz kaçınılmazdır. Ulusal planlarını yirmi yıl hatta elli yıl öteye taşıyan ülkelerin su rezervleri ile ilgili pozisyon almaya başlamadıklarını söylemek herhalde ancak akıl tutulması ile açıklanabilir.

Oysaki Prof. Dr. Haydar Baş'ın liderlik ettiği Bağımsız Türkiye Partisi ise daha ilk kuruluşundan bu yana yerel su politikası oluşturmasının yanısıra temiz ve tatlı suyun küresel ölçekteki değişimlerinin de dikkate alındığı dış politika analizleri yapan tek parti konumundadır.