Petrol için büyük mücadele

Irak halkının topraklarındaki zenginlik kaynağı petrolü istedikleri kadar üretip, bunun sefasını sürebilmeleri artık imkansız... Çünkü petroller işgal güçlerinin eline geçti. İşgal güçleri ise bu konuda çoktan harekete geçti. Ancak petrollerin çıkarılıp uluslararası piyasalara sürülmesi için ortada birçok sorun bulunuyor. Bir taraftan bunun için gereken altyapı zarar görmüş durumda, diğer taraftan ise ülkeye uygulanan yaptırımların kaldırılması konusundaki BM Güvenlik Konseyi'ndeki siyasi tartışmalar sürüyor. BM Güvenlik Konseyi'nde savaş karşıtı cephede yeralan Rusya ile Almanya'nın başını çektiği bir grup ülke, Irak'a uygulanan ambargonun "bir çırpıda" kaldırılmayacağını açıkca dile getirdiler. Amerikalı petrol uzmanlarının Irak'ın petrol üretim kapasitesinde oynayacağı rolle ilgili tartışmalar da çabası.

Altyapı tarumar edildi

Irak'taki petrol üretiminin yeniden normale dönmesi, yani petrolün yeniden ihraç edilip ülkenin imarında gereken Amerikan dolarlarının kazanılması için en az altı aya gereksinim duyuluyor. En büyük sorunu ise savaş yüzünden yıkılan ya da tahrip olan petrol tesisleri oluşturuyor. Amerikan askerleri, ülkedeki en önemli pompa istasyonunu olan ve K3 adını verdikleri tesisin yandığını haber veriyor. Bu tesis, Irak'ın kuzey-güney petrol boru hattının Suriye'ye doğru giden kesişme noktasında bulunuyor. Amerikan birlikleri, bundan kısa bir süre önce bu petrol boru hattının Suriye'ye giden bölümünü kapattı. Bu esnada K3 tesisinin de zarar gördüğü anlaşılıyor.

Petrol tesisleri yağmalandı

"Middle East Economic Survey" isimli ekonomi dergisinin baş editörü Velid Hadduri, bir başka önemli konuya daha işaret ediyor. Irak'ın kuzey ve güneyinde bulunan petrol tesislerinin büyük ölçüde yağmalandığına dikkat çeken Hadduri, bu tesislerden çalınan teçhizat ya da buralarda oluşan tahribat konusunda bilgi sahibi olmadıklarını ifade ediyor.

Ancak bunlar Irak'ın petrol ihracatına tümüyle sekte vurmuyor. Savaş öncesinde Irak günde 2.5 milyon varil petrol üretiyordu. Uzmanlara göre, şu an bu miktarın yarısı üretilebilir. Petrolün ihraç edilmesi hukuki açıdan bir sorun oluşturmuyor. Sorun, Irak'a uygulanan yaptırımlar.

ABD yaptırımların

kaldırılmasını istiyor

ABD, Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra BM'nin Irak'a uyguladığı ekonomik yaptırımların kaldırılmasını istiyor. Güvenlik Konseyi'nin Rusya gibi diğer üyeleri ise bu öneriye karşı çıkıyor. Rusya öncelikle Irak'taki kitle imha silahları konusunun açıklığa kavuşturulması taraftarı. Irak savaşı karşıtı ittifakın üyelerinden Fransa ise yaptırımların ancak BM'nin alacağı bir kararla kaldırılabileceğini söylüyor.

"Middle East Economic Survey"in baş editörü Velid Hadduri, Washington'un ambargoyu gözardı etmeyeceğini söylüyor. Hadduri, "Amerika Irak petrolünü kendisi ihraç ederse, Irak'ın borçlu olduğu ülkeler de bir petrol tankerini durdurup zorla mahkeme önüne çıkarabilir" diyor.

Irak'ta petrol uzmanları var

Güvenlik Konseyi'nde Irak'a yaptırımlar konusunda bir uzlaşma sağlanması haftalar sürebilir. Uzmanlar, Amerika'nın bu süre zarfında Irak'ın milli petrol şirketi Somo'yu devreye sokmayı deneyeceği yönündeki spekülasyonları gündeme getiriyor. Amerikalılar, kendi deyimleriyle, şu sıralar Irak'taki petrol üretimini yeniden normale döndürmek için uğraşıyor. Hadduri ise Amerika'nın bu tavrını yanlış buluyor. Hadduri'ye göre, Irak'ta 30 ila 40 bin arasında Iraklı petrol uzmanı mevcut. Bunlar son 30 yıldır ülkedeki petrol üretiminde görev yaptığı için piyasayı iyi tanıyor. Hadduri, bu nedenle ülkeye yabancı uzmanların getirilmesi ve yabancı firmalarla sözleşme imzalanması için ortada bir neden görmediğini, bunun Iraklılar'ın işi olduğunu kaydediyor.