Nobel Edebiyat Ödülü Tanzanya'ya gitti

 

Nobel Edebiyat Ödülü, Afrika kıtasının doğusunda Tanzanya'ya bağlı iki adadan oluşan ve özerk yönetilen Zanzibar'da doğan, romancı Abdulrazak Gurnah'a verildi. İsveç Akademisinden yapılan açıklamada, Gurnah'ın, "kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumda sömürgeciliğin etkilerine ve mültecilerin kaderine kesin ve merhametli şekilde nüfuz etmesi" nedeniyle ödüle layık görüldüğü belirtildi.

Açıklamada Gurnah'nın gerçeğe olan bağlılığının ve basitleştirmeden kaçınmasının dikkat çekici olduğu aktarılarak, "Romanları, basmakalıp betimlemelerden uzak ve bize dünyanın diğer yerlerindeki pek çok kişinin aşina olmadığı, kültürel olarak çeşitlendirilmiş bir Doğu Afrika'ya açıyor" ifadesine yer verildi.

 

Çoğu romanı Türkçede çıktı

 

On romana ve bir dizi kısa öyküye imza atan Gurnah, 1948'de Zanzibar'da doğdu, 1960'de İngiltere'ye iltica etti. Bunun nedeni ise şok edici zira Arap kökenli olan Gurnah, işkence görmüştü. 

73 yaşındaki yazar, ödülün yanı sıra 10 milyon İsveç kronu (1.1 milyon dolar) para armağanının da sahibi olacak.

Nobel Edebiyat Ödülü, 1901-2020 yıllarında 113 kez verildi. Toplam 117 kişiye layık görülen ödüllerden 4'ü, 2'şer yazar arasında paylaştırıldı.

Nobel Edebiyat Ödülü şimdiye kadar 30 kez İngilizce, 15 kez Fransızca, 14 kez Almanca ve 11 kez de İspanyolca yazan yazarlara verildi. Bu dilleri, 7 ödülle İsveççe, 6'şar ödülle İtalyanca ve Rusça, 5 ödülle Lehçe, 3'er ödülle de Norveççe ve Danca izledi. Yunanca, Japonca ve Çince yazan yazarlar 2'şer kez ödüle layık görüldü. Arapça, Bengalce, Çekçe, Fince, İbranice, Macarca, İzlandaca, Oksitanca, Portekizce, Sırpça-Hırvatça, Yiddiş ve Türkçe yazan yazarlar ise birer kez ödül kazandı. 2006'da Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Orhan Pamuk, Nobel alan ilk Türk yazar olmuştu. Nobel Edebiyat Ödülü'nü, geçen sene ABD'li şair Louise Glück almıştı. Bugüne kadar 118 kez Nobel Edebiyat Ödülü verildi ve bunların sadece 16'sı kadın yazarlara gitti. Ödülü alacak yazarı 18 kişilik komite seçiyor. 

 

Türkçedeki romanları

 

Abdulrazak Gurnah'ın tümü İletişim Yayınları'ndan çıkmış ve piyasada bulunabilen Türkçede yayınlanmış "Kumdan Yürek, Deniz Kenarında, Sessizliğe Hayranlık, Terkediş, Son Hediye" romanları bulunuyor. Cennet adlı romanı ise yıllar önce Adam Yayınları'ndan çıkmıştı.