Önce Türkiye Büyük Millet Meclisi sonra halk

Anayasa Mahkemesi, Sezer ve CHP'nin, "Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi"ni içeren Anayasa değişikliğine yönelik yaptığı iptal başvurusunu reddetti. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunu 367 milletvekilinin katılmadığı gerekçesiyle iptal eden Anayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de içeren Anayasa değişikliği paketinin iptalini isteyen Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve CHP'nin başvurularını 5'e karşı 6 oyla reddetti. TBMM'nin yeni bir kararla süreci durdurmaması halinde, Anayasa değişiklikleri referanduma sunulacak. YSK Başkanı Muammer Aydın da referandum tarihini 21 Ekim olarak açıkladı. Parlamenter sistemde önemli değişiklikler öngören paketin önünü açan karar, 22 Temmuz seçimlerinden sonra toplanacak yeni TBMM'nin 11. Cumhurbaşkanı'nı seçmesini referandum tarihi öne çekilmediği sürece etkilemeyecek.Radikal değişikliklerAnayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, seçilen kişinin 7 yıl yerine 5 yıl görev yapması, aynı kişinin iki dönem cumhurbaşkanı seçilebilmesi, genel seçimlerin 5 yıl yerine 4 yılda bir yapılması ve TBMM'deki tüm oturumların 184 milletvekilinin katılımıyla açılabilmesi düzenlemelerini içeren Anayasa değişikliği paketinin iptal istemini önceki gün 7 saat süren toplantısının ardından karara bağladı. Yüksek mahkeme, "bir maddenin TBMM üye tamsayısının üçte iki çoğunluğuna tekabül eden 367 oyla kabulü gerekirken 366 oyla kabul edildiği, ancak bu sayıya rağmen söz konusu madde çıkarılmadan bütünü oylandığından" paketin iptalinin gerektiğini savunan Sezer ve CHP'nin başvurularını reddetti. 7'ye ulaşamadılarAnayasa'ya göre, Anayasa değişikliklerinin iptali için 11 üyeli yüksek mahkemedeki 7 üyenin "iptal" yönünde oy kullanması gerekiyor. Dünkü oylamada 5 üye iptal yönünde oy kullanırken, 6 üye başvurunun reddini savundu.  Yüksek Mahkeme, CHP'nin oylamanın içtüzüğe aykırı olduğu yönündeki başvurusunu da, paket Resmi Gazete'de yayımlanmadan yapıldığı gerekçesiyle, usul yönünden oybirliğiyle reddetti.Cumhurbaşkanını halk seçebilirKararları açıklayan Başkan Vekili Haşim Kılıç, "Karar cumhurbaşkanını halkın seçmesine Anayasa Mahkemesi'nin vize vermesi anlamına mı geliyor?" sorusuna da "Şüphesiz, tabii. Bundan sonrası Meclis'in takdiridir" yanıtını verdi. Karar, referandumda da kabul edilmesi durumunda cumhurbaşkanının halk tarafından seçilebilmesinin yolunu araladı. Sezer, bir kez veto ettiği paketi TBMM'de aynen kabul edilmesi üzerine referanduma sunmuştu. Bundan sonra yasal değişiklik yapılmazsa YSK Başkanı Muammer Aydın'ın açıklamasına göre referandum 21 Ekim'de gerçekleştirilecek. Referandumda "evet" oyları fazla çıkarsa, paket yürürlüğe girecek ve Türkiye için yeni bir dönem başlayacak. 11. Cumhurbaşkanı'nı önce TBMM seçecekAKP, 22 Temmuz'daki genel seçimle birlikte yapılması amacıyla, referandumun karar alındıktan 120 gün sonra değil 45 gün sonra gerçekleştirilmesi yönünde yasal değişikliğe gitmişti. Sezer'in veto ettiği bu değişiklik TBMM'de yeniden görüşülmediği için referandum 22 Temmuz'da yapılamayacak.